Της Παναγιώτας Κλεφτογιάννη,
Τις τελευταίες μέρες με την έναρξη του καλοκαιριού, οι θερμοκρασίες στην Ελλάδα αρχίζουν ήδη να αγγίζουν υψηλά επίπεδα, εγκαινιάζοντας μια περίοδο που δυστυχώς για πολλούς κατοίκους κυρίως των πόλεων, σηματοδοτεί και την έναρξη της ταλαιπωρίας στις μετακινήσεις με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη, οι εικόνες που ήρθαν πρόσφατα στο φως της δημοσιότητας από λεωφορείο, χωρίς λειτουργικό κλιματισμό προκάλεσαν την οργή των πολιτών και έφεραν ξανά στο προσκήνιο τα χρόνια προβλήματα του ΟΑΣΘ (Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης).
Σε ένα βίντεο που κυκλοφόρησε ευρέως στα κοινωνικά δίκτυα, διακρίνονται δεκάδες επιβάτες σε λεωφορείο στη Θεσσαλονίκη να ιδρώνουν και να προσπαθούν μάταια να δροσιστούν μέσα σε ένα ασφυκτικά γεμάτο λεωφορείο, όπου ο κλιματισμός είτε υπολειτουργεί είτε είναι εντελώς ανενεργός. Τα παράθυρα, όταν υπάρχουν είναι ανοιγμένα, αλλά αυτό δεν αρκεί για να απαλύνει τη ζέστη που επικρατεί στο εσωτερικό του οχήματος, όταν οι θερμοκρασίες είναι ακραία υψηλές. Η συγκεκριμένη εικόνα δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό αλλά σύμπτωμα ενός γενικότερου προβλήματος που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι πολίτες της Θεσσαλονίκης αλλά και άλλων μεγάλων πόλεων της χώρας.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, μιας και το πρόβλημα ξεκινά από την παλαιότητα του στόλου των λεωφορείων. Πολλά από τα οχήματα που κυκλοφορούν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, και σε άλλες μεγάλες πόλεις, είναι άνω των 18-20 ετών. Σε ένα τόσο γερασμένο στόλο, η σωστή λειτουργία του κλιματιστικού δεν είναι δεδομένη, αφού η φθορά, η ελλιπής συντήρηση και η γενικότερη υποβάθμιση της μηχανικής κατάστασης επηρεάζουν την απόδοσή του. Το αποτέλεσμα είναι ένα καθημερινό μαρτύριο για χιλιάδες επιβάτες που μετακινούνται για εργασία, σπουδές ή άλλες καθημερινές ανάγκες.
Η ταλαιπωρία, βέβαια, δεν περιορίζεται μόνο στον κλιματισμό. Οι επιβάτες συχνά αντιμετωπίζουν μεγάλες καθυστερήσεις, αραιά δρομολόγια και ανεπαρκή ενημέρωση, ιδιαίτερα κατά τη θερινή περίοδο που το πρόγραμμα τροποποιείται λόγω μειωμένης διαθεσιμότητας προσωπικού και χαμηλότερης ζήτησης — τουλάχιστον στα χαρτιά. Η πραγματικότητα ωστόσο είναι διαφορετική, αφού ο αριθμός των χρηστών των μέσων μαζικής μεταφοράς παραμένει σημαντικός και το καλοκαίρι, ειδικά για όσους δεν διαθέτουν ιδιωτικό μέσο μετακίνησης ή εργάζονται στο κέντρο της πόλης.
Η ζέστη που ήδη, αν και αρχές Ιουνίου, έχει αρχίσει να σπάει ρεκόρ σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, επιδεινώνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι το φετινό καλοκαίρι ενδέχεται να είναι από τα πιο θερμά των τελευταίων ετών, εξαιτίας των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Σε αυτό το πλαίσιο, η απουσία λειτουργικού κλιματισμού στα Μέσα Μεταφοράς συνιστά όχι μόνο πρόβλημα άνεσης αλλά και ζήτημα δημόσιας υγείας, ιδιαίτερα για ευπαθείς ομάδες όπως οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά ή άτομα με προβλήματα υγείας.
Η πολιτεία από την πλευρά της έχει αναγνωρίσει το πρόβλημα. Ενδεικτικά, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών παραδέχθηκε ότι σημαντικό μέρος του στόλου δε διαθέτει επαρκές σύστημα κλιματισμού και υποσχέθηκε την ενίσχυση του ΟΑΣΘ με νέα λεωφορεία τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, οι πολίτες παραμένουν δύσπιστοι, αφού τέτοιες υποσχέσεις δίνονται κάθε καλοκαίρι χωρίς να συνοδεύονται από ουσιαστικά αποτελέσματα. Παράλληλα, εργαζόμενοι στον ΟΑΣΘ επισημαίνουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν με τις συνεχείς βλάβες και τις καθυστερήσεις στην προμήθεια ανταλλακτικών, ενώ οι οδηγοί αναγκάζονται πολλές φορές να πραγματοποιούν δρομολόγια υπό αντίξοες συνθήκες.
Η λύση, όπως φαίνεται, δεν είναι μόνο η προμήθεια νέων λεωφορείων αλλά και η άμεση συντήρηση και αναβάθμιση των υπαρχόντων οχημάτων. Παράλληλα, θα πρέπει να ενισχυθούν οι μηχανισμοί ελέγχου, ώστε να διασφαλίζεται πως λεωφορεία χωρίς βασικές υποδομές, όπως ο κλιματισμός, δεν είναι διαθέσιμα προς χρήση. Σε περιόδους καύσωνα αυτό δεν είναι απλώς πολυτέλεια, αλλά πρόκειται για ανάγκη.
Εξάλλου, η αξιοπρεπής μετακίνηση είναι βασικό δικαίωμα του πολίτη. Σε μια εποχή που γίνεται λόγος για βιώσιμες πόλεις, πράσινες μεταφορές και περιορισμό του αυτοκινήτου, η εικόνα των υπερπλήρων χωρίς κλιματισμό λεωφορείων αποτελεί ντροπή για μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα. Αν θέλουμε πραγματικά να ενισχύσουμε τη χρήση των δημόσιων συγκοινωνιών και να μειώσουμε τις εκπομπές ρύπων, τότε πρέπει να επενδύσουμε ουσιαστικά σε αυτές, ξεκινώντας από τις βασικές ανάγκες: την ασφάλεια, την καθαριότητα και την άνεση.
Εν κατακλείδι, το φετινό καλοκαίρι δε φέρνει μόνο ζέστη, αλλά και την υπενθύμιση μιας διαχρονικής αποτυχίας στη διαχείριση των αστικών συγκοινωνιών. Οι εικόνες από τη Θεσσαλονίκη αποτελούν καμπανάκι για την πολιτεία, η οποία καλείται να δράσει άμεσα και αποτελεσματικά, κυρίως για τη Θεσσαλονίκη, αλλά συγχρόνως και για τις υπόλοιπες μεγαλουπόλεις. Ας μην ξεχνάμε ότι οι πολίτες αξίζουν καλύτερες υπηρεσίες —και έχουν κάθε δικαίωμα να τις απαιτούν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Θεσσαλονίκη: Λεωφορείο ΟΑΣΘ γεμάτο κόσμο, χωρίς κλιματισμό (VIDEO), typosthes.gr, διαθέσιμο εδώ
