Της Αγγελικής Μανωλάκη,
Κανένα παιδί δεν λέει συνέχεια ψέματα, αλλά δεν υπάρχει και παιδί που να μην έχει πει κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζωής του ψέματα, είτε μία είτε πάνω από μία φορές. Τα ψέματα των παιδιών, ωστόσο, διαφέρουν σε ποσότητα και σε ποιότητα από τα αντίστοιχα των ενηλίκων. Δεν θα πουν ψέματα με σκοπό να πληγώσουν εσκεμμένα κάποιον άλλον ή για να αποκομίσουν κάποιο οικονομικό ή κοινωνικό όφελος. Σε καμία περίπτωση οι γονείς δεν χρειάζεται να νιώσουν άσχημα ή τύψεις, όταν ανακαλύψουν ότι το παιδί τους δεν τους έχει πει όλη την αλήθεια. Εξακολουθούν να είναι καλοί γονείς, καθώς πρόκειται για μια φυσιολογική αντίδραση του παιδιού σε κάποια ερεθίσματα ή γεγονότα που βιώνει κατά τη διάρκεια της προσχολικής και σχολικής ηλικίας.
Τα ψέματα αρχίζουν περίπου στην ηλικία των 2 με 3 ετών, όπου μόλις τα παιδιά αρχίζουν και ξεχωρίζουν σιγά σιγά τον κόσμο της φαντασίας από αυτόν της πραγματικότητας. Επομένως, μπορεί καμία φορά να μπερδέψει τους δύο κόσμους και να μιλήσει για ένα φανταστικό γεγονός, το οποίο θα απορριφθεί από τους ενήλικους, κάνοντας το παιδί να νιώθει θυμό και ανυπεράσπιστο όπως είναι, θα επιμείνει στην δική του εκδοχή.
Αργότερα, στην ηλικία των 4 με 5 ετών, τα παιδιά διαθέτουν την ικανότητα και την κριτική σκέψη να επιλέξουν αν και πότε θα πουν ψέματα. Το πιο σημαντικό εδώ που πρέπει να κάνουν οι γονείς είναι να εξηγήσουν με ήρεμο και κατανοητό τρόπο ότι πρόκειται για μια λανθασμένη συμπεριφορά, η οποία οδηγεί σε παρεξηγήσεις και πληγωμένα συναισθήματα. Δεν χρειάζεται κανενός είδους τιμωρία, ούτε να χαρακτηριστεί το παιδί ως ψεύτης.
Σχεδόν έναν χρόνο αργότερα, στο ξεκίνημα της σχολικής ηλικίας, ο μηχανισμός που παράγει τα ψέματα έχει ολοκληρωθεί και έχει γίνει πλήρως κατανοητός. Μέχρι να ολοκληρωθεί η σχολική εκπαίδευση, η πρωτοβάθμια έστω, το παιδί είναι σε θέση να ψεύδεται συνειδητά, για να ξεφύγει από δυσάρεστες οικογενειακές ή και σχολικές υποχρεώσεις και προσπαθεί να μην γίνει εύκολα αντιληπτό από τους γονείς ή τους δασκάλους του, καθώς γνωρίζει ότι πρόκειται για μία κοινωνικά κατακριτέα συμπεριφορά, η οποία, όμως, μπορεί μερικές φορές να αποδίδει πρόσκαιρα οφέλη.
Οι γονείς σε κάθε περίπτωση οφείλουν να αφιερώνουν ποιοτικό χρόνο και να προσπαθούν να εξηγήσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της συγκεκριμένης συμπεριφοράς και να ενθαρρύνουν το παιδί τους να είναι ειλικρινές μαζί τους, ανεξαρτήτως των καταστάσεων. Χρειάζεται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να μην μεταφέρουν τυχόν εντάσεις της σχέσης τους, καθώς τότε είναι πιθανό το παιδί να υιοθετεί μια τέτοια συμπεριφορά από αντίδραση ή για να εισπράξει την προσοχή τους.
Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται αγάπη και κατανόηση, καθώς το ψέμα είναι κάτι το οποίο, λίγο πολύ, μπορεί να χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας και δεν χρειάζεται να περιμένουμε από τα παιδιά να μην καταφεύγουν ποτέ εκεί.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- H αλήθεια πίσω από τα ψέματα των παιδιών, in.gr, διαθέσιμο εδώ
