17.3 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΚοινωνίαΥγείαΛύσσα: Μια δυνητικά θανατηφόρα νόσος

Λύσσα: Μια δυνητικά θανατηφόρα νόσος


Της Νικολέττας Παπαθανασίου,

Το 2019, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ), μέσω της ανάρτησης ενός βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, απηύθυνε έκκληση για ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινότητας αναφορικά με μια δυνητικά θανατηφόρα ασθένεια: τη λύσσα. «Κάθε 9 λεπτά ένας άνθρωπος πεθαίνει από λύσσα», αναφέρεται χαρακτηριστικά σε αυτό και η έκπληξη ζωγραφίζεται με τα πιο έντονα και ζωηρά χρώματα στο πρόσωπο των θεατών. Απώτερο σκοπό του βίντεο αποτέλεσε η ανάδειξη της σημασίας της πρόληψης αυτής της νόσου και η κινητοποίηση του πληθυσμού προς αυτήν την κατεύθυνση. Πέρα από τη σπουδαιότητα των προληπτικών μέτρων, στις παραγράφους που ακολουθούν θίγονται και πτυχές της λύσσας, όπως η παθογένεια, η συμπτωματολογία, η διάγνωση και η θεραπεία αυτής.

Καταρχάς, η λύσσα είναι μια ιογενής λοίμωξη. Ο υπεύθυνος μικροοργανισμός που προξενεί τη νόσο είναι ένας RNA-ιός της οικογένειας των ραβδοϊών, ο οποίος μολύνει τόσο τα ζώα όσο και τους ανθρώπους. Το κατεξοχήν σύστημα, το οποίο προσβάλλεται, είναι το νευρικό και αυτό δύναται να λάβει χώρα με δύο τρόπους: είτε ο ιός εισέρχεται στο περιφερικό νευρικό σύστημα και μεταναστεύει έπειτα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, είτε ο ιός πρώτα εγκαθίσταται και πολλαπλασιάζεται στους μύες και ύστερα εισέρχεται στο νευρικό σύστημα μέσω των νευρομυϊκών συνάψεων.

Πηγή Εικόνας: whyy.org

Η μετάδοση του ιού γίνεται συνήθως από μολυσμένα ζώα και φορείς αυτού δύνανται να είναι όλα τα θηλαστικά. Ο ιός ανευρίσκεται στο σάλιο των ζώων που έχουν προσβληθεί, οπότε το δήγμα, αλλά και η επαφή του σάλιου με τους βλεννογόνους και τις μη επουλωμένες πληγές συνιστούν τους πιθανότερους τρόπους μετάδοσης.

Στη λοίμωξη από τον ιό της λύσσας καταγράφονται 5 στάδια: η επώαση, το πρόδρομο στάδιο, το μανιακό στάδιο, το κώμα και ο θάνατος. Η επώαση αφορά την περίοδο από την είσοδο του ιού στον οργανισμό έως την έναρξη των συμπτωμάτων. Η διάρκεια αυτής ποικίλλει σημαντικά, συνήθως πρόκειται για 2-3 μήνες και εξαρτάται άμεσα από την πύλη εισόδου και το φορτίο του μικροοργανισμού. Τα λοιπά στάδια χαρακτηρίζονται από την παρουσία διαφόρων συμπτωμάτων. Χρήζει ιδιαίτερης μνείας το γεγονός πως μετά το πέρας της περιόδου επώασης, η λύσσα καθίσταται ανίατη. Με άλλα λόγια, με την έναρξη των χαρακτηριστικών συμπτωμάτων της ασθένειας, σηματοδοτείται η δυσμενής έκβασή της.

Κατά τη διάρκεια του πρόδρομου σταδίου, παρατηρούνται συμπτώματα που προσομοιάζουν αυτά του κοινού κρυολογήματος. Ειδικότερα, απαντώνται εμπύρετα επεισόδια, ναυτίες, έμετοι, κεφαλαλγίες και φαρυγγικό άλγος. Εν συνεχεία, επέρχεται το στάδιο της μανίας. Σε αυτό εκδηλώνονται συμπτώματα νευρολογικής φύσεως, με κυρίαρχα τους σπασμούς, τη σιελόρροια, τις παραισθήσεις, τον αφρισμό του στόματος, την παραπληγία, τη φωτοφοβία και την υδροφοβία. Η υδροφοβία –ο φόβος, δηλαδή, για το νερό– έγκειται στην αδυναμία του ασθενούς να καταπιεί ακόμα και νερό, εξαιτίας της πρόκλησης σπασμών στον φάρυγγα. Μετά την παρέλευση του μανιακού σταδίου, ακολουθεί η κωματώδης κατάσταση, η οποία αναπόδραστα οδηγεί στον θάνατο σε διάστημα 3 ημερών.

Πηγή Εικόνας: phil.cdc.gov

Αναφορικά με τη διάγνωση της λύσσας, αυτή δύναται να λάβει χώρα με δύο διαφορετικούς τρόπους: είτε με διενέργεια βιοψίας σιέλου ή/και δέρματος, με σκοπό την ανίχνευση του μικροοργανισμού, είτε με διεξαγωγή εργαστηριακών εξετάσεων μέτρησης αντισωμάτων κατά του ιού. Ωστόσο, από τη στιγμή έναρξης των προαναφερθέντων συμπτωμάτων, η διαγνωστική διαδικασία κρίνεται ανώφελη.

Όπως προαναφέρθηκε στις προηγηθείσες παραγράφους, από τη στιγμή έναρξης των συμπτωμάτων η λύσσα οδηγεί αναπόφευκτα τους ασθενείς στον θάνατο. Ωστόσο, υπό την υποψία λοίμωξης από τον συγκεκριμένο ιό – για παράδειγμα λόγω ενός δήγματος από αδέσποτο σκύλο – χορηγείται ορός αντισωμάτων, προκειμένου να προληφθεί η πιθανή λοίμωξη. Ακόμα, σε ορισμένες περιπτώσεις χορηγείται προληπτικά και το εμβόλιο της λύσσας σε 3 δόσεις.

Συμπερασματικά, κατανοούμε πως η λύσσα συνιστά μια ιδιαίτερα σοβαρή νόσο. Η διασπορά αυτής αποτελεί ένα ακανθώδες ζήτημα για τον αναπτυσσόμενο, κυρίως, κόσμο δεδομένου του γεγονότος πως δε λαμβάνεται μέριμνα για τον εμβολιασμό των ζώων, η ενημέρωση κρίνεται ελλιπής, ενώ οι ιατρικές παροχές είναι πλημμελείς. Ας ελπίσουμε πως αυτή η έκκληση του Π.Ο.Υ. το 2019 αναφορικά με την πρόληψη της λύσσας, θα εισακουστεί στο εγγύς μέλλον.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
  • What you need to know about rabies, medicalnewstoday.com. Διαθέσιμο εδώ
  • Rabies, kidshealth.org. Διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Νικολέττα Παπαθανασίου
Νικολέττα Παπαθανασίου
Γεννήθηκε το 2002. Σπουδάζει Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Πατρών, ενώ διαμένει μόνιμα στην Αθήνα. Αν και ενδιαφέρεται για όλες τις πτυχές του αντικειμένου σπουδών της, είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη στα θέματα ψυχικής υγείας. Τρέφει μια αδυναμία στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική γλώσσα, ενώ εξαίρει την τέχνη της ζωγραφικής. Ασχολείται ερασιτεχνικά με την κιθάρα και το πιάνο και αγαπά την ισπανική γλώσσα.