Του Γιάννη Αρμύρα,
Η Βουλγαρία εισήλθε στη διεθνή αγορά χρέους για πρώτη φορά το 2025 στα τέλη Απριλίου, έχοντας καταφέρει να εξασφαλίσει ένα σημαντικό μέρος της απαραίτητης χρηματοδότησης για το έτος. Από τις αρχές του τρέχοντος έτους, έχει εκδοθεί ένα νέο εγχώριο χρέος ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων λέβα.
Στις 28 του τρέχοντος μήνα, τοποθετήθηκαν δύο εκδόσεις ομολόγων συνολικού ύψους 4 δισεκατομμυρίων ευρώ, εν μέσω μεγάλου επενδυτικού ενδιαφέροντος έπειτα από ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών. Τα ομόλογα που εκδόθηκαν στις 28 Απριλίου είναι σε δύο δόσεις και είναι σε ευρώ. Η πρώτη δόση αποτελείται από ομόλογα με διάρκεια 9 ετών (λήξη 7 Μαΐου 2034), όγκου 2,25 δισεκατομμυρίων ευρώ και ετήσιο επιτόκιο 3,5%. Η δεύτερη δόση αποτελείται από ομόλογα με διάρκεια 13 ετών (7 Μαΐου 2038), όγκου 1,75 δισεκατομμυρίων ευρώ και ετήσιο τοκομερίδιο 4,125%. Τα ομόλογα είναι εισηγμένα σε ρυθμιζόμενη αγορά του Χρηματιστηρίου του Λουξεμβούργου και δεν είναι μειωμένης εξασφάλισης, ούτε εξασφαλισμένα.
Έτσι, το συνολικό νέο χρέος ανέρχεται σε λίγο πάνω από 9,6 δισεκατομμύρια λέβα. Το ομόλογο διπλής δόσης αποτελεί μέρος του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Έκδοσης Παγκόσμιου Χρεωστικού Ομολόγου στις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Τα καθαρά έσοδα από τα ομόλογα που θα εκδοθούν στο πλαίσιο του προγράμματος θα χρησιμοποιηθούν για γενικούς δημοσιονομικούς σκοπούς, αναχρηματοδότηση υφιστάμενου χρέους ή/και αύξηση των δημοσιονομικών αποθεματικών.
Το ποσό του ανεξόφλητου χρέους που θα αναχρηματοδοτηθεί το 2025 ανέρχεται σε 3,7 δισεκατομμύρια λέβα, εκ των οποίων 3,3 δισεκατομμύρια λέβα αποσκοπούν στην λήξη κρατικών τίτλων που εκδίδονται στην εγχώρια αγορά και 0,4 δισεκατομμύρια λέβα στην αποπληρωμή εξωτερικών δανείων της Βουλγαρίας.
Σύμφωνα με τον εγκριθέντα προϋπολογισμό για το τρέχον έτος και το πλαίσιο για τα επόμενα χρόνια, το κρατικό χρέος προβλέπεται να φτάσει τα 61,7 δισεκατομμύρια λέβα (28,6% του ΑΕΠ της χώρας) το 2025, 72,4 δισεκατομμύρια λέβα (31,9% του ΑΕΠ) το 2026, 81,5 δισεκατομμύρια λέβα (34,3% του ΑΕΠ) το 2027 και 88,9 δισεκατομμύρια λέβα (36% του ΑΕΠ) το 2028.
Το Υπουργείο Οικονομικών επισημαίνει ότι ο χρόνος εισόδου της χώρας στις διεθνείς κεφαλαιαγορές επιλέχθηκε προσεκτικά. Αυτό συνέβαλε στην επιτυχία της άντλησης της απαραίτητης χρηματοδότησης ενόψει της συνεχιζόμενης αβεβαιότητας και αστάθειας στο περιβάλλον της αγοράς.
Η έκδοση ομολόγων επηρεάστηκε επίσης θετικά από την αυξανόμενη εμπιστοσύνη της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας στη χώρα, βάσει του σταθερού μακροοικονομικού περιβάλλοντος και της εμπιστοσύνης στην αναμενόμενη ένταξη στην ευρωζώνη (που προβλέπεται να γίνει την 1η Ιανουαρίου 2026).
Επιπροσθέτως, τα επιτευχθέντα σπρεντ (διαφορά των τιμών αποδόσεων δύο ομολόγων) και τα τοκομερίδια αντιπροσωπεύουν τις καλύτερες συνθήκες που επιτεύχθηκαν στις τελευταίες 3 συναλλαγές σε ξένες αγορές, σε σύγκριση με τα βουλγαρικά ευρωομόλογα συγκρίσιμης διάρκειας. Η εννεαετής δόση πέτυχε το χαμηλότερο σπρεντ σε σύγκριση με τον μέσο όρο των συμφωνιών ανταλλαγής επιτοκίων για τη Βουλγαρία από το 2020 μέχρι στιγμής.
Οι περισσότεροι βούλγαροι αναλυτές της αγοράς σχολιάζουν ότι η επιτευχθείσα κερδοφορία είναι υπέρ της Βουλγαρίας και η μεγαλύτερη θετική επίδραση σε αυτήν είναι η ελπίδα ότι η χώρα θα λάβει το πράσινο φως για το ευρώ το καλοκαίρι, αν και υπάρχουν αναλυτές που εξέφρασαν την ανησυχία τους λόγω «κρυφών κινδύνων».
Συγκεκριμένα, η οικονομολόγος Πέτια Γκεοργκίεβα, από το Ινστιτούτο Οικονομικών της Αγοράς, πιστεύει ότι η Βουλγαρία έχει λάβει μια απόφαση που είναι μπροστά από τα γεγονότα, καθώς υπάρχουν μεγάλοι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν οι διεθνείς κεφαλαιαγορές και ό,τι συμβαίνει στο εξωτερικό. Η ίδια ακόμη δήλωσε ότι η υιοθέτηση του ευρώ θα βελτιώσει τις συνθήκες για τη Βουλγαρία.
Πρόσθεσε, επίσης, ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι το ίδιο το χρέος, η διαχείρισή του και τα επιτόκια, αλλά το τι κρύβεται πίσω από αυτό, εννοώντας δηλαδή τα ελλείμματα που έχουν συσσωρευτεί με την πάροδο των ετών. Τόνισε ακόμη ότι η πρόβλεψη για την επόμενη δεκαετία είναι η δημιουργία πρόσθετων ελλειμμάτων.
Άλλοι αναλυτές όπως ο πρώην Υπουργός Οικονομικών Άσεν Βασίλεφ και ο οικονομολόγος Κουζμάν Ιλίεφ πιστεύουν ότι η απόφαση ήταν σωστή και ότι τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν είναι καλά, κάτι για το όποιο αξίζει έπαινο το Υπουργείο Οικονομικών. Ο Βασίλεφ σημείωσε, ωστόσο, ότι το μόνο που ίσως θα έπρεπε να είχε ληφθεί υπόψη ήταν ότι τη στιγμή που δημοσιεύτηκε η έκθεση σύγκλισης στις 4 Ιουνίου και ήταν θετική, καθώς κατέστη σαφές ότι η πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας θα αυξανόταν κατά τουλάχιστον δύο μονάδες και, κατά συνέπεια, ίσως οι συνθήκες χρέους να ήταν καλύτερες. Όμως, εναπόκειται στο Υπουργείο Οικονομικών να αποφασίσει εάν αυτές είναι οι καλύτερες συνθήκες που μπορεί να επιτύχει.
Κλείνοντας, ο Βασίλεφ δήλωσε ότι είναι πολύ σημαντικό τι θα συμβεί με τον εμπορικό πόλεμο και τους δασμούς των ΗΠΑ. Η αστάθεια στις παγκόσμιες αγορές και ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ της Αμερικής και της Κίνας θα μπορούσε να οδηγήσει σε ύφεση όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά και παγκοσμίως, γεγονός που θα δημιουργούσε σοβαρές δυσκολίες για τις επιχειρήσεις που εργάζονται κυρίως για εξαγωγές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Две емисии български книжа за 4 млрд. евро са пласирани на международните пазари, Forbes Bulgaria, διαθέσιμο εδώ
- Асен Василев: Новият дълг от 4 млрд. евро е при добри условия, но можеше да се изчака докладът за еврозоната, Debati.bg, διαθέσιμο εδώ
- България пласира дълг за 4 млрд. евро на международните пазари, съобщават от Министерството на финансите, Bta.bg, διαθέσιμο εδώ
- Правилно ли е решението на кабинета за нов дълг от около 4 млрд. лв., Nova.bg, διαθέσιμο εδώ
