Του Ανδρέα Αγγελόπουλου,
Από τις πλέον ζωντανές αναμνήσεις της παιδικής μου ηλικίας. Πρωί καλοκαιριού, στην κουζίνα το ρολόι δείχνει λίγο μετά τις 10:00. Ο πατέρας μου παρακολουθεί ενημερωτική εκπομπή με τρεις εξέχοντες καλεσμένους των τριών μεγαλύτερων πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Η μητέρα μου, αγουροξυπνημένη, στον δρόμο για ένα πρωινό Depon που θα ανακουφίσει τον πονοκέφαλό της, 5 δευτερόλεπτα αφού εισέλθει στην κουζίνα, συνειδητοποιεί πως μάλλον θα χρειαστεί και ένα δεύτερο. Φωνή, κακό και «καπελώματα», που κινητοποιούν τον κάθε επίδοξο τηλεθεατή να αναλογιστεί πολύ σοβαρά την εγγραφή σε μάθημα χειλανάγνωσης, μήπως, εν τέλει, βγάλει κάποιο νόημα για τον λόγο που οι κοστουμαρισμένοι κύριοι ωρύονται το τελευταίο μισάωρο.
Αυτή είναι η πολιτική αντιπαράθεση στην Ελλάδα, τουλάχιστον στα τηλεοπτικά πάνελ. Στο Κοινοβούλιο αναλογίστηκαν την τραγικά χαμηλή θέση του σύγχρονου ελληνικού κράτους στην πρωτοτυπία και θεώρησαν καλή ιδέα να ξεκινήσουν με το κλείσιμο του μικροφώνου των βουλευτών, ενώ ομιλούν. Άντε να κρατήσεις τον Παύλο Πολάκη κάτω από τα 10 tweets την ημέρα μετά από τέτοιο σκηνικό.
Στα πάνελ, όμως, έχουμε φιλελεύθερα πράγματα. Οι εκπρόσωποί μας ξεκινούν πράοι, καλημερίζουν, καλησπερίζουν κι ύστερα επιτελούν μια προσομοίωση, πιθανότατα, της φωνητικής εκπαίδευσης της Μαρίας Κάλλας. Και πέρα απ’ την όλη φλυαρία μου, αυτό αποτελεί και το θέμα του συγκεκριμένου άρθρου.
Ας απαντήσουμε συνοπτικά, λοιπόν, και ας επεκταθούμε από εκεί. Διότι ο διχασμός, η τοξικότητα και η ένταση πωλούν. Πωλούν για την αντιπολίτευση, που καπηλεύεται τον πόνο και τη δυστυχία του κόσμου και του υποδεικνύει τον φταίχτη, πωλούν και για την εκάστοτε κυβέρνηση που οι εκπρόσωποί της, για κάποιον μυστηριώδη λόγο, θυμούνται τα πεπραγμένα των προηγούμενων και θυμίζουν και στον Έλληνα πόσο δυστυχισμένος ήταν και με τους προηγούμενους. Αν αναρωτιέστε σε αυτό το σημείο μήπως αυτή η τακτική όντως δουλεύει, θα σας θέσω ένα ερώτημα. Στις τελευταίες εκλογές του 2019, ψηφίσατε κάποιο κόμμα επειδή θεωρήσατε πως με αυτό η χώρα θα πάει μπροστά, ή μήπως η λογική σας κυμάνθηκε μεταξύ του «Σιγά μη ψηφίσω τον Β, ο Β είναι τρεις φορές χειρότερος» και «Οποιονδήποτε άλλον εκτός από αυτόν τον… » (τα αποσιωπητικά εδώ δηλώνουν την ελλιπέστατη γνώση μου στα γαλλικά, ο Έλληνας ψηφοφόρος δεν είναι αθυρόστομος, αυτό είναι πασιφανές); Ακριβώς.
Είναι πολύ πιο εύκολο να πείσεις σαν Κυβέρνηση ότι οι προηγούμενοι ήταν χειρότεροι ή ακόμα και ότι για τη σημερινή δυστυχία φταίνε και πάλι οι προηγούμενοι (αυτό και αν θέλει μαεστρία), παρά ότι τα πάντα βαίνουν καλώς, και απλά ο πολίτης πρέπει να δει το θέμα λίγο πιο ολιστικά (ναι, έχει ειπωθεί και αυτό). Και σαν αντιπολίτευση, όμως, είναι ακόμα ευκολότερο. Ό,τι πράξει η κυβέρνηση, υποστηρίζουμε το ακριβώς αντίθετο. Έχουμε φτάσει, δηλαδή, στο σημείο να ζητά ο ΣΥΡΙΖΑ μειώσεις φόρων, αλλά η φιλελεύθερη κυβέρνηση της ΝΔ να μοιράζει επιδόματα.
Σαν κοινή πρακτική, ωστόσο, το να υποστηρίζεις πάντα το αντίθετο, δουλεύει. Δείχνεις στον πολίτη ότι η κυβέρνηση δεν πράττει ορθώς, με τον τρόπο που υποστηρίζεις εσύ, δηλαδή, αφού πράξει, και αιτιολογείς την όλη μιζέρια του τόπου. Βέβαια, δουλεύει καλύτερα, όταν μιλάς εκ του ασφαλούς. Όταν δεν έχεις κυβερνήσει ακόμη. Τότε και για νταούλια μπορείς να πεις, και για σκίσιμο μνημονίων με έναν νόμο και ένα άρθρο, και για ΕΝΦΙΑ, εκεί δεν σε παρεξηγεί κανείς. Το μετέπειτα είναι το πρόβλημα, όταν σε ρωτούν γιατί δεν τα έπραξες όλα αυτά και άντε να πείσεις τον Έλληνα πως 4 χρόνια που αυτός υπέφερε, εσύ δεν «πρόλαβες».
Είναι ένας αέναος, φαύλος κύκλος. Και παραδείγματα υπάρχουν πολλά, ωστόσο, ας αναφέρουμε ενδεικτικά δύο. Οκτώβριος 2019. ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ «κονταροχτυπιούνται» σε Twitter, πάνελ και Κοινοβούλιο, επειδή 2 αστυνομικοί απομάκρυναν μετά από καταγγελία ανηλίκους από κινηματογράφο κατά την προβολή της ταινίας Joker. Ευθύνες στον Υπουργό Π.Π. η αντιπολίτευση, ευθύνες στον πρώην Υπουργό και νυν βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Ραγκούση για την υπογραφή του στον εν λόγω νόμο του 2010 η κυβέρνηση. Για χούντες μιλούσε η αντιπολίτευση, για υποκρισία η κυβέρνηση. Ο αείμνηστος Ντίνος Ηλιόπουλος έλειπε να επαναλάβει τη διάσημη ατάκα «Είμαστε, μια ωραία ατμόσφαιρα είμαστε». Και όλη αυτή η ατμόσφαιρα για 2 ανήλικα που δεν τους επετράπη, βάσει νόμου, να δουν την ταινία εκείνη τη στιγμή, λες και θα τους έκλεινε ο ΧρυσοχοΪδης το ίντερνετ στο σπίτι, αν προσπαθούσαν να τη δουν εκεί, δέκα λεπτά, αφού γύρισαν.
Ένας λογικός άνθρωπος από τους 300 που ο ελληνικός λαός έχει διορίσει μέσα στο Κοινοβούλιο να πει «Βρε παιδιά, ούτε εμείς συμφωνούμε με τον νόμο, ούτε εσείς. Αφού αυτή είναι η δουλειά μας, γιατί δεν τον αλλάζουμε;», δεν βρέθηκε. Και από τους υπόλοιπους 10 και κάτι εκατομμύρια από εμάς, ένας δεν αναρωτήθηκε γιατί. Πλέον απλά το έχουμε συνηθίσει. Το πολιτικό σκηνικό της χώρας έχει διαβρωθεί σε τέτοιο σημείο που θεωρούμε φυσιολογικό το να μαχόμαστε μέρες επί ημερών για ένα απλό ζήτημα που θα μπορούσε να λυθεί το επόμενο πρωινό του περιστατικού, με μια νομοθετική πράξη.
Το ίδιο και πολύ πρόσφατα, με την είδηση για τον 53χρονο μαστροπό και τη φρίκη που πέρασε το μικρό κοριτσάκι. Όλοι ασχολούνται με το τίνος κόμματος μέλος ήταν, με ποια κυβέρνηση λάμβανε περισσότερες συμβάσεις έργου με το Δημόσιο και με ποιους είχε βγάλει φωτογραφίες. Ευτυχώς, δηλαδή, που η φωτογραφία μου με τον Πέτρο Φιλιππίδη στο Ρωμαϊκό Ωδείο, όταν ήμουν ακόμη πιτσιρίκι δεν είδε το φως της δημοσιότητας, ειδάλλως την κατηγορία του συνεργού στα εγκλήματα για τα οποία κατηγορείται «την είχα στο τσεπάκι».
Το να αναρωτηθεί ένας αν είμαστε σαν κοινωνία ικανοποιημένοι με το πλαίσιο ποινής που αντιμετωπίζουν οι κατηγορούμενοι, τους όρους για τη μελλοντική τους αποφυλάκιση κ.λπ., δεν έχει συμβεί ακόμη και ούτε πρόκειται να συμβεί. Διότι αυτή είναι η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο πολιτικός λόγος. Κάθε λύση στο οποιοδήποτε πρόβλημα να πρέπει να επιβάλλεται από την ιδεολογία του εκάστοτε κόμματος. Και αν κατά αγνή τύχη παρεκκλίνει κάποιος απ’ την κομματική γραμμή και λύσει ένα πρόβλημα με τις αρχές του έτερου κόμματος, το έτερο κόμμα θα ασκήσει αντιπολίτευση γιατί οι μεν τους «έκλεψαν» την ιδεολογία. Ναι, σε τόσο άρρωστη κατάσταση έχουμε περιέλθει.
Κατάσταση που όσο στον Έλληνα περνά η μπογιά του λαϊκισμού, του διχασμού και της έντασης θα διαιωνίζεται και θα γερνά σαν το παλιό καλό κρασί. Όλοι, άλλωστε, κερδισμένοι βγαίνουν. Οι πολιτικοί διότι φανατίζουν τη βάση τους και καλλιεργούν το μίσος προς τον αντίπαλο. Ακόμη και το κόμμα σου να σε απογοητεύσει, ποιον θα ψηφίσεις; Αυτόν που μισείς; Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα. Οι δημοσιογράφοι των πάνελ επίσης βγαίνουν κερδισμένοι. Αν τους λάχει και επεισόδιο τύπου Κασιδιάρη-Κανέλλη δε, όπως στον κυρ Παπαδάκη, ακόμα καλύτερα.
Το αν βγαίνει ο Έλληνας ψηφοφόρος κερδισμένος, η αλήθεια είναι πως δε το γνωρίζουμε. Το σύστημα αυτό ισχύει από την ίδρυση του Ελληνικού κράτους, το 1830, και έχει οδηγήσει στο σημείο που βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή. Το που θα ήμασταν εάν σε κάποιο σημείο της ιστορίας ο Έλληνας χρησιμοποιούσε και λίγο παραπάνω τη φαιά του ουσία, είναι μια συζήτηση που απαιτεί χρόνο. Χρόνο που τα πάνελ ποτέ δε διαθέτουν, δηλαδή, οπότε εάν είναι να διεξαχθεί ποτέ, θα πρέπει να «τσακωθούμε γρήγορα-γρήγορα», διότι ακολουθεί και η πρόγνωση του καιρού.
