Της Μαρίας Κουλούρη,
Μεγάλο Σάββατο σήμερα και, παρόλο που οι περισσότεροι από εμάς ετοιμαζόμαστε για το αποψινό βράδυ της Ανάστασης, η Πρώτη Ανάσταση πρόκειται να πραγματοποιηθεί ήδη από το πρωί. Αυτό που επίσης θα πραγματοποιηθεί είναι ένα έθιμο που αποτελεί ίσως ένα από τα χαρακτηριστικότερα της Μεγάλης Εβδομάδας στη χώρα: οι ξακουστοί και φημισμένοι «Μπότηδες» στην Κέρκυρα, δηλαδή το σπάσιμο των πήλινων κανατιών. Άλλωστε, όλη η περίοδος του Πάσχα στην αρχόντισσα του Ιονίου αποτελεί μια μοναδική εμπειρία.
Πώς ξεκίνησε, όμως, το έθιμο των Μπότηδων; Οι Μπότηδες έχουν τις ρίζες τους στην περίοδο της Ενετοκρατίας, αν και υπάρχουν θεωρίες που υποστηρίζουν ότι το έθιμο συνδέεται και με την αρχαία Ελλάδα. Σύμφωνα με την πρώτη, οι Μπότηδες προέρχονται από μια συνήθεια των Καθολικών της Ενετοκρατίας, οι οποίοι πετούσαν στις αρχές κάθε έτους τα παλιά τους πράγματα, ώστε το νέο έτος να τους φέρει καινούργια και καλύτερα. Οι κάτοικοι της Κέρκυρας υιοθέτησαν τη συνήθεια αυτή, όμως αντικατέστησαν τα αντικείμενα με πήλινα κανάτια, που, όταν πέφτουν από μεγάλο ύψος, προκαλούν δυνατό θόρυβο και «ξορκίζουν» το κακό. Από την άλλη, η δεύτερη θεωρία στηρίζεται στο γεγονός ότι τον Απρίλιο οι αρχαίοι Έλληνες πετούσαν τα παλιά τους κανάτια, επειδή γιόρταζαν την αρχή της γεωργικής και βλαστικής περιόδου και πίστευαν πως τα καινούργια θα γεμίσουν με νέους καρπούς.
Ωστόσο, δεν τελείται μόνο το έθιμο των Μπότηδων το Μεγάλο Σάββατο. Από πολύ νωρίς, στις 6 το πρωί, πραγματοποιείται μια αναπαράσταση του σεισμού που ακολούθησε την Πρώτη Ανάσταση, σε μια εκκλησία-κομψοτέχνημα του νησιού, την Παναγία των Ξένων. Λίγες ώρες αργότερα, στις 9 το πρωί, στον σημαντικότερο ναό και πολιούχο του νησιού, τον Ιερό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα, γίνεται η περιφορά του Επιταφίου –σε αντίθεση με τα υπόλοιπα μέρη της Ελλάδας– και ξεκινά η λιτανεία του Αγίου, η οποία τελείται από το 1550, όταν, σύμφωνα με την παράδοση, χάρη στον Άγιο Σπυρίδωνα το νησί σώθηκε από τον λιμό. Σαφώς, η περιφορά συνοδεύεται από τις περίφημες μπάντες του νησιού.
Επιστρέφοντας στους Μπότηδες, η ρίψη τους ξεκινά στις 11 το πρωί, την ώρα της Πρώτης Ανάστασης. Οι Κερκυραίοι πετούν από τα μπαλκόνια τους πήλινα κανάτια γεμάτα νερό, που συχνά κοσμούνται με κορδέλες ή φέρουν την επιγραφή «Καλό Πάσχα». Για να μπορέσει κάποιος να θαυμάσει το έθιμο ικανοποιητικά, πρέπει να συγκεντρωθεί από νωρίς στο Λιστόν ή στην πλατεία Σπιανάδα, αφού το πλήθος πολλές φορές αγγίζει πενταψήφιο αριθμό. Επίσης, φεύγοντας, δεν θα πρέπει να παραλείψει να πάρει μαζί του ένα κομμάτι σπασμένου μπότη, αφού η κατοχή του λέγεται ότι φέρνει τύχη. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο έθιμο πραγματοποιείται σε όλο το νησί και όχι μόνο στην πόλη της Κέρκυρας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Πάσχα στην Κέρκυρα – Το έθιμο Μπότηδες, corfu-airport-carhire.com, διαθέσιμο εδώ
- Κέρκυρα: Γιατί οι Κερκυραίοι σπάνε τους «μπότηδες» το Πάσχα, alfavita.gr, διαθέσιμο εδώ
