Του Αντώνη Πετρόπουλου,
Σε μία κοινωνία που εμμένει να ταυτίζει την εργασία με την προσωπική αξία και το προσωπικό στάτους, οι περισσότεροι άνθρωποι ακροβατούν ανάμεσα στο διαρκές άγχος και τον αγώνα για επιβίωση. Εξαντλημένοι και εγκλωβισμένοι σε μία καθημερινότητα, η οποία δεν αφήνει χώρο για κάτι πέρα από τα προς το ζην, η ψυχολογική φθορά βαθαίνει και το αδιέξοδο είναι απροσπέλαστο. Η εργασία δεν (θα πρέπει να) είναι μόνο εισόδημα, το οποίο μάλιστα επαρκεί μόνο για τα απολύτως αναγκαία. Είναι αξιοπρέπεια, ψυχολογία και προοπτική. Όταν αυτά πηγαίνουν στο βρόντο —μαζί με το εισόδημα— τι μένει;
Η εργασία, αντί να λειτουργεί ως μοχλός βελτίωσης της ζωής των ανθρώπων, είναι ένας φαύλος κύκλος φθοράς και στασιμότητας. Πρωτίστως δεν αποτελεί έρεισμα ασφάλειας και έπειτα πηγή δημιουργίας και προοπτικής. Απομυζά ενέργεια και χρόνο και δεν προσφέρει τα κατάλληλα εφόδια για μια ζωή πέρα από «το μεροκάματο».
Κάθε μήνας μοιάζει με έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο επιβίωσης. Δεν είναι, ωστόσο, μόνο η οικονομική αβεβαιότητα. Το πιο αποκαρδιωτικό είναι πως η εργασία έχει καταστεί μία διαρκής διαπραγμάτευση ανάμεσα στην εξάντληση και την ανάγκη. Αυτή η πίεση δεν εξαντλείται στα νούμερα. Καταβαραθρώνει την ψυχολογία, τη σκέψη, την αυτοεκτίμηση. Η χαρά των μικρών απολαύσεων «καταργείται» και στη θέση της μπαίνει η μόνιμη ανησυχία, η οποία έχει γίνει κανονικότητα. Με αυτό τον τρόπο, το χαμηλό εισόδημα ορίζει όχι μόνο το βιοτικό επίπεδο αλλά και την αίσθηση του τι αξίζει να ζει κάποιος και κάποια.
Η αποδοχή αυτού του τρόπου ζωής— για επιβίωση— ως φυσική κατάσταση υπονομεύει την επιθυμία για ζωή. Οι μικρές καθημερινές χαρές, που νοηματοδοτούν τη ζωή, είναι πολυτέλεια. Μία έξοδος, μία εκδρομή, μία αγορά απορρίπτονται α πριόρι καθώς οικονομική δυσφορία και εξάντληση δεν αφήνουν περιθώρια. Η ψυχική κόπωση ακινητεί την ανάγκη για αναζήτηση κάτι καλύτερου.
Και η ψυχική κόπωση που συνοδεύει την οικονομική δυσπραγία δεν παραμένει ατομική υπόθεση, επεκτείνεται και απορρυθμίζει τις κοινωνικές σχέσεις. Μετατρέπεται σε απομόνωση, μείωση του ενδιαφέροντος για συμμετοχή στα κοινά και αποστασιοποίηση από κάθε μορφή συλλογικότητας. Είναι λογικό να ενισχύεται το αίσθημα της μοναξιάς όταν κανείς αισθάνεται αδύναμος, χωρίς στήριξη.
Χρειάζεται να μπορούμε να ζούμε, δεν αρκεί να «τα βγάζουμε απλώς πέρα». Χρειάζεται να βρίσκουμε στιγμές που μας γεμίζουν, να δούμε πώς είναι η πραγματική ζωή όταν αναπνέουμε, ονειρευόμαστε.
Η αξιοπρέπεια δε μπορεί να είναι είδος πολυτελείας, ούτε να είναι υπόσχεση. Το να ζει κάθε άνθρωπος με σεβασμό και ελπίδα δεν είναι προνόμιο. Πώς μπορεί κάποιος να παραμείνει αισιόδοξος όταν πολλοί άνθρωποι, και κυρίως νέοι, εργάζονται σε κακοπληρωμένες θέσεις με εξουθενωτικά ωράρια και χωρίς προοπτική, νιώθοντας ότι η ζωή τους εξαντλείται σε έναν αγώνα για τα απολύτως βασικά; Είναι εφικτή η αλλαγή; Παρότι δύσκολη, η αλλαγή είναι εφικτή όταν οι σιωπηλές φωνές ενώνονται, εκφράζονται και διεκδικούν. Οι άνθρωποι, έχουμε τη δύναμη να συνεχίζουμε, ακόμα και όταν όλα φαίνονται μάταια.
Το δικαίωμα στο όνειρο, στη δημιουργικότητα, στο νόημα είναι ουσιαστικό κομμάτι της ανθρώπινης ύπαρξης και δεν πρέπει να σβήνει κάτω από το βάρος της καθημερινότητας. Και κάτω από το βάρος των απαιτήσεων και της αέναης πίεσης, η διατήρηση της ζωντανής φλόγας είναι στάση γενναιότητας που φωτίζει αλλιώς την πραγματικότητα, πέρα από τα όρια του σήμερα. Όσο μένει ζωντανή μέσα μας, η ελπίδα μπορεί να ανανεωθεί και να μας ωθήσει να δώσουμε σχήμα σε κάτι νέο και αισιόδοξο. Στη σκιά της κούρασης, μια μικρή ανάσα, ένα μεγάλο «γιατί» μπορεί να ψιθυρίσει έναν τόνο ελπίδας. Διότι κάθε μέρα που αντέχουμε δεν είναι αρκετή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Κάποια στιγμή πρέπει να ζήσουμε κι όχι απλά να επιβιώνουμε, lovenmore.gr,διαθέσιμο εδώ
