Της Χριστίνας Πουλάκου,
Ο Muhsin Hendricks, ο Νοτιοαφρικανός ιμάμης που θεωρούνταν ο πρώτος ανοιχτά ομοφυλόφιλος στο επάγγελμά του παγκοσμίως και διατηρούσε τζαμί κοντά στο Cape Town, δολοφονήθηκε σε ηλικία 58 ετών. Το Σάββατο, 15 Φεβρουαρίου, βρισκόταν στην πόλη Gqeberha για να τελέσει δύο διαθρησκειακούς γάμους, τελετή απαγορευμένη στο Ισλάμ. Την ώρα που επέβαινε σε ένα αυτοκίνητο, δύο άντρες με κουκούλες έφραξαν τον δρόμο του οχήματος και άνοιξαν πυρ εναντίον του. Η αστυνομία δήλωσε ότι δεν γνωρίζει το κίνητρο του φόνου και ότι έχει αρχίσει εντατικές έρευνες για τον εντοπισμό και την τιμωρία των ενόχων.
Το γεγονός αυτό έχει επηρεάσει αρκετά την κοινωνία της Νότιας Αφρικής και όχι μόνο. Το Μουσουλμανικό Δικαστικό Συμβούλιο της χώρας, καταδίκασε τη δολοφονία στο όνομα της ειρηνικής συνύπαρξης και του σεβασμού στις διαφορετικές απόψεις, ενώ το Ενωμένο Συμβούλιο Ulama της Νότιας Αφρικής ζητάει από τους πολίτες να μην οδηγούνται σε αυθαίρετα συμπεράσματα σχετικά με το κίνητρο της δολοφονίας. Παρόλα αυτά, οι δύο αυτοί οργανισμοί, οι οποίοι εναντιώθηκαν έντονα στον Hendricks και την ακτιβιστική του δράση, για θρησκευτικούς λόγους, παρέλειψαν στις δηλώσεις αυτές να τον αποκαλέσουν ιμάμη, παρόλο που ήδη κατείχε τον συγκεκριμένο τίτλο και αναφέρθηκαν σε αυτόν ως «κύριο Hendricks». Συλλυπητήρια δήλωση έκανε και η μη κυβερνητική οργάνωση ILGA, που δραστηριοποιείται στον χώρο των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων, ζητώντας παράλληλα από τις αρχές της χώρας να ερευνήσει όσο το δυνατόν πιο ενδελεχώς τη δολοφονία, αφού είναι πιθανό να πρόκειται για έγκλημα μίσους.
Ο Muhsin Hendricks γεννήθηκε το 1967 στο Cape Town. Προερχόταν από παραδοσιακή μουσουλμανική οικογένεια, με γονείς ινδικής και ινδονησιακής καταγωγής που έφτασαν στη Νότια Αφρική ως πολιτικοί κρατούμενοι των Ολλανδών. Σπούδασε ισλαμικές σπουδές στο Πακιστάν και αμέσως μετά ακολούθησε το επάγγελμα του καθηγητή και του σχεδιαστή μόδας. Παντρεύτηκε, έκανε δύο παιδιά και πήρε διαζύγιο από τη σύζυγο του το 1996. Την ίδια χρονιά, σε ηλικία 29 ετών αποκάλυψε τον σεξουαλικό του προσανατολισμό. Όπως δήλωσε ο ίδιος, η μητέρα του δυσκολεύτηκε ιδιαίτερα να αποδεχθεί την ταυτότητα του γιου της λόγω των θρησκευτικών της πεποιθήσεων. Μετά από γνωριμία όμως με τον σύντροφο του γιου της, τον αποδέχθηκε πλήρως και διατήρησε άριστη σχέση μαζί του ως το τέλος της ζωής της.

Ο Muhsin αφιέρωσε όλη του τη ζωή στον ακτιβισμό για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων και στη δημιουργία ενός θρησκευτικού χώρου όπου όλοι οι μουσουλμάνοι θα ήταν αποδεκτοί, ανεξαρτήτως σεξουαλικότητας και φύλου, και θα μπορούσαν να συνδέονται με τη θρησκεία τους. Ξεκίνησε το 1998 να υποδέχεται τους ενδιαφερόμενους πιστούς στο σπίτι του, το οποίο μετέτρεψε σε χώρο συζήτησης και προσευχής, ενώ το 2011 εγκαινίασε το δικό του τζαμί, μέσω του οποίου διέδιδε το μήνυμα ότι η ομοφυλοφιλία και ο ισλαμισμός δεν είναι δύο έννοιες ασύμβατες. Δημιούργησε το δίκτυο «The Inner Circle», ένα δίκτυο σχεδιασμένο για να βοηθάει ομοφυλόφιλους μουσουλμάνους να αποκαταστήσουν τη σχέση τους με την πίστη τους. Ο ίδιος δήλωνε ότι από κανένα σημείο του Κορανίου δεν προκύπτει αιτιολογία για το μίσος και την απόρριψη που επιδεικνύει η ισλαμική θρησκεία προς την ομοφυλοφιλία και ότι είναι σημαντικό να αντιμετωπίζεται το ψυχολογικό τραύμα που προκαλεί αυτό το μίσος σε άτομα με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό.
Η ακτιβιστική του δράση ξεπερνούσε τα σύνορα της Νότιας Αφρικής, καθώς είχε ταξιδέψει στην Κένυα για να υπερασπιστεί τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων, ενώ προωθούσε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικό περιεχόμενο σε διάφορες γλώσσες. Το 2022, η ζωή του και το έργο του αποτέλεσαν αντικείμενο του ντοκιμαντέρ «The Radical», στο οποίο δήλωσε ότι η ανάγκη να είναι αυθεντικός είναι μεγαλύτερη από τον φόβο του να πεθάνει. Επίσης, ήταν σε διαρκή επικοινωνία και συνεργασία με άλλους ομοφυλόφιλους ιμάμηδες στην Αυστραλία και στην Αμερική.
Η Νότια Αφρική ήταν η πρώτη χώρα παγκοσμίως που προστάτευσε συνταγματικά τους πολίτες της από διακρίσεις βασιζόμενες στον σεξουαλικό του προσανατολισμό και θεωρείται μία από τις ασφαλέστερες αφρικανικές χώρες για τους ομοφυλόφιλους. Όμως, η πρόοδος αυτή σαφώς δεν είναι αρκετή, αφού το μίσος και οι διακρίσεις εξακολουθούν να κυριαρχούν, ιδιαίτερα στο θρησκευτικό πεδίο. Εξάλλου, στη Νότια Αφρική εντοπίζεται ένα από τα υψηλότερα παγκοσμίως ποσοστά δολοφονιών. Ο ίδιος ο Hendricks στο παρελθόν είχε δεχθεί απειλές για τη ζωή του και τον είχαν συμβουλεύσει να προσλάβει προσωπική φρουρά ασφαλείας. Ο πρώτος ανοιχτά ομοφυλόφιλος ιμάμης, ένας άνθρωπος που χαρακτηριζόταν από απόλυτη ανιδιοτέλεια και αγάπη για τη θρησκεία του και τους ανθρώπους, έπεσε θύμα σεξουαλικού ρατσισμού και θρησκευτικού μίσους. Ως αποτέλεσμα, πολλοί μουσουλμάνοι που είχαν βρει καταφύγιο στο έργο του ανθρώπου αυτού, μένουν πλέον στο έλεος των προκαταλήψεων και των διαχωρισμών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Muhsin Hendricks, world’s ‘first openly gay imam’, shot dead in South Africa, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- I am hoping there will be more gay imams, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Even in his final seconds of life, first gay imam pushed boundaries, BBC, διαθέσιμο εδώ
- South Africa police ‘hot on heels’ of suspects in gay imam, BBC, διαθέσιμο εδώ