Του Ελευθέριου Χονδρού,
Η πρόσφατη συμφωνία Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας για την προσωρινή αναστολή και μείωση των εκατέρωθεν δασμών αποτελεί έναν οικονομικό σεισμό με θετικές δονήσεις για τις διεθνείς αγορές και μια δυναμική επανεκκίνηση των διμερών εμπορικών σχέσεων. Μετά από μήνες εντάσεων, επιβολής τιμωρητικών μέτρων και απειλών εμπορικής απομόνωσης, οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου συμφώνησαν σε ένα προσωρινό, πλην ουσιαστικό, μορατόριουμ διάρκειας 90 ημερών, μειώνοντας τους αντίστοιχους δασμούς κατά 115 ποσοστιαίες μονάδες.
Η αμερικανική πλευρά θα περιορίσει προσωρινά τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα από το 145% στο 30%, ενώ η Κίνα θα μειώσει τους δικούς της από το 125% στο 10%. Πρόκειται για μια αναπάντεχη εξέλιξη που ξεπέρασε τις προσδοκίες των αναλυτών, οι οποίοι θεωρούσαν απίθανη μια τέτοια παραχώρηση τόσο σύντομα. Παρά την παραμονή των δασμών 20% που σχετίζονται με την κρίση της φαιντανύλης, το γενικό κλίμα αποκλιμάκωσης αποτυπώθηκε με σαφήνεια σε όλα τα επίπεδα: από τα χρηματιστήρια έως τις συναλλαγματικές ισοτιμίες και από τις τιμές πρώτων υλών έως τις εκτιμήσεις για την παγκόσμια ανάπτυξη.
Οι αγορές αντέδρασαν με ενθουσιασμό. Ο δείκτης S&P 500 εκτινάχθηκε κατά 2.9% στην έναρξη της συνεδρίασης, ενώ ο Nasdaq κατέγραψε αύξηση 4.1%. Στο Χονγκ Κονγκ, ο Hang Seng έκλεισε με άνοδο περίπου 3%, ενισχύοντας την πεποίθηση ότι η ύφεση στον ασιατικό χώρο μπορεί να ανακοπεί. Το δολάριο ενισχύθηκε 1.2% έναντι καλαθιού νομισμάτων, δείγμα αυξημένης εμπιστοσύνης προς την αμερικανική οικονομία, ενώ ο χρυσός, παραδοσιακό καταφύγιο σε περιόδους αβεβαιότητας, κατέγραψε πτώση σχεδόν 2%, αντανακλώντας τον τερματισμό του πανικού.
Η συμφωνία, που ανακοινώθηκε μετά από εντατικές συνομιλίες στη Γενεύη, δεν περιορίζεται μόνο στη μείωση των δασμών. Προβλέπει επίσης την αναστολή κινεζικών μη δασμολογικών αντιμέτρων, όπως οι περιορισμοί εξαγωγής σπάνιων γαιών και οι έρευνες ανταγωνισμού σε μεγάλες αμερικανικές εταιρείες, όπως η DuPont. Πρόκειται για ανακούφιση στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και ταυτόχρονα για σημάδι διάθεσης συνεργασίας, σε μια περίοδο όπου το φάσμα του οικονομικού προστατευτισμού φαινόταν απειλητικότερο από ποτέ.
Οικονομικά, τα αποτελέσματα της μέχρι πρότινος εμπορικής αντιπαράθεσης ήταν εμφανή και στις δύο πλευρές. Το ΑΕΠ των ΗΠΑ εμφάνισε την πρώτη του τριμηνιαία συρρίκνωση από το 2022, λόγω προληπτικών εισαγωγών πριν την επιβολή των δασμών. Στην Κίνα, οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ κατέρρευσαν, επηρεάζοντας δραματικά την εγχώρια μεταποιητική δραστηριότητα, η οποία συρρικνώθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων 16 μηνών.
Το γεγονός ότι το Πεκίνο αποδέχθηκε τη διαπραγμάτευση και επέδειξε μεγάλο σεβασμό, όπως δήλωσε ο Αμερικανός Υπουργός Οικονομικών, Scott Bessent, καταδεικνύει μια στροφή από την προηγούμενη στάση σκληρής διαπραγμάτευσης. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι για πρώτη φορά οι κινεζικές αρχές έδειξαν να αντιλαμβάνονται το μέγεθος του προβλήματος της φαιντανύλης στις ΗΠΑ, γεγονός που έδωσε έρεισμα για τη διατήρηση ορισμένων στοχευμένων δασμών.
Παράλληλα, η συμφωνία προβλέπει μηχανισμό συνεχούς διαλόγου, με εναλλασσόμενες συναντήσεις σε ΗΠΑ και Κίνα, προκειμένου να θεμελιωθεί μια μακροπρόθεσμη και βιώσιμη εμπορική σχέση. Ο μηχανισμός αυτός, που θα συντονίζεται από τον Αντιπρόεδρο της Κίνας He Lifeng και τους Αμερικανούς Scott Bessent και Jamieson Greer, συνιστά θεσμική πρόοδο στην κατεύθυνση της αποτροπής μελλοντικών κρίσεων.
Αναλυτές, όπως ο Dan Ives της Wedbush Securities, χαρακτήρισαν τη συμφωνία ως «σενάριο βέλτιστης έκβασης», ενώ οργανισμοί όπως το ING αναθεώρησαν προς τα πάνω τις προβλέψεις τους για την κινεζική οικονομία, τοποθετώντας πλέον την ανάπτυξη για το έτος στο 4.7%. Η άνοδος της αξίας του γουάν στο υψηλότερο επίπεδο εξαμήνου επιβεβαιώνει το νέο κλίμα αισιοδοξίας.
Ωστόσο, δεν απουσιάζουν οι φωνές επιφυλακτικότητας. Ο Wang Wen, επικεφαλής του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικών Μελετών στο Πανεπιστήμιο Renmin, υπογράμμισε πως η συμφωνία δεν λύνει τις δομικές αντιφάσεις μεταξύ των δύο δυνάμεων και ότι οι εντάσεις πιθανόν να επανέλθουν. Από την άλλη, η δήλωση του εκπροσώπου του κινεζικού Υπουργείου Εμπορίου ότι «η κίνηση αυτή ανταποκρίνεται στις προσδοκίες παραγωγών και καταναλωτών» δείχνει σαφή πρόθεση επιστροφής σε ένα πιο πολυμερές σύστημα εμπορικής συνεργασίας.
Συμπερασματικά, το προσωρινό αυτό μορατόριουμ στους εμπορικούς δασμούς μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας δεν αποτελεί ακόμη ένα οριστικό τέλος στον οικονομικό ανταγωνισμό, αλλά σαφώς μετατοπίζει το πεδίο από τη σύγκρουση στον διάλογο. Η αμοιβαία αναγνώριση της ανάγκης για ισορροπημένη και μακροχρόνια σχέση είναι, από μόνη της, ένα ισχυρό πολιτικοοικονομικό μήνυμα στα διεθνή φόρα. Αν η δυναμική αυτή συνεχιστεί και θεσμοθετηθεί, μπορεί να λειτουργήσει όχι μόνο ως βαλβίδα εκτόνωσης των τρεχουσών εντάσεων αλλά και ως καταλύτης για έναν νέο κύκλο διεθνούς οικονομικής σταθερότητας και ανάπτυξης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- China and US agree 90-day pause to trade war initiated by Donald Trump, theguardian.com, διαθέσιμο εδώ
- US and China agree to drastically roll back tariffs in major trade breakthrough, edition.cnn.com, διαθέσιμο εδώ
- US-China trade war latest: S&P 500 surges 2.9% at open after US-China tariff deal, ft.com, διαθέσιμο εδώ
