Tης Μαριάνθης Κοκοράκη,
Στο προηγούμενο άρθρο διατρέξαμε την περίπτωση του αμερικανικού Φιλελληνισμού και το ιστορικό του πλαίσιο. Στο παρόν θα δούμε κατά βάση τις αντιδράσεις των Ευρωπαϊκών χωρών -και όχι μόνο- στον αγώνα των Ελλήνων. Η Ολλανδία προσέφερε και αυτή στον Αγώνα στο Μεσολόγγι, με τον υπολοχαγό Hughesmans, που σκοτώθηκε στο Πέτα και τον γιατρό του λόρδου Byron, τον Millegen. Στις 24 Μαΐου, η εφημερίδα του Μεσολογγίου Ελληνικά Χρονικά έγραψε για τον Φιλελληνισμό της Ολλανδίας τα εξής: «Με της πλέον ζωηράς ευγνωμοσύνης τα αισθήματα ακούομεν ότι οι εν Ολλανδία Φιλέλληνες και προπάντων οι του Άμστερνταμ αφιέρωσαν διά το έθνος μας 7.000 φλ. ολανδικά. Προσφέρει λοιπόν μεγάλες ευχαριστήσεις το έθνος μας προς τους γενναίους τούτους Ολλανδούς διά των αισθημάτων των την συμπάθειαν και διά τον πέρ ελευθερίας ζήλον των».
Από τη Δανία, στον Ελληνικό Αγώνα στο Μεσολόγγι, πήραν μέρος οι Jubassen, Johansen, Golstein, Stael, Susmilich, De Qualen και ο Animet, o αξιωματικός που διακρίθηκε στους αγώνες με τον Άγγλο Hastings, ενώ η Πορτογαλία έδωσε το στον Αγώνα, το ένδοξο όνομα του Antonio Figueira d’ Almeida. Το όνομά του και οι υπηρεσίες του συνδέονται με τους πρώτους ελεύθερους χρόνους του Μεσολογγίου. O Almeida γεννήθηκε στο νησί Έλβα και υπηρέτησε στον πορτογαλικό στρατό, φθάνοντας στον βαθμό του ταγματάρχη. Πολέμησε σε αρκετές μάχες, όπως στη Χίο, την Κάρυστο και την Τρίπολη. Έγινε διοικητής του ελληνικού ιππικού και ιδρυτής της σχολής ιππικού. Όταν διετέλεσε το αξίωμα του συνταγματάρχη, έγινε φρούραρχος στο Μεσολόγγι. Την ίδια περίοδο που δολοφονήθηκε ο Καποδίστριας στο Ναύπλιο, ήταν φρούραρχος εκεί. Πέθανε πολύ αργότερα και συγκεκριμένα το 1847, στην Βενετία.
Όσον αφορά την Ινδία, στην Καλκούτα υπήρχε φιλελληνική εταιρεία, η οποία στις αρχές του 1825 πανηγύρισε με συμπόσιο τις νίκες των Ελλήνων στη θάλασσα. Μέλη της εταιρείας ήταν και αρκετοί γηγενείς Ινδοί, οι οποίοι, επειδή ενθουσιάστηκαν από τα έργα των Ελλήνων, εξέφρασαν την επιθυμία να διδαχτούν την αρχαία ιστορία του ελληνικού έθνους.
Οι Αλβανοί που μετείχαν στο κίνημα του Υψηλάντη, καταγράφονται ως Έλληνες, γιατί κατ’ εξαίρεση η Αλβανία ήταν προσδεμένη θρησκευτικά, αλλά και κοινωνικά στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και συχνά σύμμαχός της στα κατασταλτικά μέτρα σε βάρος των Ελλήνων. Μερικοί από τους Αλβανούς Φιλέλληνες που έχουν καταγραφεί είναι ο Μουσταφά Γκέκας, ο Αμπτής Γκέκας, ο Μάκος Κούστα. Μάλιστα, ο τελευταίος λειτουργούσε ως κομιστής επιστολών του Αλή Πασά προς τους Έλληνες και τελικά προσχώρησε στο ελληνικό στρατόπεδο. Συνεστράτευσε με τον Καραϊσκάκη στην Ανατολική Στερεά και την εποχή του Καποδίστρια, διορίστηκε ως εκατόνταρχος της Β’ χιλιαρχίας. Εξίσου σημαντικός Φιλέλληνας ήταν και ο Μπαϊράμης Λιάπης, που υπό την ηγεσία του Νικ. Κριεζώτου συμμετείχε σε πολεμικά εγχειρήματα.
Από την χώρα της Ρουμανίας, έχουμε τον ελληνικής καταγωγής πρίγκιπα Αλέξανδρο Καντακουζηνό, επικεφαλής εκατό Αλβανών, ο οποίος κατέλαβε το κάστρο της Μονεμβασιάς το καλοκαίρι του 1821. Ο αδελφός του Γεώργιος, συνόδευε τον Υψηλάντη στη διάβαση του Προύθου. Επιπροσθέτως, ο Ρουμανός βογιάρος Γεώργιος Βοϊνέσκου συνόδευσε τον Δημήτριο Υψηλάντη στην Ελλάδα και συμμετείχαν μαζί σε πολλές μάχες. Ο βογιάρος Ιορδάνης Ροζνοβάνου συνέδραμε το κίνημα της Μολδοβλαχίας οικονομικά με 10.000 ολλανδικά δουκάτα και 300 άλογα. Με ακριβώς τον ίδιο τρόπο, ο μητροπολίτης Βενιαμίν Κωστάκης προσέφερε χρήματα και άλογα. Μέλη της Φιλικής Εταιρείας διετέλεσαν επίσης Ρουμάνοι, οι Γρηγόριος Μπρακοβεάνου και ο Μπάρμπου Βακαρέσκου.
Όσον αφορά την Σερβία, οι διακηρύξεις του Ρήγα είχαν ιδιαίτερη απήχηση εκεί. Ο Φιλελληνισμός των Σέρβων συσφιγγόταν και από την ένοπλη συμπαράσταση των Ελλήνων στις σερβικές εξεγέρσεις του 1804-1813 και 1815-1833. Αρκετοί προχώρησαν σε μύηση προς την Φιλική Εταιρεία, ενώ αυτοί που μετείχαν στα γεγονότα της, ήταν οι Μιλένκο Στοΐκοβιτς, Πέταρ Ντομπρνιάκ, Χατζή Προντάν Γρηγορίεβιτς, Μλάντεν Βιλοβάνοβιτς, Κωνσταντίνος Νεμάνια. Πρέπει να αναφερθεί το γεγονός πως, ένοπλα σώματα Σέρβων Φιλελλήνων έρχονταν στην Ελλάδα για να πολεμήσουν. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο Ντάγκοβιτς συμμετείχε ενεργά στη μάχη στα Δερβενάκια και στην πολιορκία της Θήβας. Μετά την λήξη της Επανάστασης έγινε στρατηγός και υπασπιστής του Όθωνα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Απόστολος Ε. Βακαλόπουλος (2020), Νέα Ελληνική Ιστορία – Από το 1204 έως τις αρχές του 21ου αιώνα, Αθήνα: Εκδ. Ηρόδοτος
- Κωνσταντινίδου-Κλουκίνα Α. (2021), Φιλέλληνες και Φιλελληνισμός του 1821, Αθήνα: Εκδ. Τσουκάτου
- Λουκάτος Σ. (1965), Έλληνες και φιλέλληνες των Ινδιών κατά την Ελληνικήν Επανάστασιν, Αθήνα
