26.7 C
Athens
Κυριακή, 20 Ιουλίου, 2025
ΑρχικήΙστορίαΗ διάλυση του Ιερού Λόχου: Μια ιστορική εγκατάλειψη

Η διάλυση του Ιερού Λόχου: Μια ιστορική εγκατάλειψη


Της Αντωνίας Αποστόλου,

Μετά την κατάληψη της Ελλάδας από την ναζιστική Γερμανία (Ελληνογερμανικός Πόλεμος του 1941), και αμέσως μετά την περιώνυμη «Μάχη της Κρήτης» του Μαΐου του 1941, η Ελληνική Κυβέρνηση, η οποία εγκαταστάθηκε στην Αίγυπτο, ξεκίνησε την συγκρότηση στρατιωτικών μονάδων από αξιωματικούς κι οπλίτες που διέφυγαν κατά καιρούς από την κατεχόμενη πατρίδα. Οι εν λόγω στρατιωτικές μονάδες αποτελούνταν, επίσης, κι από Έλληνες του εξωτερικού σκοπεύοντας να αγωνιστούν στο πλευρό του συμμαχικού μετώπου.

Ωστόσο, η πληθώρα των αξιωματικών έναντι των ολίγων οπλιτών που ξέφυγαν από την δίνη του ναζισμού και κατέφθασαν στην Μέση Ανατολή, αλλά και η έλλειψη μονάδων που προκαλούσε την αδυναμία απορρόφησης, οδήγησε τον Αντισμήναρχο Γ. Αλεξανδρή να προτείνει μετά από έναν χρόνο, το καλοκαίρι του 1942, στον τότε Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και Υπουργό Στρατιωτικών Παναγιώτη Κανελλόπουλο, μια συγκρότηση μονάδας αποτελούμενη μόνο από αξιωματικούς, οι περισσότεροι από τους οποίους θα τελούσαν χρέη οπλίτη. Η πρόταση αυτή έγινε κατευθείαν αποδεκτή και ο διοικητής της ΙΙης Ελληνικής Ταξιαρχίας, Συνταγματάρχης Αλκιβιάδης Μπουρδάρας υποστήριξε ένθερμα. Έτσι, συγκροτήθηκε από εθελοντές, τον Αύγουστο του 1942, ο «Λόχος Επίλεκτων Αθανάτων» με προσωρινό διοικητή τον Επίλαρχο Στεφανάκη Αντώνιο. Η αρχική δύναμη ήταν 200 αντρών, από τους οποίους οι 130 ήταν αξιωματικοί, οι 40 ήταν μάχιμοι οπλίτες και οι 30 ήταν βοηθητικοί.

Ιερολοχίτες σε φωτογραφία του 1943. Πηγή Εικόνας: protothema.gr

Η συγκρότηση του Λόχου πραγματοποιήθηκε στην Καφριόνα της Παλαιστίνης. Από εκείνη την εποχή ξεκίνησε η εθελούσια κατάταξη στον Ιερό Λόχο αξιωματικών κι οπλιτών του Πολεμικού Ναυτικού, αλλά και της Πολεμικής Αεροπορίας, καθώς κι αντρών των Σωμάτων Ασφαλείας.

Στις 15 Σεπτεμβρίου 1942, τη διοίκηση του Λόχου την ανέλαβε ο Συνταγματάρχης Χριστόδουλος Τσιγάντες, ένας έμπειρος αξιωματικός με πολεμική δράση και έντονο το πατριωτικό φρόνημα. Υπό τη διοίκησή του, ο Λόχος αποκτά πιο σαφή οργάνωση, αυστηρή εκπαίδευση και σαφώς καθορισμένο ρόλο στο πλευρό των Συμμάχων. Σύντομα, ο Λόχος αυτός θα μετεξελιχθεί σε Ιερό Λόχο, ακολουθώντας πιστά το ιστορικό πρότυπο των Θηβαίων Ιερολοχιτών της Αρχαιότητας.

Ο Ιερός Λόχος εντάσσεται στο πλευρό της Βρετανικής Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων (SAS και SBS) και δραστηριοποιείται σε επικίνδυνες αποστολές κυρίως σε περιοχές της Βόρειας Αφρικής, στα νησιά του Αιγαίου και στη Δωδεκάνησο, εκτελώντας καταδρομικές επιχειρήσεις, αναγνωρίσεις και σαμποτάζ πίσω από τις γραμμές του εχθρού. Οι άνδρες του Ιερού Λόχου ξεχώρισαν από τους υπόλοιπους που πολεμούσαν για την τόλμη, την πειθαρχία και τον ηρωισμό τους, κερδίζοντας τον σεβασμό των συμμάχων αλλά και τον θαυμασμό των Ελλήνων.

Από τον Μάιο έως τον Οκτώβρη του 1943, ο Ιερός Λόχος αναδιοργανώθηκε σε στρατόπεδα που βρίσκονταν στην Αίγυπτο και την Παλαιστίνη. Ο Αναστάσιος Βλαχοσταθόπουλος αναφέρει ότι ο Τσιγάντες μετά την επιστροφή του Ιερού Λόχου στην Τυνησία απομάκρυνε του μισούς και παραπάνω άνδρες που δεν ήθελαν να ικανοποιήσουν τις «επιθυμίες» του ενώ ενέταξε άλλους, οι οποίοι ήταν πρόθυμοι να ενταχθούν στην μονάδα υπό τις παρούσες προϋποθέσεις.

Ο Χριστόδουλος Τσιγάντες, αριστερά στη φωτογραφία. Πηγή Εικόνας: protothema.gr

Η δύναμη του Ιερού Λόχου ανερχόταν στα 347 άτομα. Η δομή του επανασχεδιάστηκε. Πλέον, περιλάμβανε Ομάδα Διοικήσεως, Τμήμα Βάσεως, καθώς και τρία τμήματα Καταδρομών, με στόχο να μπορούν να ανταπεξέλθουν σε αμφίβιες, αλλά και αεροαποβατικές επιχειρήσεις. Με την συνθηκολόγηση της Ιταλίας στις 8 Σεπτεμβρίου του 1943, η κατάσταση χαρακτηριζόταν ως χαώδης.

Η κορύφωση της ιστορικής πορείας του Ιερού Λόχου σημειώνεται στις 17 Ιουλίου 1945, όταν η επίσημη τελετή διάλυσής του πραγματοποιείται στην Αθήνα, με την παρουσία του βασιλιά Γεωργίου Β΄, της κυβέρνησης, εκπροσώπων των Συμμάχων και πλήθους κόσμου που παρακολουθούσε.

Κατά τη διάρκεια της τελετής, ο Ιερός Λόχος παρελαύνει με πλήρη εξάρτυση μπροστά από την ηγεσία του Έθνους και παραδίδει επισήμως τη σημαία του, ολοκληρώνοντας έτσι την αποστολή του με τιμή και δόξα. Η ημερομηνία αυτή σηματοδοτεί, όχι απλώς το τέλος μιας επίλεκτης μονάδας, αλλά και τη δικαίωση ενός αγώνα που διεξήχθη με απόλυτη πίστη στην ελευθερία και την πατρίδα.

Ο Ιερός Λόχος δεν πρόκειται να ξεχαστεί ποτέ. Η κληρονομιά του συνεχίστηκε αργότερα με τη δημιουργία των Λόχων Ορεινών Καταδρομών (ΛΟΚ) και του Ειδικού Τμήματος Αλεξιπτωτιστών, που θεωρούνται οι διάδοχοί του. Η μνήμη των ανδρών του τιμάται μέχρι σήμερα, ως παράδειγμα ανδρείας, τιμής και φιλοπατρίας, ενώ η δράση τους παραμένει ζωντανό παράδειγμα εθνικής αυτοθυσίας και αυταπάρνησης.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  • Αναστάσιος Βλαχοσταθόπουλος (2006), Ιερός Λόχος 1942-1945, εκδ. Ελεύθερη Σκέψις
  • Ο Ιερός Λόχος (1942-1945) και ο κομβικός ρόλος του στην απελευθέρωση των νησιών του Αιγαίου, protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
  • Ιερός Λόχος, stelexi.army.gr, διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Αντωνία Αποστόλου, Αρχισυντάκτρια Κοινωνικών Θεμάτων
Αντωνία Αποστόλου, Αρχισυντάκτρια Κοινωνικών Θεμάτων
Γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη το 2004 και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, όντας πλέον προπτυχιακή φοιτήτρια στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Στον ελεύθερό της χρόνο της αρέσει να διαβάζει βιβλία φιλοσοφικού χαρακτήρα και να βλέπει ταινίες. Γνωρίζει αγγλικά και γαλλικά.