Του Στέλιου Καραγεώργη,
Το έτος 1756, ο William Pitt ο Πρεσβύτερος αναλαμβάνει άτυπος αρχηγός του βρετανικού υπουργικού συμβουλίου, ενώ ήδη μαίνεται ο Επταετής Πόλεμος. Ο Βρετανός πολιτικός θα αποφασίσει να καταλάβει τον Καναδά, ο οποίος ήταν γαλλική αποικία, έτσι ώστε να εξαλειφθεί η συνεχής απειλή για τις δυτικές βρετανικές αποικίες. Την διεύθυνση του φιλόδοξου εγχειρήματος, θα αναθέσει στον στρατηγό James Wolfe.
Για να φτάσουν οι βρετανικές δυνάμεις στο Κεμπέκ, που βρισκόταν περίπου στο κέντρο του Καναδά, έπρεπε να διασχίσουν τον ποταμό του Αγίου Λαυρεντίου, αποστολή διόλου εύκολη. Μέσα στο 1758, ετοιμάστηκε το εκστρατευτικό σώμα των Βρετανών, το οποίο αριθμούσε 49 πλοία, 13.500 ναύτες και 10.000 στρατιώτες. Παρά τις τρικυμίες κατά την διάρκεια του ταξιδιού, που ταλαιπώρησαν σε μεγάλο βαθμό τους Βρετανούς, αυτοί φτάνοντας στον Άγιο Λαυρέντιο κατέλαβαν την πλούσια πόλη του Λούισμπουργκ, χάρη στις επιτελικές ικανότητες του Wolfe. Ωστόσο, οι δυσκολίες συνέχισαν να ταλανίζουν το βρετανικό εκστρατευτικό σώμα στο ταξίδι του κατά μήκος του ποταμού, στον οποίο υπήρχαν πολλά επικίνδυνα περάσματα και οι Γάλλοι δυσκόλευαν το έργο των Βρετανών ανιχνευτών. Παράλληλα, ο Wolfe στην προσπάθεια καθοδήγησης του στρατού του, είχε στην διάθεσή του μόνο έναν ελλιπή χάρτη, που έχει σχεδιάσει ο διάσημος θαλασσοπόρος James Cook. Τελικά, με μεγάλη καθυστέρηση και παρεκκλίνοντας του αρχικού σχεδιασμού, οι Βρετανοί έφτασαν απέναντι από την πόλη του Κεμπέκ και αποβιβάστηκαν στην ξηρά.
Εντούτοις, ο καιρός περνούσε με τα βρετανικά στράτευμα να αδυνατούν να καταφέρουν κάποια αποφασιστική νίκη. Ορισμένες μικροεπιθέσεις που είχαν εξαπολύσει, απέτυχαν παταγωδώς, καθώς οι Γάλλοι διέθεταν ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή καλά οχυρωμένες. Με τον χειμώνα να πλησιάζει, ο Wolfe αντιλήφθηκε ότι αν τα νερά του ποταμού πάγωναν, αυτό θα σηματοδοτούσε τον εγκλωβισμό και την πιθανή καταστροφή του στρατού του. Ο Βρετανός στρατηγός αποφάσισε να βάλει σε εφαρμογή ένα σχέδιο, που προέβλεπε την παραπλάνηση των Γάλλων. Πιο συγκεκριμένα την ώρα που ο βρετανικός στόλος θα προσποιούνταν ότι αποπλέει, τα στρατεύματα των Βρετανών θα ανέβαιναν τα υψώματα του όρους Αβραάμ, το οποίο δέσποζε δίπλα στο Κεμπέκ. Για την επιτυχή έκβαση του πλάνου, ο Wolfe είχε εντοπίσει ένα μονοπάτι προς τα υψώματα, σε σημείο που έδρευαν ελάχιστες γαλλικές δυνάμεις, προστατευμένες μόνο από ένα χαράκωμα.
Έτσι, την νύχτα της 12ης Σεπτεμβρίου, τα βρετανικά πλοία σήκωσαν άγκυρες αποπλέοντας από τις απέναντι του Κεμπέκ ακτές. Την αυγή, οι Βρετανοί στρατιώτες επιβιβαζόμενοι σε βάρκες επέστρεψαν, όπως προέβλεπε το σχέδιο του Wolfe. Οι Γάλλοι πιστεύοντας ότι η βρετανική επίθεση θα εκδηλωθεί στο βόρειο τμήμα έξωθεν της πόλης, δηλαδή προς εκεί που είχε αποπλεύσει ο στόλος του Βασιλικού Ναυτικού, άφησαν αφύλαχτο το μονοπάτι. Έκπληκτοι το επόμενο πρωί, αντίκρισαν τους Βρετανούς στα υψώματα του όρους Αβραάμ. Ακολούθησε σκληρή μάχη, η οποία στοίχισε πολλές απώλειες και για τα δυο αντιμαχόμενα στρατόπεδα.
Επικεφαλής της βρετανικής επίθεσης ήταν ο ίδιος ο Wolfe, ο οποίος διακρίθηκε για τον ηρωισμό του. Ενδεικτικά, κατά την διάρκεια της μάχης τραυματίστηκε στο χέρι, και δένοντας απλώς με ένα μαντήλι την πληγή του, εξακολούθησε να μάχεται. Εν συνεχεία, ο Βρετανός στρατηγός θα τραυματιστεί βαριά στο πόδι, ωστόσο και πάλι θα συνεχίσει την διεύθυνση των επιχειρήσεων. Τελικά, όταν η νίκη των Βρετανών ήταν πλέον σίγουρη, ο Wolfe θα δεχτεί σφαίρα στον θώρακα, και λίγο μετά θα ενδώσει στα τραύματά του. Εξίσου θρυλική έμεινε και η παλληκαριά του επικεφαλής των γαλλικών δυνάμεων, στρατηγού Louis-Joseph de Montcalm, ο οποίος έφιππος φορώντας ατσάλινη πανοπλία, διέσχιζε τα χαρακώματα δίνοντας διαταγές, ενώ συγχρόνως μαχόταν. Και ο Γάλλος διοικητής θα έχει την ίδια μοίρα με τον Wolfe, καθώς θα πέσει νεκρός λίγο πριν τα στρατεύματά του ηττηθούν.
Έπειτα από την κατάληψη του υψώματος, οι Βρετανοί εισήλθαν στο Κεμπέκ, το οποίο μετά την συνθηκολόγηση των Γάλλων κατέστη βρετανική αποικία. Ως επακόλουθο, η Βρετανία επέβαλε την κυριαρχία της στον Καναδά, παρά το γεγονός πως η πλειοψηφία των κάτοικων του, έως και σήμερα, μιλούν γαλλικά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Anderson, Fred (2001), Crucible of War: The Seven Years’ War and the Fate of Empire in British North America, 1754-1766, New York: Vintage Books.
- Brumwell, Stephen (2006), Paths of Glory: The Life and Death of General James Wolfe, New York: Carnegie Publishing Ltd.
- Workman, Bernard & Major-General Surtees (1967), Ιστορικές Σελίδες, Μεγάλες Μάχες, Σ. Μαραντού (μτφ.), Αθήνα: Ι. Σιδέρης.
