Του Ανδρέα Αγγελόπουλου,
Είχα αυτήν την κουβέντα χθες στον προαστιακό, στο δρόμο για το πατρικό μου. Γιατί η Ελλάδα έχει κολλήσει σε αυτούς τους αργούς, «μεσογειακούς» ρυθμούς ποιοτικής ανάπτυξης, που διαβάζαμε στην 3η Λυκείου; Γιατί πράγματα τόσο απλά, που μπορούν να λυθούν με μια απλή υπογραφή, όπως η τοποθέτηση ενός διχτυού σε μια μπασκέτα σχολείου (ας είναι και από ψαροκάικο που λέει ο λόγος) δεν υλοποιούνται ποτέ;
Μια πραγματικότητα την οποία, ευτυχώς ή δυστυχώς, δεν έχουμε το προνόμιο να βαφτίζουμε αμιγώς ελληνική, είναι η πολιτική σκοπιμότητα πίσω από το κάθε νομοθέτημα, το κάθε μέτρο και την κάθε υπογραφή εντός ενός Υπουργείου. Ναι, είναι μια αλήθεια πως αυτή την ισχυρή κόλλα που καθηλώνει τον εκλεχθέντα πολιτικό στην καρέκλα και δεν του επιτρέπει να παραιτηθεί εάν δεν μετουσιώνει σε πράξεις τις προεκλογικές του υποσχέσεις, δεν την εφηύραν ούτε κατέχουν τα πνευματικά της δικαιώματα οι πολυμήχανοι Έλληνες. Εκτός από περιπτώσεις, βέβαια, που η λέξη «ευθιξία» έχει εξαλειφθεί εντελώς από το λεξικό ενός λαού, οι στοχευμένες σε μια ή περισσότερες κοινωνικές ομάδες πράξεις ή έργα εκ μέρους μιας Κυβέρνησης ή ακόμα και ενός φορέα τοπικής αυτοδιοίκησης, δεν αποτελούν απαραίτητα παθογένεια.
Ακόμα και μέσα στον οπορτουνισμό που μπορεί να διέπει την όλη πράξη, το μαιευτήριο το έφτιαξε ο Μαυρογιαλούρος. Μπορεί να φάγανε, όπως λέει και ο Παναγής με τον μουστακαλή φίλο του, μπορεί το μαιευτήριο να μην φτιάχτηκε καν εκεί που νόμιζε ο Υπουργός, αλλά το έργο έγινε. Και το ίδιο ισχύει, σε γενικές γραμμές, με τα περισσότερα έργα υποδομής, καθώς αποτελούν τον ασφαλέστερο τρόπο εξασφάλισης ψήφων σε μια προεκλογική περίοδο. Υπάρχουν, δηλαδή, και ριψοκίνδυνοι; Ασφαλώς. Και είναι κυρίως οικονομικής φύσεως, αλλά ας τα πάρουμε με τη σειρά, ξεκινώντας από τα τελευταία.
Η οποιαδήποτε οικονομική πολιτική έχει πάντοτε, δεδομένης της φύσεως του κρατικού προϋπολογισμού, κάποιους που επωφελούνται περισσότερο από άλλους, με το λεγόμενο ταξικό πρόσημο. Ένα επίδομα που μπορεί να θεσπισθεί, δηλαδή, για ανέργους, δεν έπεσε από τον ουρανό. Το πληρώνουν υποχρεωτικά οι υπόλοιποι φορολογούμενοι. Ένα οποιοδήποτε τέτοιο μέτρο πάντα αξιολογείται απ’ την εκάστοτε Κυβέρνηση και ανάλογα με τις ψήφους που μπορεί να αποφέρει (και αυτές τις οποίες θα απομακρύνει), θεσμοθετείται. Κατά κανόνα, μέτρα οικονομικής φύσεως, όπως το περί ου ο λόγος επίδομα, είναι μέτρα που αδιαμφισβήτητα έχουν θετικό αλλά και αρνητικό πρόσημο σε επερχόμενες εκλογές.
Μέτρα που ενδέχεται να έχουν και αρνητικό πρόσημο, εκτός από το σίγουρο θετικό, είναι μέτρα που αφορούν κοινωνική ομάδα ή ομάδες στις οποίες εκ των προτέρων μια Κυβέρνηση δεν στηριζόταν για επανεκλογή. Για παράδειγμα, η Πανεπιστημιακή Αστυνομία μπορεί να αποφέρει ψήφους φοιτητών στην παρούσα Κυβέρνηση, ειδικά από φοιτώντες σε παραδοσιακά ταλανιζόμενα από περιστατικά βίας και ανομίας πανεπιστήμια, όπως η Νομική Αθηνών κ.α. Το ότι ενδέχεται να έχει αρνητικό πρόσημο, σημαίνει πως πιθανότατα ο Πρωθυπουργός να μη στηριζόταν σε όσους έχουν κάτι να φοβηθούν με την άρση του ασύλου στα πανεπιστήμια, ενόψει επανεκλογής. Οι ψήφοι αναρχικών και γενικότερα όσων αντιστέκονται σθεναρά με τον βανδαλισμό των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, δε θεωρώ πως βρίσκονταν ποτέ στη διάθεση του κυρίου Μητσοτάκη, για να φοβάται μήπως τις απολέσει με το μέτρο αυτό.
Υπάρχουν, τέλος, μέτρα τα οποία έχουν μόνο θετικό πρόσημο σε μια επερχόμενη εκλογική μάχη. Αυτά έχουν κυρίως να κάνουν με υποδομές και γενικότερη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων μιας συγκεκριμένης περιοχής ή οικονομικά μέτρα που αφορούν τους πάντες, π.χ. μείωση Φ.Π.Α., Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης κ.λπ. Το μαιευτήριο στην Πλατανιά π.χ., μειζών εξαιρεθέντων, θα εξασφάλιζε μόνο θετική ψήφο προς τον Υπουργό Μαυρογιαλούρο, στην ταινία «Υπάρχει και Φιλότιμο».
Αυτό που περιγράφεται, βέβαια, στις προηγούμενες παραγράφους, αποτελεί μια πραγματικότητα, που στρεβλώνει τις ίδιες τις αρχές της σύγχρονης αστικής Δημοκρατίας. Πέραν των μετεκλογικών δηλώσεων κάθε Πρωθυπουργού, πως θα μεριμνήσει για την ευημερία και βελτίωση της ποιότητας ζωής κάθε πολίτη, κάτι τέτοιο απλά δεν ισχύει σε ένα ρεαλιστικό σενάριο.
Και πέρα από τις διαπιστώσεις και τη θεωρητική συζήτηση, υπάρχει, δυστυχώς, και μια λυπηρή προέκταση του φαινομένου. Μια τέταρτη κατηγορία μέτρων. Αυτά που δε λαμβάνονται ποτέ γιατί θα είχαν μόνο αρνητικό πρόσημο. Και όχι, δεν είναι οικονομικής φύσεως (εκτός αν μιλάμε για Μνημόνιο). Έχουν να κάνουν με βασικά, πολλές φορές θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Όπως, ας πούμε, ο γάμος ανηλίκων. Φυσικά και επιτρέπεται στην Ελλάδα, φυσικά και δεν υπάρχει ούτε καν κατώτατο όριο ηλικίας για τη σύναψη γάμου. Μεταξύ 2000 και 2016 είχαμε επίσημη παντρειά 9.407 ανήλικων στην Ελλάδα. Το 86% ήταν κορίτσια και παρότι η μέση ηλικία ήταν περίπου τα 16 χρόνια, είχαμε παντρειά 811 παιδιών μεταξύ 12 και 14 ετών. Τι και αν διατυμπανίζουν δεξιοί και αριστεροί (μόνο όταν είναι οι ίδιοι Κυβέρνηση, μη ξεχνιόμαστε) πως «ανήκομεν εις την Δύσιν», που έλεγε και ο αποθανών Καραμανλής; Η πραγματικότητα, για άλλη μια φορά τον διαψεύδει.
Διότι είναι η πραγματικότητα πως οι κοινωνικές ομάδες, οι οποίες θα δυσαρεστούνταν απ’ την τροποποίηση του πλαισίου νόμου του Αστικού Δικαίου που επιτρέπει τον γάμο ανηλίκων «ανεβάζουν και κατεβάζουν» Κυβερνήσεις. Όσο για το ποιες είναι αυτές οι ομάδες, ο νοών νοείτω. Όσο για το γιατί δεν εξανίστανται οι κατά τα άλλα «προοδευτικοί» στη χώρα μας επ’ αυτού, «επαναστατικές σελίδες» που διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων με Pushbacks, αστυνομική βία κ.λπ., πάλι ο νοών νοείτω. Και όσο για το γιατί δε θα μπει το διχτάκι στη μπασκέτα που αναφέρεται στην πρώτη παράγραφο, ε, μέχρι τώρα το πιάσατε το νόημα. Τα οκτάχρονα που θα επωφεληθούν στη διδακτική ώρα της γυμναστικής, δυστυχώς, δε ψηφίζουν.
