Της Στέλλας Πετρακάκη,
Σε ένα ευχάριστο κλίμα κατανόησης επήλθε η πολυπόθητη συνάντηση μεταξύ των Πρωθυπουργών της Βόρειας Μακεδονίας και της Βουλγαρίας, Dimitar Kovacevski και Kiril Petkov, στις 25 Ιανουαρίου 2022. Σκοπός της συνάντησης ήταν η, ήδη επικυρωμένη, δημιουργία τεσσάρων μικτών ομάδων για την πραγματοποίηση των στόχων των τριών Μνημονίων Κατανόησης που υπογράφτηκαν από τις δύο χώρες.
Τα τρία Μνημόνια Συνεργασίας και Κατανόησης έχουν ως κύριο στόχο, από τώρα και στο εξής, την προώθηση και ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, ιδίως στους τομείς της αγροτικής ανάπτυξης, των σιδηροδρομικών έργων και της οικονομικής ανάπτυξης, μέσω των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αρχικά, στον τομέα της γεωργίας υπογράφεται το πρώτο Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Ivan Ivanov, Υπουργoύ Γεωργίας της Βουλγαρίας, και του Ljupco Nikolovski, Υπουργού Γεωργίας, Δασοκομίας και Υδατικής Οικονομίας της Βόρειας Μακεδονίας. Το έγγραφο με τους όρους και τις προϋποθέσεις του πρώτου αυτού Μνημονίου αναδεικνύει τη συνεργασία των δύο χωρών στον τομέα της γεωργίας, μέσω ανταλλαγής χρήσιμων πληροφοριών και τεχνογνωσίας, υλοποιεί τα κοινά έργα έρευνας και τη διασυνοριακή συνεργασία αγροτικών περιοχών. Εδώ, αξίζει να σημειωθεί, πως καθ’ όλη τη διάρκεια της ισχύος του Μνημονίου, η Βουλγαρία προτίθεται να μοιραστεί με τη Βόρεια Μακεδονία την πρόσβασή της στον Μηχανισμό Προενταξιακής Βοήθειας της Ε.Ε. για τη βοήθεια της τελευταίας.
Συνεχίζοντας, οι δύο χώρες πέρασαν στην υπογραφή του Δεύτερου Μνημονίου Συνεργασίας και Κατανόησης, με κεντρικούς πρωταγωνιστές τον Nikolaj Sabev, Υπουργό Μεταφορών της Βουλγαρίας, και τον Blagoj Bochvarski, Ομόλογο του Sabev της Βόρειας Μακεδονίας. Η κεντρική ιδέα του Μνημονίου είναι η σιδηροδρομική σύνδεση Σόφιας-Σκοπίων, η οποία πρόταση αποτελεί και τη βάση για τις διαπραγματεύσεις στον συγκεκριμένο τομέα μεταξύ των δύο χωρών. Η Βόρεια Μακεδονία και η Βουλγαρία καλούνται να ανάψουν τον κινητήρα του έργου, να διαθέσουν μια έγκυρη ομάδα εμπειρογνωμόνων για την εκτίμηση του κόστους και να διεξάγουν έρευνα για τη χρηματοδότηση του έργου από την Ε.Ε., καθώς και να εντάξουν στις ομάδες διεθνή θεσμικά όργανα. Ειδικότερα, αναφορικά με τον αντίκτυπο του συγκεκριμένου έργου, γίνεται λόγος για έργο το οποίο έχει αποκτήσει, πριν ακόμα από την εκτέλεσή του, στρατηγική και οικονομική σημασία, καθώς δύναται να ενσωματώσει, πλήρως, τα σιδηροδρομικά έργα στο διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών, γεγονός που φέρνει τη Βόρεια Μακεδονία ένα βήμα πιο κοντά στη διαδικασία ένταξής της στην Ε.Ε.
Τρίτο —και τελευταίο— Μνημόνιο Συνεργασίας και Κατανόησης αποτελεί η προώθηση και ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με στόχους οι οποίοι θα αναλυθούν παρακάτω. Το συγκεκριμένο Μνημόνιο αναλαμβάνεται από τους Daniel Lorer, Υπουργό Καινοτομίας και Ανάπτυξης της Βουλγαρίας, και Kreshnik Bekteshi, Υπουργό Οικονομίας της Βόρειας Μακεδονίας, οι οποίοι πραγματοποιούν την υπογραφή του, μεταξύ του Βουλγαρικού Εκτελεστικού Μηχανισμού για την Προώθηση των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και του Οργανισμού προώθησης της Επιχειρηματικότητας της Βόρειας Μακεδονίας. Στο σημείο αυτό, αξίζει να τονιστεί η στρατηγική σημασία της συγκεκριμένης ενίσχυσης, καθώς θα συμπληρωθούν θέσεις εργασίας, θα ενισχυθεί η οικονομική σταθερότητα αλλά και η κοινωνική, και θα καθιερωθούν διάφορες μορφές συνεργασίας, ώστε οι επιχειρήσεις να ελίσσονται, σύμφωνα με τις σύγχρονες οικονομικές ανάγκες. Το μνημόνιο τοποθετεί ως όρο την ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και καλείται να επεκτείνει και τις επαφές στον τομέα αυτό μεταξύ των δύο χωρών. Συν τοις άλλοις, θα πραγματοποιούνται, ανά καιρούς, εκδηλώσεις, κατά τις οποίες θα προωθείται η συνεργασία και η καλή γειτνίαση στον οικονομικό τομέα.
Μετά την επίσημη συνάντηση των δύο Πρωθυπουργών, καθώς και των αντίστοιχων Υπουργών που τους περικλείουν, τη δεύτερη ημέρα, στην τοποθεσία Boyana Residence της Σόφιας, αποφασίστηκε και η σύνταξη της ατζέντας με τους στόχους ενδιαφέροντος των δύο χωρών. Η ατζέντα, στην τελική της μορφή, περιλαμβάνει τη συνεργασία, σε τέσσερις τομείς, με τη δημιουργία τεσσάρων μικτών ομάδων εργασίας. Ο πρώτος τομέας αφορά την οικονομία, το εμπόριο και την καινοτομία, ο δεύτερος τις υποδομές, τη συνδεσιμότητα και τις μεταφορές, ο τρίτος την ευρωπαϊκή συνεργασία αναφορικά με την πράσινη μετάβαση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και το κράτος δικαίου και ο τέταρτος τομέας αφορά τον πολιτισμό, την έρευνα, την εκπαίδευση και τη νεολαία.
Σημαντική σημείωση αποτελεί, ακόμα, και το γεγονός πως, πριν από τις διασκέψεις για την υπογραφή των Μνημονίων Συνεργασίας και Κατανόησης, διευθετήθηκε και μια ακόμα σημαντική παράμετρος, που ταλάνιζε τις δύο χώρες, ήδη, από την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών. Η Βουλγαρία, πλέον, θα αποκαλεί τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας με την επίσημη ονομασία της, και όχι μόνο με το όνομα που υποδεικνύει τη χωρική οντότητα του κράτους. Προς μεγάλη ανακούφιση των δύο χωρών, φαίνεται πως τα κωλύματα, ιστορικού και γλωσσικού περιεχομένου, αρχίζουν να φτάνουν σε ένα ωφέλιμο τέλμα για τις δύο χώρες, ώστε να φτάσουν τη μεταξύ τους συνεργασία σε ένα επίπεδο πολύ υψηλότερο από αυτό που είχαν στοχεύσει σε παλαιότερες εποχές.
Οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν περάσει, σχεδόν στην κυριολεξία, από σαράντα κύματα μέχρι να πάρουν τη μορφή που προσπαθούν να προωθήσουν και να διατηρήσουν σήμερα. Πολλές προσπάθειες έχουν πραγματοποιήσει, τόσο η Βόρεια Μακεδονία όσο και η Βουλγαρία, ώστε να λύσουν τα μεταξύ τους ζητήματα, χωρίς, ωστόσο, κάποιο απτό αποτέλεσμα. Εν τούτοις, υπογράφοντας αυτά τα τρία μνημόνια, διαφαίνεται, πλέον, η θέληση, αλλά και η ανάγκη, οι δύο χώρες να αναπτύξουν την καλή γειτνίασή τους, ώστε να έρθει και η Βόρεια Μακεδονία ακόμα πιο κοντά στον κύριο στόχο της, που δεν είναι άλλος από την ένταξή της στην Ε.Ε., πληρώντας, πλέον, όλα τα κριτήρια.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Βόρεια Μακεδονία-Βουλγαρία: Ρίχνουν γέφυρες με μικτές ομάδες εργασίας, Η Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
- Βόρεια Μακεδονία-Βουλγαρία: Προς αναθέρμανση σχέσεων οδηγεί η επίσκεψη Πέτκοφ στα Σκόπια, CNN Greece, διαθέσιμο εδώ
