23.5 C
Athens
Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΔιεθνήRajapaksa: Πώς η οικονομική κρίση οδήγησε τον Πρόεδρο της Σρι Λάνκα σε...

Rajapaksa: Πώς η οικονομική κρίση οδήγησε τον Πρόεδρο της Σρι Λάνκα σε φυγή


Του Μάριου Κριτίδη,

Τα τελευταία χρόνια, σημαντικότατες κρίσεις έχουν πλήξει, στο σύνολό τους, όλες ανεξαιρέτως τις χώρες του κόσμου. Ήδη, όμως, από το 2019, μία χώρα παρουσίαζε απανωτά προβλήματα χωρίς κανένα σημάδι ανάκαμψης. Κάθε κρίση, από την πανδημία του κορωνοϊού, τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος και το παγκόσμιο κύμα πληθωρισμού προκάλεσε μεγάλες συνέπειες στην πολυτάραχη χώρα της Σρι Λάνκα (Κεϋλάνη). Κάθε κρίση αποτέλεσε «χιονοστιβάδα», η οποία, εν τέλει, έφερε τη χώρα στα όριά της και πλέον μιλάμε στο σήμερα για την ολοκληρωτική κατάρρευση του πολιτεύματος στη χώρα.

Η χώρα παραμένει «ακέφαλη» από την Τετάρτη 13 Ιουλίου, καθώς ο πλέον πρώην Πρόεδρος της χώρας, Gotabaya Rajapaksa, εγκατέλειψε τη χώρα. Σύμφωνα με αναφορές του CNN, τις πρωινές ώρες της Τετάρτης, ο Rajapaksa επιβιβάστηκε σε ένα στρατιωτικό ελικόπτερο με την οικογένειά του και δύο σωματοφύλακές του, εγκατέλειψε τη Σρι Λάνκα από την πρωτεύουσα Colombo και φυγαδεύτηκε στις Μαλδίβες. Τα νέα μεταφέρθηκαν γρήγορα και αμέσως ξέσπασαν αναταραχές στην πρωτεύουσα των Μαλδίβων, Malé, από ομογενείς της Σρι Λάνκα στη χώρα για την έκδοσή του. Εκείνος εκ νέου εγκατέλειψε τις Μαλδίβες με ιδιωτική πτήση και πλέον βρίσκεται στη Σιγκαπούρη. Οι αρμόδιοι της Σιγκαπούρης ανέφεραν πως η άφιξη του Rajapaksa στη χώρα γίνεται υπό το καθεστώς επίσημης επίσκεψης ξένου ηγέτη στη χώρα και πως ο ίδιος δεν έχει ζητήσει άσυλο στη Σιγκαπούρη. Παρόλα αυτά, ο ίδιος, στις 14 Ιουλίου, ανακοίνωσε και επίσημα την παραίτησή του από Πρόεδρος της χώρας. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να δούμε τα γεγονότα τα οποία οδήγησαν στη φυγή του Προέδρου της χώρας και τι σημαίνει αυτό για το μέλλον της Σρι Λάνκα, η οποία βρίσκεται σε πλήρη οικονομική κατάρρευση τους τελευταίους μήνες.

Ο πληθωρισμός προκάλεσε τεράστια έλλειψη καυσίμων στη χώρα. Στην εικόνα βλέπουμε μία αχανή ουρά οχημάτων για τον ανεφοδιασμό τους. Οι ιδιοκτήτες τα έχουν εγκαταλείψει, καθώς για μέρες ολόκληρες το βενζινάδικο έχει στερέψει τελείως από καύσιμα. Πηγή Εικόνας: AFP

Ο Gotabaya Rajapaksa ανήκει στη δημοφιλή πολιτική και στρατιωτική οικογένεια των Rajapaksa, η οποία ηγήθηκε της χώρας στον μακροσκελή της εμφύλιο μεταξύ των θρησκευτικών μειονοτήτων και εξασφάλισαν την κυριαρχία του βουδιστικού πληθυσμού έναντι των ινδουϊστικών και μουσουλμανικών μειονοτήτων της χώρας. Ο Mahinda Rajapaksa, ο αδερφός του Gotabaya, διετέλεσε για 10 έτη Πρόεδρος της χώρας, ενώ είχε τον τίτλο του «Εθνοσωτήρα» και του «Ήρωα Πολέμου». Μέσα στη 10ετή αυτή, θητεία ο ίδιος «ρίζωσε» βαθιά την οικογένειά του στο πολιτικό σύστημα της χώρας, δίνοντας θέσεις δημοσίου σε όποιον συγγενή μπορούσε, ενώ λάμβανε υπέρογκα δάνεια από τη χώρα για την ανασύστασή της και για τη δημιουργία ενός ισχυρού δημοσίου κοινωνικού τομέα. Αν και η οικογενειοκρατία των Rajapaksa στη χώρα ήταν πασιφανής σε όλους, η χώρα βρέθηκε σε μία περίοδο πρόσκαιρης ευημερίας και ανάπτυξης, λόγω του εκτεταμένου δανεισμού της χώρας, με το βιοτικό επίπεδο να ανεβαίνει σημαντικά και τη Σρι Λάνκα να γίνεται χώρα-πόλος έλξης τουρισμού και ιδιαίτερα αναπτυγμένη σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Νότιας Ασίας. Έτσι, λοιπόν, τα σκάνδαλα και οι ατασθαλίες των Rajapaksa περνούσαν απαρατήρητα με ελάχιστο πολιτικό κόστος.

Το 2019, οι τρομοκρατικές επιθέσεις που κόστισαν τη ζωή σε 240 ανθρώπους και η έλευση του κορωνοϊού στη χώρα προκάλεσαν τεράστια προβλήματα στη μεγαλύτερη «βιομηχανία» της χώρας, τον τουρισμό. Σαν να μην έφτανε αυτό, ο υπέρμετρος δανεισμός άρχισε να γίνεται πρόβλημα, καθώς οι πιστώτριες χώρες άρχισαν να βλέπουν μία σοβαρή κρίση να έρχεται στη Σρι Λάνκα. Την ίδια χρονιά εκλέγεται και ο Gotabaya Rajapaksa, ο οποίος χαιρετίζεται και αυτός με μεγάλες τιμές, καθώς καλείται να αποκαταστήσει την έννομη τάξη και ασφάλεια στη χώρα, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις του 2019. Ο Gotabaya προσπάθησε να λάβει λίγη από τη δόξα του αδερφού του, ο ίδιος συνέχισε τους διορισμούς ημετέρων στο δημόσιο και δεν κοίταξε να διαχειριστεί την κρίση χρέους της χώρας, που βρισκόταν «προ των πυλών».

Δύο από τα αδέρφια Rajapaksa. Αριστερά ο πρώην Πρόεδρος, Mahinda Rajapaksa, και ο Basil Rajapaksa στα δεξιά. Πηγή Εικόνας: CNN

Ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος και ο πληθωρισμός δεν ήταν τόσο τα αίτια όσο η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι στην ήδη εύθραυστη οικονομία της Σρι Λάνκα και προκάλεσε αναπάντεχα καταστροφικές συνέπειες. Ο πληθωρισμός έχει φτάσει μέχρι σήμερα σε ποσοστό 109%, με τη χώρα για πολλές μέρες να παραμένει εντελώς στερημένη από καύσιμα πάσης μορφής, προκαλώντας πρωτοφανή ενεργειακή κρίση και προβλήματα στις μεταφορές και τις εφοδιαστικές αλυσίδες. Ο δημόσιος πλούτος ξοδεύτηκε σε εισαγωγές τροφίμων, καθώς η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα επισιτιστικής κρίσης, ενώ άρχισαν οι επαναδιαπραγματεύσεις με τους δανειστές για τη διαχείριση του εξωτερικού χρέους.

Σημαντική ημερομηνία είναι η 5η Ιουλίου 2022, κατά την οποία ο Πρωθυπουργός της χώρας, Ranil Wickremesinghe, ανακοίνωσε και επίσημα πως η χώρα έχει πλέον χρεοκοπήσει. Η αντίδραση του λαού ήταν κατακλυσμική στη διαχείριση της κρίσης από την κυβέρνηση και την ολοκληρωτική οικονομική καταστροφή της χώρας σε ένα τόσο σύντομο διάστημα 3 χρόνων. Οι μαζικές διαδηλώσεις επεκτάθηκαν σε όλη την επικράτεια της Κεϋλάνης, με αποκορύφωμα την εισβολή των διαδηλωτών στο Προεδρικό Μέγαρο στην πόλη Colombo και η κατάληψή του από τους αγανακτισμένους πολίτες από την κυβέρνηση του Rajapaksa. Το αίτημα των διαδηλωτών ήταν η παραίτηση του Προέδρου, καθώς και η δίκη του για εγκλήματα διαφθοράς και εγκλήματα πολέμου από την οικογένειά του κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη χώρα. Μέσα σε αυτό το κλίμα καταλαβαίνουμε και τι οδήγησε τον Rajapaksa σε φυγή, πιθανότατα η αποφυγή πιθανού «λιντσαρίσματος» από τους πολίτες του, καθώς και η φυλάκισή του για τα εγκλήματά του. Με την παραίτηση του Rajapaksa, τυπικά την ηγεσία της χώρας την έχει ο Πρωθυπουργός, Ranil Wickremesinghe, για το μέγιστο διάστημα των 30 ημερών, δηλαδή είναι απαραίτητη η διεξαγωγή εκλογών στη χώρα, αλλιώς πιθανότατα να έχουμε ακόμα χειρότερη συνταγματική και πολιτική κρίση στη χώρα, που θα οξύνει ακόμα περισσότερο τις εντάσεις.

Μέχρι σήμερα, το Προεδρικό Μέγαρο έχει αποτελέσει χώρο αναψυχής για τους πολίτες του Colombo. Η φρουρά έχει πλέον επιτρέψει σε όλους την είσοδο, ενώ πολλές εικόνες έχουν κυκλοφορήσει με πολίτες να συχνάζουν στην πισίνα του Προέδρου, στους κήπους και στα γραφεία του Μεγάρου. Πηγή Εικόνας: AP Photo

Μέχρι τότε, η Σρι Λάνκα συνεχίζει να βαδίζει σε τεντωμένο σκοινί προς τη χωρίς διέξοδο καταστροφή της. Είναι πολύ πιθανόν μέχρι να λυθούν τα ουσιαστικά οικονομικά προβλήματα και να επανέλθει η πολιτική σταθερότητα στη χώρα, να μιλάμε για ένα ακόμα “failed state”, το πρώτο εξαιτίας των απανωτών κρίσεων των τελευταίων λίγων ετών. Αυτό που προκαλεί, πάντως, περαιτέρω ανησυχία είναι το αν η Σρι Λάνκα θα παραμείνει μία μεμονωμένη περίπτωση ή αποτελεί το πρώτο δείγμα ενός μοτίβου που θα ακολουθήσουν και άλλες ασθενείς οικονομίες του κόσμου και δεδομένου του έντονα αλληλένδετου και αλληλεξάρτητου, σύγχρονου, οικονομικού περιβάλλοντος, το δεύτερο σενάριο αποτελεί το πιο δυσοίωνο και το πιο ρεαλιστικό.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
  • Sri Lanka crisis: How do you fix a broken country?, CNN, Διαθέσιμο εδώ
  • How Sri Lanka’s runaway President went from ‘war hero’ to fugitive, CNN, Διαθέσιμο εδώ
  • Sri Lanka is ‘bankrupt,’ Prime Minister says, CNN, Διαθέσιμο εδώ
  • Sri Lankan president flees the country amid economic crisis, Associated Press, Διαθέσιμο εδώ

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Μάριος Κριτίδης
Μάριος Κριτίδης
Γεννήθηκε το 2001 στην Αθήνα. Σπουδάζει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών σπουδών, μιλάει Αγγλικά, ενώ μαθαίνει Ιταλικά και Ρώσικα. Στο αντικείμενό του το ενδιαφέρον είναι στραμμένο στην Αμερικανική πολιτική και τις Διεθνείς Σχέσεις. Παράλληλα, στον ελεύθερό του χρόνο ασχολείται με την κολύμβηση σε αγωνιστικό επίπεδο και γυμνάζεται καθημερινά. Τέλος σε όλους τους τομείς της ζωής του συντροφιά του κρατάει πάντα η μουσική.