Της Μαριάνθης Κοκοράκη,
Η χώρα της Ελβετίας έγινε επίσης ένα από τα σπουδαιότερα φιλελληνικά κέντρα της Ευρώπης. Με το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης, η Ελβετία ήταν από τις χώρες εκείνες που έδειξε ενδιαφέρον και ενθουσιασμό, με την φιλελληνική κίνηση που ακολούθησε να είναι από τις πιο σημαντικές στην Ευρώπη.
Τα αίτια που προσέλκυσαν το ενδιαφέρον των Ελβετών προς τα ελληνικά πράγματα είναι τα εξής: α) Η υποχρέωση των χριστιανών να εκφράσουν την αλληλεγγύη, β) Όλες οι δυτικές χώρες και κατ’ επέκταση η Ελβετία, οφείλει ευγνωμοσύνη ένεκα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, γ) Οι Ελβετοί, όσο κανένας άλλος, μπορούν να αισθανθούν την ανάγκη ελευθερίας και ανεξαρτησίας, δ) Η υλοποίηση πιθανών μελλοντικών εμπορικών συμφωνιών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ελβετία.
Συνεχίζοντας την ανάλυση περί της ελβετικής φιλελληνικής κίνησης, πρέπει να τονιστεί το γεγονός ότι στις 15 Σεπτεμβρίου 1821, συγκροτείται η πρώτη φιλελληνική οργάνωση στη Βέρνη, ενώ στις 11 Νοεμβρίου 1821, οργανώνεται δεύτερο φιλελληνικό κέντρο στη Ζυρίχη. Έναν χρόνο αργότερα, ιδρύονται άλλες 20 οργανώσεις σε ισάριθμες πόλεις: Βασιλεία, Λωζάνη, Γενεύη, κτλ. Οι συγκεκριμένες οργανώσεις διέθεσαν πάνω από μισό εκατομμύριο φράγκα για την Ελληνική Επανάσταση. Επίσης, διέδωσαν τις φιλελληνικές ιδέες με λόγια, τραγούδια, στίχους και οργάνωσαν σώματα εθελοντών. Το 1822, είχαν ήδη σταλεί στην Ελλάδα, 440 στρατιώτες, αξιωματικοί και γιατροί από αυτούς διακρίθηκαν πάρα πολλοί στις μάχες, άλλοι σκοτώθηκαν για την Ελλάδα, άλλοι επέστρεψαν στην πατρίδα τους, ενώ πολλοί εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην Ελλάδα.
Μερικοί από τους Ελβετούς Φιλέλληνες που πολέμησαν μαζί με τους Έλληνες, είναι ο λοχαγός Frnaciw Dozurdou, ο υπασπιστής του επιτελείου των Φιλελλήνων Henry Fornes, o Gabriel Ribal από τη Γενεύη, ο οποίος πέθανε στην Αθήνα το 1827, ο Knaup από το Κουλλύ, όπου πολέμησε στην Ακαρνανία και πέθανε το 1829 στην Πάτρα, ο αντισυνταγματάρχης Loui Chevalier, που σκοτώθηκε στο Πέτα, ο Brubacher από τη Ζυρίχη, που σκοτώθηκε και αυτός στο Πέτα, επικεφαλής φιλελληνικού λόχου.
Άλλοι Ελβετοί που συνέβαλλαν στον Αγώνα, είναι ο Emmanuel Khan από τη Βέρνη, ο Wilhem Heidegger ακολούθησε και αυτός στρατιωτική καριέρα στην Ελλάδα και διετέλεσε διοικητής Ναυπλίου και Άργους. Ο γιατρός Dr Louis Andrea Goss εργάστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα, προκειμένου να καταπολεμήσει τις επιδημίες και για αυτόν τον λόγο, ονομάστηκε επίτιμος πολίτης Πόρου, Αθηνών και Καλαβρύτων. Ο γραμματέας του Καποδίστρια έγινε καθηγητής της ελληνικής γλώσσας και φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης και υπήρξε ο πρώτος που εκπροσώπησε την Ελλάδα διπλωματικά στην Ελβετία. Μερικοί ακόμη Φιλέλληνες από την Ελβετία είναι ο Geissen, o Ernst, o Ntunpe, o Aminst και ο Johan Meyer.
Όσον αφορά τον Meyer, η κάθοδος του προς το Μεσολόγγι οφείλεται στην ύπαρξη φιλελληνικών κέντρων στην Ελβετία. Ο ίδιος, ως ο εκδότης των εφημερίδων Ελληνικά Χρονικά και Ελληνικός Τηλέγραφος, αποτέλεσε μια σπουδαία προσωπικότητα του φιλελληνικού ρεύματος του 1821. Μέσω του Emilio Rothplets, μαθαίνει κανείς πως ο Meyer ήταν γιος γιατρού και ότι γεννήθηκε στην Ζυρίχη, ενώ το 1816 σπούδασε φαρμακευτική. Λίγα χρόνια αργότερα, γράφτηκε στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της γερμανικής πόλης Φράιμπουγκ. Το έτος ξεσπάσματος του Αγώνα, η ελβετική φιλελληνική εταιρεία βρίσκει τον Meyer σίγουρα πολύ πρόθυμο να κατέβει στην Ελλάδα και για αυτόν τον λόγο, τον στέλνει στο Μεσολόγγι. Έπειτα από τον γάμο του με κάποια Ελληνίδα, ασπάζεται το ορθόδοξο δόγμα και αρχίζει να εργάζεται πλάι Μαυροκορδάτο. Το τέλος ήρθε για τον Meyer με την άλωση του Μεσολογγίου.
Στο μεταξύ, η φιλελληνική κίνηση του ελβετικού φιλελληνικού κομιτάτου έφθασε σε τόσο μεγάλη ανάπτυξη, ώστε εκτός από την ιδεολογική υποστήριξη, διέθεσε με την πρωτοβουλία του μεγάλου Φιλέλληνα Jean-Gabriel Eynard, μεγάλα ποσά για την Ελληνική Επανάσταση. Ο Εynard ήταν γόνος παλιάς γαλλικής οικογένειας, όπου οι προγονοί του είχαν έρθει στην Ελβετία Ουγενότοι πρόσφυγες, δηλαδή ως μέλη της Προτεσταντικής Εκκλησίας, μετά την Εγκύκλιο της Νάντης. Παρ’ όλα αυτά, ο ίδιος γεννήθηκε στη Λυών το 1775. Ο πατέρας του γύρισε ξανά στην Γαλλία και εγκαταστάθηκε ως τραπεζίτης στη Λυών, αλλά η κατάληψη της Λυών το 1793, ανάγκασε την οικογένειά του σε νέα προσφυγή στην Ελβετία και την εγκατάστασή της σε μια μικρή πόλη, τη Rolle, που βρισκόταν πολύ κοντά στην Λωζάνη. Όμως, μετά από ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα, ο Eynard και ο αδερφός του φεύγουν για την Ιταλία, όπου και ευδοκιμούν στις εμπορικές και τραπεζιτικές συναλλαγές.
O Eynard επιστρέφει πίσω στη Ελβετία και εγκαθίσταται στην Γενεύη. Με την αρχή της Επανάστασης, διευθύνει τη φιλελληνική οργάνωση της Γενεύης και το 1823, ιδρύει μια φιλελληνική οργάνωση στο Λονδίνο, το 1825 ιδρύει άλλη μία στο Παρίσι και το 1826 ιδρύει και μια τρίτη φιλελληνική οργάνωση στο Βερολίνο. Ο Eynard τις στηρίζει οικονομικά και τις εμψυχώνει έως τέλους. Οι προσπάθειές του ενίσχυσαν το πολιορκημένο Μεσολόγγι μέχρι την ύστατη στιγμή. Ο ίδιος έδωσε ένα υπέρογκο ποσό, που ξεπερνούσε τα 2 εκατομμύρια φράγκα για τις ανάγκες της Επανάστασης. Επίσης, ο ίδιος βρίσκει συνδρομές για βοήθεια προς τον Ελληνικό Αγώνα και στέλνει όπλα, φάρμακα και τρόφιμα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, συνεχίζει αδιάκοπα τον προσωπικό του αγώνα έως τις 5 Φεβρουαρίου 1863, κλείνοντας για πάντα τα μάτια του, σε ηλικία 88 χρόνων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Α. Πρασσά (1999), Ο Φιλελληνισμός και η Επανάσταση του 1821, Αθήνα
- Βακαλόπουλος Κ. (1975), Σχέσεις Ελλήνων και Ελβετών Φιλελλήνων κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Συμβολή στην ιστορία του Ελβετικού Φιλελληνισμού, Θεσσαλονίκη
- Gunnar Hering (2021), O αγώνας των Ελλήνων για την ανεξαρτησία και ο φιλελληνισμός, Ηράκλειο
