17.3 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΠολιτισμόςΜουσικήΤο ταξίδι της Μισιρλού στον χρόνο

Το ταξίδι της Μισιρλού στον χρόνο


Της Νεφέλης Τσιλοπούλου, 

   «Μισιρλού μου, η γλυκιά σου η ματιά φλόγα μου `χει ανάψει μες στην καρδιά,«Μισιρλού μου, η γλυκιά σου η ματιά φλόγα μου `χει ανάψει μες στην καρδιά,
αχ γιαχαμπίμπι, αχ γιαλελέλι, αχ τα δυο σου χείλη στάζουνε μέλι, οϊμέ.»

“You, Misirlou, are the moon and the sun, fairest one.
Old temple bells are calling across the sand.
We’ll find our Kismet, answering love’s command.”

Η Μισιρλού αποτελεί ένα αιωνόβιο, πολυδιάστατο άσμα που ξεκίνησε από την παράδοση της Ανατολής, στόλισε το ρεμπέτικο τραγούδι και έφτασε ως τις οθόνες του παγκόσμιου κινηματογράφου. Η ετυμολογία του ονόματος έχει τις ρίζες στην αραβική γλώσσα και συγκεκριμένα προέρχεται από την λέξη Misr, που μεταφράζεται ως Αιγύπτιος/Αιγύπτια.

Η περίοδος γέννησης, κατά την επικρατέστερη άποψη, ανάγεται τις πρώτες δεκαετίες του 1900 από τον δημιουργό Σαγιέντ Νταρβίς, που έθεσε τα θεμέλια για τη σύγχρονη αιγυπτιακή μουσική (είναι και ο συνθέτης του εθνικού ύμνου της Αιγύπτου). Η Μισιρλού στα βάθη της Ανατολής δεν γνώριζε τότε πως στο μέλλον θα γινόταν ιδιαίτερα δημοφιλής σε τέσσερα διαφορετικά ήδη μουσικής: στην λαϊκή μουσική της Μέσης Ανατολής, το ρεμπέτικο, την εβραϊκή μουσική και τέλος στο surf rock.

Πηγή εικόνας: www.sansimera.gr

Επόμενη στάση 1927. Ο Κωνσταντινουπολίτης Τέτος Δημητριάδης αποχωρίζεται την αγαπημένη του πατρίδα το 1921 και μεταναστεύει στη μακρινή Νέα Υόρκη. Πρόκειται για ένα μουσικό άστρο και επιχειρηματικό δαιμόνιο, αφού στην Αμερική κατόρθωσε να δημιουργήσει μία από τις σημαντικότερες εταιρίες που ειδικεύεται στο ξένο ρεπερτόριο. Τον Ιούλιο του 1927, στη δισκογραφική εταιρία Columbia, ηχογραφεί για πρώτη φορά τη Μισιρλού σε ρεμπέτικη μορφή και μεταφρασμένη από την αιγυπτιακή γλώσσα.

Ο Μιχάλης Πατρινός. Πηγή εικόνας: www.robertacucchiaro.wordpress.com

Μιχάλης Πατρινός, έτος 1927/1930. Πρώτο παίζεται στην Αθήνα, από την ορχήστρα του Μιχάλη Πατρινού, ο οποίος πρόφερε την κοπέλα «Μουσουρλού» με βαριά Σμυρναίικη προφορά. Η αθηναϊκή κομπανία εκτελεί το τραγούδι σε μορφή ζεϊμπέκικου και σε αυτόν τον αργό ρυθμό γίνεται η πρώτη ζωντανή ηχογράφηση στην Ελλάδα το 1930. Ακολούθησε και μία δεύτερη την επόμενη χρονιά από τον ίδιο στη Νέα Υόρκη.

1941, Νικόλας Ρουμπάνης. Ένας ελληνοαμερικάνος δάσκαλος μουσικής έμελλε να πλάσει την Μισιρλού στην εκδοχή που θα την έκανε γνωστή σε όλη την υφήλιο. Αποχωρίζοντας το βαρύ τέμπο, πηγαίνει σε μονοπάτια της τζαζ/ανατολίτικης μουσικής. Την ίδια χρονιά αποκτά και αγγλικούς στίχους από τους Μπομ Ράσελ, Μίλτον Λιντς και Φρεντ Γουάιζ και ερμηνεύεται από το συγκρότημα His Fashions-In-Music. Μάλιστα, ο Ρουμπάνης αυτοπροσδιορήστηκε και ως συνθέτης του τραγουδιού, κάτι που δεν αμφισβητήθηκε ποτέ.

Ζαν Όγκαστ (ή Ογκαστόφ), 1946. Πρόκειται για έναν αυτοδίδακτο Νεοϋορκέζο μουσικό με κλήση στο πιάνο και στο ξυλόφωνο, ο οποίος ηχογράφησε την Μισιρλού το 1946 στην Diamond Records. Ο Ζαν δημιούργησε την πιο επιτυχημένη εκδοχή του τραγουδιού, αφού έφτασε σε πωλήσεις το ποσό των τριών εκατομμυρίων αντιτύπων και σκαρφάλωσε στην 7η θέση στο Billboard Jockey Charts.

Στις δύο δεκαετίες που ακολούθησαν ως την χρυσή εποχή των 60s, η Μισιρλού μελετήθηκε και επαναπροσδιορίστηκε κυρίως από τον Τζόνι Πάρις και την μπάντα του, που την περίοδο 1959-1961 έκανε επιτυχία με διασκευές του τραγουδιού που κυριαρχούσε κυρίως το σαξόφωνο.

Σταθμός Ντικ Ντέιλ, 1962. Σε μία συναυλία του χαρισματικού κιθαρίστα, ένας δεκάχρονος ακροατής τον προκάλεσε να παίξει ένα τραγούδι χρησιμοποιώντας μόνο μία χορδή. Αποδεχόμενος την πρόκληση, ανανεώνοντας το ραντεβού τους, έψαχνε να βρει ένα τραγούδι που να τον εξυπηρετεί. Η μνήμη του τον πήγε στον θείο του, που έπαιζε την Μισιρλού σε ούτι με μία συγχορδία. Έτσι, μέσα από μία συγκυρία από γεγονότα, γεννήθηκε η surf rock εκδοχή του τραγουδιού, που συμπεριλήφθηκε το 1962, στον δίσκο Surfer’s Choice.

To 1994, όμως, έμελλε να λάμψει ολοκληρωτικά το άστρο του κομματιού, αφού στην εκτέλεση του Ντέιλ επιλέχθηκε να γίνει το soundtrack της ταινίας Pulp Fiction. Η Μισιρλού εδραιώθηκε στην παγκόσμια συνείδηση ως ένα από τα πιο χαρακτηριστικά soundtrack όλων των εποχών.

Ο Dick Dale. Πηγή εικόνας: www.in.gr

Το 2004 είχε την τιμητική της στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, αφού επιλέχθηκε ως ένα από τα πιο γνωστά ελληνικά τραγούδια και ερμηνεύτηκε από την Άννα Βίσση στην τελετή λήξης.

Αξιοσημείωτο είναι πως έχει περάσει και από τη φροντίδα και επιμέλεια της Σοφίας Βέμπο.

Σαν παραμύθι, ένας μύθος που αναβιώνει στον χρόνο… η Μισιρλού είναι μία ζωντανή απόδειξη για την επιρροή που ασκεί η μουσική στον άνθρωπο. Από το ρεμπέτικο, στην τζαζ ως την μεγάλη βιομηχανία του κινηματογράφου, κατόρθωσε να περάσει στην αιωνιότητα.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
  • Μισιρλού – Αφιέρωμα | Σαν σήμερα, διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Νεφέλη Τσιλοπούλου
Νεφέλη Τσιλοπούλου
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, όπου και συνεχίζει τις σπουδές της στη Φιλοσοφική Σχολή στο Tμήμα της Αρχαιολογίας. Η αγάπη της για τον πολιτισμό και τις τέχνες ήταν πάντα κινητήριος δύναμη για τη συμμετοχή της σε εθελοντικές δράσεις και προσωπικές αναζητήσεις. Η λογοτεχνία και ο κινηματογράφος αποτελούν μια αναλλοίωτη συντροφιά και συγχρόνως τροφή για σκέψη. Απολαμβάνει τις βόλτες σε μουσεία, τον πρωινό καφέ και ένα καλό τραγούδι.