23.5 C
Athens
Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΚοινωνίαΥγείαΒαφές μαλλιών και καρκίνος: Μαλλιά… κουβάρια ή μύθος;

Βαφές μαλλιών και καρκίνος: Μαλλιά… κουβάρια ή μύθος;


Του Νίκου Βελιώτη, 

Το τριχωτό της κεφαλής διαχρονικά ήταν αντικείμενο καλλωπισμού και ένα μέσο προσωπικής έκφρασης. Πολλές παραλλαγές κουρεμάτων, χτενισμάτων και στολισμών. Τον τελευταίο αιώνα η βαφή των μαλλιών έχει πάρει τη σκυτάλη στον χώρο της κομμωτικής. Σχεδόν το 50% των μεσηλίκων γυναικών βάφει τα μαλλιά του. Η ευκολία της εφαρμογής, σε συνδυασμό με το αισθητικό αποτέλεσμα και τις μεγάλες αλλαγές, έχουν κάνει το βάψιμο των μαλλιών μια συνήθεια της καθημερινότητας, όπου ο καθένας και η καθεμία μπορεί να πειραματιστεί με την εξωτερική του εμφάνιση από την άνεση του σπιτιού. Κατά καιρούς έχουν εκφραστεί ανησυχίες σχετικά με την καταλληλότητα του συγκεκριμένου προϊόντος και ανησυχίες που σχετίζουν τα χημικά των βαφών με καρκίνο. Κατά πόσο οι ανησυχίες αυτές είναι δόκιμες και σε τι βαθμό έχει γίνει η «τρίχα τριχία»;

Οι βαφές διακρίνονται σε τρείς κατηγορίες: τις οξειδωτικές (μόνιμες), τις άμεσες (ημιμόνιμες) και τις φυσικές. Οι μόνιμες είναι αυτές που χρησιμοποιούνται κατά κόρον τόσο σε επαγγελματικούς χώρους όσο και σε προϊόντα οικιακής χρήσης. Στις μόνιμες βαφές τα χημικά διεισδύουν στο εσωτερικό της τρίχας και, σε πρώτη φάση, οξειδώνουν τις φυσικές χρωστικές του μαλλιού, όπως η μελανίνη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το «ξέβαμμα» του φυσικού χρώματος. Σε δεύτερη φάση, οξειδώνονται τα πρόδρομα μόρια της βαφής στα τελικά έγχρωμα μόρια που είναι υπεύθυνα και για τον τελικό χρωματισμό της τρίχας. Ωστόσο, στην τρίχα μένουν μόνο οι χημικές ενώσεις που είναι υπεύθυνες για τον χρωματισμό, καθώς οι υπόλοιπες ξεπλένονται και απομακρύνονται. Έτσι, μειώνονται οι ύποπτες χημικές ουσίες που μένουν στον οργανισμό. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, οι άνθρωποι εκτίθενται στα χημικά είτε με απευθείας επαφή με το δέρμα είτε εισπνέοντάς τα.

Πηγή Εικόνας: sciencedirect.com

Οι κυριότερες ουσίες που δυνητικά είναι τοξικές ή καρκινογόνες είναι διάφορες αρωματικές αμίνες. Για παράδειγμα, η παρα-φαινυλενοδιαμίνη (PPD), που ανήκει σε αυτή την κατηγόρια, είναι γνωστή για την αλλεργιογόνο δράση της, προκαλώντας μέχρι και δερματίτιδες. Η αρνητική φήμη με την όποια είναι επιφορτισμένη η συγκεκριμένη χημική ένωση οδήγησε τις εταιρείες καλλυντικών σε νέα προϊόντα. Τα προϊόντα αυτά διαφημίζονται ως πιο φιλικά, καθώς έχουν βρει αντικαταστάτη της PPD, η αποτελεσματικότητα τους, όμως, είναι πολύ μικρότερη. Παρά την τοξικότητα που εμφανίζει σε ορισμένες περιπτώσεις, η PPD δεν έχει απαγορευθεί ούτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε στην Αμερική και κυκλοφορεί κανονικά στο εμπόριο. Ο κυριότερος λόγος είναι ότι η τοξικότητα εκδηλώνεται σε υψηλές δόσεις της ουσίας, ενώ σε μικρότερες δόσεις θεωρείται ασφαλής για χρήση. «Τίποτε δεν είναι δηλητήριο, τα πάντα είναι δηλητήριο. Η δόση κάνει το δηλητήριο (Παράκελσος)».

Οι βαφές μαλλιών δεν φαίνεται να προκαλούν καρκίνο. Τουλάχιστον μέχρι σήμερα, δεν έχει αποδεχθεί κάποιος ισχυρός συσχετισμός ικανός, ώστε η επιστημονική κοινότητα να δώσει μια σαφή οδηγία. Υπάρχει αρκετή έρευνα γύρω από το θέμα, κυρίως λόγω της μεγάλης ζήτησης και χρήσης των βαφών. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Cancer ανέφερε μια μικρή συσχέτιση μεταξύ της χρήσης μόνιμων βαφών μαλλιών και αυξημένου κινδύνου ορισμένων τύπων καρκίνου, ιδιαίτερα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης και ορισμένων μορφών καρκίνου του αίματος, όπως το λέμφωμα non-Hodgkin και η λευχαιμία. Σε μια πρόσφατη μελέτη στο The BMJ, ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ αξιολόγησαν την προσωπική χρήση βαφής μαλλιών και τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου και θανάτου από καρκίνο. Σε σύγκριση με τους μη χρήστες βαφής μαλλιών, οι συμμετέχοντες που είχαν χρησιμοποιήσει μόνιμες βαφές μαλλιών δεν είχαν συνολικά υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο ή για θανάτους, που σχετίζονται με τον καρκίνο.

H χένα χρησιμοποιούταν ως φυσική χρωστική στην αρχαία Αίγυπτο για την βαφή των μαλλιών /Πηγή Εικόνας: ask-aladdin.com

Γενικά, κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός και εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο η τοξικότητα. Υπάρχουν ενδείξεις που επισημαίνουν την προσοχή σε άτομα με ορισμένες γενετικές παραλλαγές είναι πιο επιρρεπή στις βαφές μαλλιών. Επιπλέον, η αλόγιστη χρήση και η συνεχής εφαρμογή του προϊόντος αυξάνουν την έκθεση σε δυνητικά τοξικούς παράγοντες και συνεπώς αυξάνουν την πιθανότητα εκδήλωσης παθολογικών καταστάσεων. Για αυτό η προσεκτική ανάγνωση και εφαρμογή των οδηγιών του εκάστοτε προϊόντος επιβάλλεται. Εναλλακτικά, για όποιον/οποία δεν επιθυμεί να χρησιμοποιήσει τις μόνιμες βαφές, μπορεί να στραφεί σε φυσικές λύσεις όπως η χένα, η οποία χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα, χωρίς, ωστόσο, να αποκλείονται οι κίνδυνοι και σε αυτά τα προϊόντα. Σε τελική ανάλυση, μια τεκμηριωμένη απόφαση, βασισμένη σε ατομικές προτιμήσεις και ζητήματα υγείας, είναι το κλειδί, όταν πρόκειται για τη χρήση βαφής μαλλιών.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ 
  • A clinical evaluation of a permanent hair dye designed to reduce allergic contact dermatitis and hair damage, onlinelibrary. Διαθέσιμο εδώ
  • Do hair dyes increase cancer risk?, Harvard Health Publishing. Διαθέσιμο εδώ 
  • Personal use of permanent hair dyes and cancer risk and mortality in US women: prospective cohort study, thebmj. Διαθέσιμο εδώ
  • Allergy to paraphenylenediamine, Dermnet. Διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Νίκος Βελιώτης
Νίκος Βελιώτης
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 2002 και μεγάλωσε στις Σέρρες. Σπουδάζει Βιοχημεία και Βιοτεχνολογία στη Λάρισα. Τον ενδιαφέρει η ερμηνεία της προέλευσης της ζωής από εξελικτική σκοπιά, με στόχο την καλύτερη διαβίωση του ανθρώπου. Στον ελεύθερό του χρόνο παίζει μουσική και έχει μεγάλο πάθος για την Formula 1.