Τζουμέρκα: Ένας διαφορετικός καλοκαιρινός προορισμός

Της Σπυριδούλας Βλάχα,

Αν και το καλοκαίρι έχει συνδυαστεί —στο μυαλό των περισσότερων από εμάς— με νησιά, παραλίες και ταβέρνες δίπλα στο κύμα, υπάρχουν και εκείνοι που προτιμούν τα βουνά για τις καλοκαιρινές τους εξορμήσεις. Ένας ορεινός προορισμός που προσελκύει ταξιδιώτες κάθε εποχή του χρόνου είναι τα Τζουμέρκα, ή αλλιώς Αθαμανικά Όρη. Πρόκειται για τμήμα της οροσειράς της Πίνδου που βρίσκεται στους νομούς Ιωαννίνων, Άρτας και Τρικάλων και περιλαμβάνει τους ποταμούς του Αράχθου και του Αχελώου. Η ονομασία τους είναι σλαβικής προέλευσης και δηλώνει το φυτό ελλέβορος, το οποίο είναι προστατευόμενο είδος και εντοπίζεται σε υψόμετρο έως 1.900 μέτρων. Αν, λοιπόν, είστε λάτρεις των βουνών και δεν έχετε επισκεφθεί κάποια από τα 65 χωριά των Τζουμέρκων, σας προτείνουμε κάποιους προορισμούς που αξίζει να επισκεφθείτε:

Καλαρρύτες

Οι Καλαρρύτες είναι γνωστοί για τα πετρόκτιστα σπίτια με τις καμάρες τους. Αν και η χρήση πέτρας για την κατασκευή των σπιτιών κόστιζε ακριβά, λόγω της μεταφοράς της από γειτονικά χωριά, το χωριό είναι οικοδομημένο σχεδόν αποκλειστικά από γκρίζα πέτρα. Οι κάτοικοί του ήταν γνωστοί για την ασημουργία τους, λόγος για τον οποίο το χωριό γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη τον 18^ο αιώνα. Ένα μνημείο που χρειάζεται να επισκεφθείτε είναι η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, η οποία κτίστηκε τον 15^ο αιώνα, με τον κεντρικό της πολυέλαιο να έχει κατασκευαστεί στην Τεργέστη.

Συρράκο

Αν και ο δρόμος προς το Συρράκο είναι δύσκολος και γεμάτος στροφές, η αλήθεια είναι πως το αποτέλεσμα θα σας δικαιώσει. Όπως και οι Καλαρρύτες, έτσι και το Συρράκο έχει ως βασικό υλικό του την πέτρα, κάτι που αποτελεί ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των χωριών αυτών, καθώς τα λιθόκτιστα σπίτια είναι περισσότερο συνηθισμένα στα Ζαγοροχώρια. Χτίστηκε τον 15^ο αιώνα από βλαχόφωνους και το ενδιαφέρον στο χωριό αυτό είναι πως δεν επιτρέπονται αυτοκίνητα. Η θέα που προσφέρει, είναι μαγευτική.

Ματσούκι

Το Ματσούκι βρίσκεται σε ύψος 1.100 χιλιομέτρων, με απότομο έδαφος και πλαγιές. Είναι και αυτό βλαχόφωνο χωριό με κτηνοτροφική παράδοση, όμως παραμένει άγνωστη η χρονολογία οικοδόμησής του. Κατά την εποχή της τουρκοκρατίας, ο Αλή Πασάς προκάλεσε οικονομική κατάρρευση στο χωριό, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να πάρουν χρήματα από τοκογλύφους, τα οποία δεν μπορούσαν να ξεχρεώσουν και γι’ αυτό πολλοί εγκατέλειψαν το χωριό. Όσοι έμειναν πίσω αποφάσισαν να πουλήσουν το μέρος στον Αλή Πασά για 12 πουγκιά χρήματα, όμως εκείνος αφού το κατέλαβε τους έδωσε μόνο 2. Ένα αξιοθέατο που αξίζει να επισκεφθεί κανείς είναι η Μονή Βύλιζας, σε υψόμετρο 1.050 μέτρων και χτισμένη πάνω από δύο παραποτάμους, αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.

Πράμαντα

Η Πράμαντα ή αλλιώς τα Πράμαντα, θεωρείται η «πρωτεύουσα» του δήμου Βορείων Τζουμέρκων. Στο δρόμο προς το χωριό, υπάρχει το Σπήλαιο της Ανεμότρυπας το οποίο ανακαλύφθηκε το 1960 από κατοίκους της περιοχής. Αποτελείται από καθαρό ασβεστόλιθο και για τον λόγο αυτό χαρακτηρίζεται ως το λευκότερο ελληνικό σπήλαιο. Μέσα στο σπήλαιο έχουν διαμορφωθεί 3 μονοπάτια, από τα οποία στο δεύτερο υπάρχει ένα προσβάσιμο μονοπάτι. Επιπλέον, μεταξύ της Πράμαντας και του χωριού Μελισσουργών, συναντά κανείς τη μονή της Αγίας Παρασκευής η οποία αξιοποιήθηκε ως νοσοκομείο κατά την περίοδο της κατοχής, ενώ θεωρείται ότι στη γύρω περιοχή έζησε κατά την εξορία της η Αγία Θεοδώρα.

Αμπελοχώρι

Το Αμπελοχώρι –παλιότερα Σκλούπο— αποτελεί χωριό των Τζουμέρκων —όχι ιδιαίτερα γνωστό— και βρίσκεται δίπλα από την Πράμαντα. Η παλιά του ονομασία είναι σλάβικης προέλευσης, ενώ το νέο του όνομα προήλθε από τα αμπέλια που υπήρχαν ανατολικά του χωριού μέχρι τη δεκαετία του 1970, το κρασί των οποίων έχει βραβευθεί πολλάκις. Στην κεντρική πλατεία του χωριού βρίσκεται η εκκλησία του Άγιου Νικόλαου, κτισμένη από το 1875, και στο τέλος του χωριού, η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής προσφέροντας θέα όλου του τοπίου. Στον δρόμο για το χωριό, υπάρχει το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας σε υψόμετρο 995 μέτρων και ο Άγιος Νικόλαος σε υψόμετρο 1.100 μέτρων.

Όσα και αν γράψουμε για τα Τζουμέρκα, η αλήθεια είναι πως πάντα θα υπάρχει κάτι καινούργιο να ανακαλύψει και να δει κανείς. Τα χωριά τους, το καθένα με τη δική του ιστορία και ομορφιά, είναι προορισμοί που αξίζει να επισκεφθείτε οποιαδήποτε περίοδο του χρόνου!

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Ελλέβορος, Gardena, διαθέσιμο εδώ
• Ματσούκι Ιωαννίνων, The hiking experience, διαθέσιμο εδώ
• Ματσούκι, Travel Tzoumerka, διαθέσιμο εδώ
• Πράμαντα, Travel Tzoumerka, διαθέσιμο εδώ