Της Κατερίνας Αγγελοπούλου,
Η ιστορία της ελληνικής ποίησης είναι πλούσια, όπως και η λίστα των δημιουργών της. Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι η ελληνική ποίηση ξεχωρίζει, συγκινεί, συναρπάζει, αφού έχει διαπλάσει έναν λαό ποιητικό, στραμμένο στην έμπνευση, τη δημιουργία, τον πολιτισμό. Από μικρή ηλικία γνωρίσαμε την ποίηση και μεγαλώσαμε με αυτή. Σημαντικό ρόλο στο έργο αυτό της διάδοσης του «μικροβίου» διαδραμάτισαν, φυσικά, οι πρεσβευτές της. Ανάμεσά τους, η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, μία Ελληνίδα ποιήτρια που, λογοτεχνικά, εντάσσεται στη δεύτερη μεταπολεμική γενιά.
Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ γεννήθηκε το έτος 1939 στην Αθήνα και συγκεκριμένα στα Εξάρχεια. Τα Εξάρχεια υπήρξαν μία περιοχή με αρκετούς καλλιτέχνες και δημιουργούς, η οποία τότε, όπως αναφέρει η ίδια σε συνέντευξή της, χαρακτηριζόταν από την απλότητα και τη φιλική διάθεση των ανθρώπων, στοιχεία που σημάδεψαν τη μετέπειτα ζωή της. Φοίτησε τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, αποκτώντας, τελικά, το δίπλωμα Μεταφραστών και Διερμηνέων. Ασχολήθηκε, ακόμα, διεξοδικά με τη συγγραφή άρθρων αναφορικά με την ποίηση και τη μετάφρασή της, τα οποία είχαν απήχηση και δημοσιεύτηκαν σε πληθώρα εφημερίδων ανά τον κόσμο.
Η ίδια εκμυστηρεύεται πως γράφει από μικρό κοριτσάκι. Στην ηλικία των 17 ετών, φθινόπωρο του ’56, δημοσιεύεται στο περιοδικό Καινούρια Εποχή το πρώτο της ποίημα, ονόματι Μοναξιά. Έκτοτε, έδωσε διαλέξεις και διάβασε ποιήματά της σε πολλά Πανεπιστήμια των Η.Π.Α. και του Καναδά. Τα επόμενα χρόνια ήταν καθοριστικά για την ίδια, αφού αντικατοπτρίζουν μια εποχή ακμής και αναγνωρισιμότητας. Συγκεκριμένα, το 1962 της απονεμήθηκε το Α’ Βραβείο Ποίησης, το 1985 το Β’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, το 2000 το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ το 2012 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε και τα ακούσματα που είχε από μικρή συνέβαλαν καθοριστικά σε αυτήν την επιτυχία. Άλλωστε, νονός της ήταν ο Νίκος Καζαντζάκης, ο οποίος υπήρξε συνοδοιπόρος της στην καλλιτεχνική και πνευματική της πορεία.
Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ υπήρξε ένας λιτός άνθρωπος. Δεν την ενδιέφερε το χρήμα και οι τρόποι απόκτησής του. Αν και μεγαλωμένη με άνεση, υποστηρίζει πως ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε για τα λούσα και τον πλούτο. Εστίασε στο πνεύμα, στα γραπτά της και στον έρωτα. Όλα αυτά της ήταν αρκετά. Πάλευε για να διασωθεί η ελπίδα στον κόσμο. Σιχαινόταν τις διχόνοιες, τους διχασμούς, ήταν ελεύθερο πνεύμα, γεγονός που φάνηκε και στο έργο της, καθώς –σύμφωνα με όσα εκείνη αναφέρει– η ποίηση δεν έχει και δεν χρειάζεται να έχει κανόνες. Το ωραίο με την ποίηση είναι ότι διαμορφώνεις μόνος σου τους κανόνες, σύμφωνα με τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά σου. Αυτό ξεχωρίζει κάθε ποιητή. Σε ερώτηση σχετικά με το μέλλον της ποίησης, απάντησε κάπως αισιόδοξα: «Κοίτα, όσο υπάρχουν άνθρωποι πάντα θα υπάρχει, πιστεύω, αυτή η βαθιά εσωτερική ανάγκη που την υπαγορεύει».
Η ευτυχία για εκείνη ταυτίζεται με την ελευθερία, την ηρεμία και την ξεκούραση. Τασσόταν υπέρ της απλότητας, της γλυκύτητας και της ντομπροσύνης, ενώ απεχθανόταν τη δημοσιότητα και το χρήμα. Εκτιμούσε και θαύμαζε τον Τίτο Πατρίκιο και αγαπημένο moto της ζωής της ήταν το εξής: “to be, or not to be?”. Αυτά που τη χαρακτήριζαν ήταν η καρδιά, ο έρωτας, η φύση, η φιλία και η υγεία. Μια ρομαντική ψυχή που ανέδειξε μια άλλη πτυχή της ποίησης και ενέπνευσε πολλούς ακόμα καλλιτέχνες.
«Τα ζώα που με ημέρευαν
– όλα τ’ αγαπούσα –
σέρνονται τώρα σαν φίδια
στέκονται σαν αρπαχτικά
με γουρλωμένα μάτια
και μήνυμα μου στέλνουν
πως ό,τι ζει δεν είναι πάντα για καλό
κι ό,τι πεθαίνει
δεν είναι πάντα απελπισία.»
Από τη συλλογή Η ανορεξία της ύπαρξης (2011)
Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ απεβίωσε στις 21 Ιανουαρίου του 2020.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Στον απαράβατο κήπο της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
