Της Ευσταθίας Στράντζαλη,
Κάθε καλοκαίρι, η Θεσσαλονίκη μεταμορφώνεται σε ένα ανοιχτό βιβλιοπωλείο, γεμάτο σελίδες, λέξεις και εικόνες, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο τον πολιτισμό μας. Η Έκθεση Βιβλίου, ένας θεσμός που αγαπάει τόσο το αναγνωστικό κοινό όσο και τους δημιουργούς του γραπτού λόγου επιστρέφει για ακόμη μία χρονιά στο παραλιακό μέτωπο της πόλης, προσκαλώντας μικρούς και μεγάλους σε ένα ταξίδι γνώσης, έμπνευσης και συναίσθησης. Το Πανελλήνιο Φεστιβάλ Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη διεξάγεται ανελλιπώς από το 1982, όταν πρωτοξεκίνησε με πρωτοβουλία της τότε Υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη. Φέτος πραγματοποιήθηκε η 44η του έκδοση, που σημαίνει ότι συμπληρώνονται 44 χρόνια συνεχούς παρουσίας στη Νέα Παραλία της πόλης. Εκδότες, συγγραφείς, αναγνώστες και επισκέπτες συναντιούνται ξανά στον πιο μαγικό διάλογο: αυτόν της λογοτεχνίας.
Η έκθεση βιβλίου είναι σήμα κατατεθέν της πόλης, ένα ιδιαίτερο πολιτισμικό στοιχείο της, το οποίο δίνει την ευκαιρία στους λάτρεις —και όχι μόνο— των βιβλίων να βρουν τα «μικρά διαμαντάκια» που αναζητούν. Στην έκθεση υπάρχουν βιβλία για όλα τα γούστα, μικρούς και μεγάλους, αλλά και διάφορα παιχνίδια.
Η φετινή θεματική του Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης είναι η Βυζαντινή Θεσσαλονίκη. Το φετινό φεστιβάλ είναι αφιερωμένο σε μια περίοδο—ορόσημο για την πόλη. Η δεύτερη σημαντικότερη πόλη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η Θεσσαλονίκη υπήρξε για αιώνες ένα ζωντανό εργαστήρι ιδεών, τεχνών και πνευματικότητας. Η έκθεση επιδιώκει φέτος να φέρει στο προσκήνιο αυτήν την πλούσια και πολυδιάστατη ιστορική κληρονομιά, με εκδηλώσεις και αφιερώματα που θα φωτίσουν τη βυζαντινή φυσιογνωμία της πόλης.
Περισσότεροι από 250 εκδότες από κάθε γωνιά της Ελλάδας θα δώσουν το «παρών», εκπροσωπώντας την πλούσια και πολυφωνική ελληνική βιβλιοπαραγωγή. Πάνω από 40.000 τίτλοι βιβλίων, θα εκτεθούν στα περίπτερα που θα στηθούν κατά μήκος της παραλιακής, δημιουργώντας ένα ατελείωτο μονοπάτι αναγνωστικής απόλαυσης.
Παράλληλα με τη διοργάνωση αυτή, πραγματοποιούνται και πολλαπλές εκδηλώσεις στην πόλη και στην παραλιακή, προσθέτοντας μια επιπλέον «νότα» στο φεστιβάλ, ενώ ταυτόχρονα δίνουν και έναν ακόμα λόγο προσέλευσης και απόλαυσης στους ανθρώπους.
Το Φεστιβάλ δεν αποτελεί απλώς μια εμπορική έκθεση βιβλίου, αλλά έναν ζωντανό πολιτιστικό θεσμό που δίνει έμφαση στον διάλογο, τη γνώση και τη σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν παρουσιάσεις νέων εκδόσεων, να συναντήσουν αγαπημένους συγγραφείς, να συμμετάσχουν σε θεματικά αφιερώματα, ενώ παράλληλα απολαμβάνουν τον περίπατο δίπλα στη θάλασσα, σε έναν από τους πιο αγαπημένους δημόσιους χώρους της Θεσσαλονίκης. Δεν είναι τυχαίο πως κάθε χρόνο το φεστιβάλ προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες όλων των ηλικιών, αναγνώστες, φοιτητές, οικογένειες, αλλά και ανθρώπους του βιβλίου, οι οποίοι βλέπουν σ’ αυτό μια ευκαιρία για εξωστρέφεια, επικοινωνία και πολιτιστική ανταλλαγή. Η Θεσσαλονίκη, μέσα από τη δυναμική αυτού του θεσμού, αποδεικνύει πως παραμένει μια πόλη με παρελθόν, παρόν και μέλλον στη σκέψη και στον πολιτισμό.
Το φεστιβάλ φέρνει κοντά διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, νέους, ηλικιωμένους, οικογένειες, ανθρώπους με αναπηρίες, μετανάστες και συμβάλλει στη δημιουργία μιας ανοιχτής, συμπεριληπτικής πολιτιστικής εμπειρίας. Όλοι είναι «προσκεκλημένοι» χωρίς διακρίσεις και στοιχεία διχασμού. Η παραλία γεμίζει καθημερινά με ανθρώπους κάθε ηλικίας και προέλευσης. Είναι συγκινητικό να βλέπει κανείς παιδιά να διαλέγουν το πρώτο τους βιβλίο, δίπλα σε ηλικιωμένους που αναζητούν ξανά ξεχασμένους τίτλους. Το φεστιβάλ ενώνει τις γενιές μέσα από τον γραπτό λόγο.
Η αξία του βιβλίου ξεπερνά κατά πολύ τη φυσική του υπόσταση ως έντυπο αντικείμενο. Είναι φορέας γνώσης, πολιτισμού και μνήμης, ένα μέσο διαλόγου ανάμεσα στις γενιές, αλλά και ένας καθρέφτης του κόσμου και του εαυτού μας. Το βιβλίο μας επιτρέπει να στοχαστούμε, να αμφισβητήσουμε, να ονειρευτούμε, να ταξιδέψουμε χωρίς σύνορα. Σε έναν κόσμο γεμάτο πληροφορίες, αλλά φτωχό σε βάθος και επεξεργασία, το βιβλίο παραμένει ένα εργαλείο καλλιέργειας της κριτικής σκέψης και ενσυναίσθησης. Προσφέρει ηρεμία και συγκέντρωση, σε αντίθεση με την ταχύτητα και τον περισπασμό της ψηφιακής εποχής. Κυρίως, όμως, το βιβλίο έχει τη μοναδική δύναμη να χτίζει ανθρώπους ελεύθερους, σκεπτόμενους, δημιουργικούς.
Είναι σημαντικό και ως ένα βαθμό απαραίτητο να διατηρούμε μέσα σε έναν κόσμο που συνεχώς «τρέχει», τον «ρομαντισμό» που προσφέρουν τα βιβλία και τα συναισθήματα που αυτά μας εγείρουν. Δεν μπορούν όλα να αντικατασταθούν από ψηφιακά μέσα αλλά ακόμα και αν μπορούν δεν είναι ικανά να γεμίσουν την ψυχή των ανθρώπων όπως οι κλασικές τους μορφές. Τα αποτελέσματα, όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος ήταν ιδιαίτερα θετικά, δίνοντας έτσι το έναυσμα να συνεχίσουν να τηρούν την παράδοση αυτή με περισσότερο μεράκι κάθε χρονιά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης, thessalonikiguide.gr, διαθέσιμο εδώ.
- 44ο Φεστιβάλ Βιβλίου, parallaximag.gr, διαθέσιμο εδώ.
