Της Μαρίας Ραβάνη,
Η ποδηλασία στην Ελλάδα είναι ένα άθλημα με αρκετούς φιλάθλους, μιας και το φυσικό τοπίο της χώρας μας είναι ιδανικό για αγώνες και όμορφες, χαλαρές περιπλανήσεις. Ωστόσο, το ποδήλατο ως μέσο μεταφοράς δε φαίνεται πως είναι ιδιαίτερα γνωστό —ή αγαπητό— στον μέσο Έλληνα πολίτη. Είναι δηλαδή, σχετικά ελάχιστοι εκείνοι που χρησιμοποιούν το ποδήλατό τους για να μεταβούν στη δουλεία τους ή για να πάνε σε κάποια εξωτερική εργασία με αυτό, γεγονός βέβαια διόλου παράξενο αν κοιτάξει κανείς γύρω του, στην πόλη που διαμένει και αναρωτηθεί φωναχτά: Που είναι οι ποδηλατοδρόμοι;
Σε μία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης εν έτει 2025, όπου η ανακύκλωση, η προστασία του περιβάλλοντος, η μείωση των ρύπων και οι στόχοι περί αειφόρου ανάπτυξης είναι φράσεις που χρησιμοποιούνται συχνά στον πολιτικό κυρίως λόγο, μεγάλες πόλεις, όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη δεν έχουν σχεδόν καθόλου υποδομές που να στηρίζουν πλήρως την ασφαλή κυκλοφορία του κοινού με ποδήλατα. Μάλιστα, πριν λίγες ημέρες, έγινε γνωστή η είδηση ότι ένα αυτοκίνητο παρέσυρε και τραυμάτισε μία παρέα ποδηλατών, συμβάν που δε φαντάζει διόλου απροσδόκητο, αν σκεφτεί κανείς ότι δεν υπάρχει σήμανση, ούτε υφίσταται ουσιαστικά ποδηλατόδρομος σε μεγάλο μέρος της πρωτεύουσας, με τους ποδηλάτες να αναγκάζονται να κάνουν ποδήλατο είτε μέσα στο ρεύμα κυκλοφορίας δίπλα στα αυτοκίνητα είτε πάνω σε πεζοδρόμια. Ακόμη και σε περιοχές που υπάρχουν ποδηλατόδρομοι, φαίνεται πως αγνοείται πλήρως από την εκάστοτε τοπική αυτοδιοίκηση ότι πρέπει να δημιουργείται ένα ευρύτερο σύστημα μετακίνησης των ποδηλάτων, με τις απαραίτητες σημάνσεις και όχι να υπάρχει ποδηλατόδρομος για λίγα μέτρα και μετά ως δια μαγείας να εξαφανίζεται. Κάτι που επίσης αγνοείται, είναι ότι ένας ποδηλατόδρομος χρειάζεται και την αντίστοιχη συντήρηση ανά τακτά χρονικά διαστήματα, όπως ακριβώς και οι αυτοκινητόδρομοι!
Ορισμένοι δήμοι φαίνεται πως βρίσκονται πιο μπροστά στο συγκεκριμένο τομέα από ότι άλλοι. Έτσι, τα Τρίκαλα παραδείγματος χάρη, ή αλλιώς η πιο «έξυπνη πόλη» (smart city) της Ελλάδας έχει ένα αρκετά καλά ανεπτυγμένο ποδηλατικό δίκτυο, με τη δημοτική αρχή να προτρέπει όλους τους πολίτες της να προτιμήσουν τα ποδήλατά τους για να κινηθούν στο κέντρο της πόλης, αφήνοντας πίσω τα αυτοκίνητά τους. Παρόμοιες προσπάθειες για ανάπτυξη ποδηλατικών δικτύων έχουν γίνει και από άλλους δήμους, άλλοτε με μικρότερη και άλλοτε με μεγαλύτερη επιτυχία. Ένα παράδειγμα που ακόμη ωστόσο δεν έχει ολοκληρωθεί σαν έργο —αν και τα πρώτα στοιχεία δεν είναι ενθαρρυντικά— είναι η προσπάθεια του δήμου Πειραιά, να δημιουργήσει το μεγάλο ποδηλατόδρομο που εδώ και μήνες ακούμε, ο οποίος θα ξεκινάει από Πειραιά έως το Σούνιο, καλύπτοντας δηλαδή όλη σχεδόν την Αθηναϊκή Ριβιέρα. Προς το παρόν, ωστόσο το συγκεκριμένο έργο μόνο αναστάτωση έχει προκαλέσει στους κατοίκους του Πειραιά, ενώ έχουν οργανωθεί και διάφορες διαμαρτυρίες κατά του συγκεκριμένου σχεδίου.
Αυτό όμως που συμβαίνει στον Πειραιά, συνήθως συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις δήμων, που διαθέτουν την «όρεξη», αλλά όχι τις υποδομές και πιθανότατα και την τεχνογνωσία για να εκτελέσουν σωστά ένα τέτοιου είδους έργο. Έτσι, όπου υπάρχουν ήδη πολύ στενοί δρόμοι και ακόμη πιο στενά πεζοδρόμια (λόγω του τρόπου οικοδόμησης της εκάστοτε περιοχής), συνήθως επιλέγεται να περιοριστεί ακόμη περισσότερο ένα από τα δύο, δηλαδή είτε ο δρόμος είτε το πεζοδρόμο. Όταν ωστόσο περιορίζεται η έκταση της ασφάλτου, δηλαδή του δρόμου, τότε το αποτέλεσμα είναι η κυκλοφοριακή συμφόρηση της περιοχής και γενικότερα ένα κυκλοφοριακό κομφούζιο. Όταν πάλι την πληρώνουν τα πεζοδρόμια, τότε η δυσαρέσκεια συνήθως είναι των πεζών, οι οποίοι είτε δε μπορούν να περπατήσουν άνετα στο πεζοδρόμιο (ιδίως αν πρόκειται για άτομα που αντιμετωπίζουν κάποια κινητικά προβλήματα), είτε αναγκάζονται να περπατούν στο δρόμο, θέτοντας πάλι σε κίνδυνο τον εαυτό τους.
Μπορεί λοιπόν, όπως λέει και το γνωστό μουσικό άσμα κάποτε να είχαμε ένα ποδήλατο και ένα όνειρο, αλλά σίγουρα το πρώτο δεν έχει θέση στην Ελλάδα του σήμερα (ορισμένοι κακόβουλοι θα έλεγαν και το δεύτερο). Τουλάχιστον όχι με τα σημερινά δεδομένα και σίγουρα όχι με τους αυτοσχέδιους και κακοργανωμένους τρόπους που έως τώρα έχουν υλοποιηθεί τέτοιου είδους έργα. Ο αρκετά φιλόδοξος στόχος που έθεσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και αφορά «τον διπλασιασμό του αριθμού των χιλιομέτρων που μπορούν να διανυθούν με ποδήλατο στην Ευρώπη έως το 2030», φαίνεται πως μάλλον δε μας αφορά. Τουλάχιστον όχι μέχρι η Ελλάδα, να μάθει να κάνει πετάλι και χωρίς «βοηθητικές ρόδες» σε αυτόν τον τομέα….
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Περισσότεροι ποδηλατόδρομοι, καλύτερες υποδομές και στήριξη για την ποδηλασία, europarl.europa.eu, διαθέσιμο εδώ
- Αυτοκίνητο παρέσυρε ποδηλάτες στη Λεωφόρο Ποσειδώνος, efsyn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Πειραιάς: Πάρκαραν τα αυτοκίνητά τους στον ποδηλατόδρομο και έφυγαν – ΦΩΤΟ αναγνώστη, enikos.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ανάπλαση παραλιακού μετώπου: Ποδηλατόδρομος 70 χλμ, από τον Πειραιά έως το Σούνιο, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΚΙ ΟΜΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ!, Citiesforcycling.gr, διαθέσιμο εδώ
