Του Θάνου Κουλουβάκη,
Αναμφίβολα, η ανάγκη για έκφραση μπορεί να πάρει πολλές μορφές και να μετασχηματιστεί σε ένα σύνολο πραγμάτων, τα οποία αποτελούν κομμάτια του δημιουργού τους. Έτσι, σκέψεις, συναισθήματα και προβληματισμοί μοιράζονται μεταξύ καλλιτέχνη και κοινού, προσφέροντας έμπνευση και επιτυγχάνοντας την εγγύτητα με την τέχνη. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, η τέχνη αποτελεί μία μορφή έκφρασης, η οποία υπάρχει στη ζωή μας ποικιλοτρόπως και επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από αυτή. Ιδίως για τον καλλιτέχνη, η ίδια η ζωή αποτελεί συχνά -αν όχι πάντα- το κίνητρο για να δημιουργήσει.
Μία μορφή τέχνης, η οποία ομολογουμένως πάντοτε μου δημιουργούσε πολύ έντονα συναισθήματα είναι η φωτογραφία. Συνεπώς, αποφάσισα να γράψω ένα άρθρο για τρεις φωτογραφίες που με έχουν επηρεάσει έντονα· άλλοτε διότι με έβαλαν στη διαδικασία να προβληματιστώ, άλλοτε να νιώσω έντονα κι άλλοτε να αναπτύξω σκέψεις που μπορεί να είχα, αλλά δεν καταφέρνω να τις διακρίνω σε μία εικόνα. Μετά από αυτόν τον πρόλογο, λοιπόν, ας περάσουμε στις φωτογραφίες.
Im Wald, Auf dem See (2020), Erwin Olaf
Ξεκινώ με μία φωτογραφία, η οποία -όταν την είδα για πρώτη φορά- μου δημιούργησε το αίσθημα της ηρεμίας, αλλά και της μοναξιάς. Ήταν αυτό το αίσθημα της νοσταλγικής μοναξιάς που έρχεται στο μυαλό μας, όταν θυμόμαστε όμορφες στιγμές του παρελθόντος, τις οποίες ξέρουμε ότι δεν πρόκειται να ζήσουμε για δεύτερη φορά. Όταν έτυχε να κοιτάζω ξανά το έργο του Erwin Olaf, έπεσα πάνω σε αυτή την φωτογραφία δεύτερη φορά και επικέντρωσα την προσοχή μου στο τοπίο. Τότε ένιωσα δέος να με κατακλύζει και έναν φόβο για το άγνωστο. Ίσως η πορεία της βάρκας μού θύμισε την ιστορία του Αχέροντα, το σημείο που ένωνε τους δύο κόσμους, σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία. Σε κάθε περίπτωση, εκτιμώ ιδιαίτερα τόσο τη συγκεκριμένη φωτογραφία όσο και το έργο του Erwin Olaf εν γένει, το οποίο -πιστέψτε με- δεν είναι πάντοτε όμοιο με την εικόνα αυτή.
The Hungarian dancer Nikolska in the Parthenon (1929), Nelly’s
Κίνηση, δυναμικότητα και ταχύτητα· ένας συνδυασμός που κάνει τη συγκεκριμένη φωτογραφία απίστευτα ενδιαφέρουσα. Η Νέλλη Σουγιουλτζόγλου – Σεραϊδάρη, γνωστή ως Nelly’s, καταφέρνει να μεταφέρει ποικίλα συναισθήματα μέσα από μία εικόνα, να δώσει στον θεατή τη ψευδαίσθηση ότι βρέθηκε για λίγο μαζί της τη στιγμή που τραβήχτηκε η εν λόγω φωτογραφία. Είναι η ενέργεια που αποπνέει η λήψη αυτή, που μας κάνει να νιώσουμε τη γοητεία του χορού, την ένταση της στιγμής και φυσικά έναν ερωτισμό, που ελλοχεύει πίσω από τις αέρινες κινήσεις.
Chicago (1955), Harry Callahan
Η συγκεκριμένη φωτογραφία πρέπει να πω ότι απαιτεί αρκετή παρατήρηση. Κατ’ αρχάς, η σύνθεση και η συμμετρία που έχει δημιουργήσει ο Harry Callahan διαμορφώνουν ένα δυσοίωνο -μα παράλληλα αρμονικό- τοπίο, μέσα στο οποίο συνυπάρχουν πρόσωπα, σκιές και συναισθήματα. Η νοητή ένωση των δύο ατόμων που απεικονίζονται, αλλά συνάμα ο απεγκλωβισμός που παρατηρούμε στα κεφάλια και στα πόδια τους, μού θυμίζει τις ανθρώπινες σχέσεις και τις πολυδιάστατες πτυχές τους – την ένωση και τον χωρισμό ενδεχομένως ή την ταύτιση και την αποξένωση. Σε κάθε περίπτωση, σε αυτή τη φωτογραφία βλέπω κάτι παραπάνω από δύο ανθρώπους που έτυχε να συναντηθούν. Η τυχαιότητα δεν υπάρχει.