Του Νικηφόρου Παγώνη,
Η τελευταία τάξη του λυκείου στην Ελλάδα βρίσκει τους μαθητές να αποφασίζουν για τη σχολή στην οποία επιθυμούν να εισαχθούν, καθώς και να προετοιμάζονται γι’ αυτήν την εισαγωγή. Αρκετοί, έχουν ήδη στο νου τους από καιρό το αντικείμενο το οποίο επιθυμούν να ακολουθήσουν ακαδημαϊκά, ενώ άλλοι αποφασίζουν εκείνη τη χρονιά. Φυσικά, υπάρχουν και εκείνοι που δεν είναι εντελώς σίγουροι για το αντικείμενο στο οποίο θέλουν να εξειδικευτούν, έτσι περιμένουν την ύστατη στιγμή ή τρίτους παράγοντες για να κάνουν την επιλογή τους. Οι επιλογές είναι αρκετές και οι μαθητές επιλέγουν με βάση κάποια κριτήρια. Τα κριτήρια ορισμένες φορές είναι καθαρά υποκειμενικά, ενώ άλλες φορές ο κοινωνικός περίγυρος δύναται να επηρεάσει την απόφαση αυτή. Ας πάμε όμως να δούμε αναλυτικά ορισμένα από τα κυριότερα κριτήρια επιλογής της ακαδημαϊκής πορείας.
- Η κλίση σε συγκεκριμένα μαθήματα
Είναι ένα σύνηθες κριτήριο, καθώς με την επιλογή μαθημάτων (μαθήματα συγκεκριμένου πεδίου) στα οποία υπάρχει κλίση, άρα υπάρχουν και περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας με τη σωστή προετοιμασία, οι μαθητές φτάνουν ολοένα και πιο κοντά στην επίτευξη του στόχου τους, δηλαδή στην εισαγωγή στη σχολή της επιλογής τους που σχετίζεται εν μέρει με κάποια από τα μαθήματα αυτά.
- Η «σπουδαιότητα» ενός επαγγέλματος
Ένα λανθασμένο κριτήριο που κρύβει την παθογένεια της κοινωνίας μας διαχρονικά. Παρατηρούμε ορισμένα επαγγέλματα να βρίσκονται στην ελίτ των επαγγελμάτων που «εγκρίνει» η κοινωνία και άλλα επαγγέλματα να κατακρίνονται χωρίς κανέναν ιδιαίτερο λόγο. Έτσι, αρκετοί μαθητές καταπνίγουν τα πραγματικά τους θέλω και σπεύδουν σε σχολές που, ενώ φαινομενικά έχουν το κύρος και την ευρύτερη αποδοχή του συνόλου, στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο δύσκολες απ’ όσο δείχνουν.
- Η επαγγελματική αποκατάσταση
Σε συνέχεια του προηγούμενου, στα χρόνια που διανύουμε παρατηρείται ολοένα και περισσότερο η σκέψη της επαγγελματικής αποκατάστασης σε όλους τους υποψήφιους σπουδαστές. Η ακαδημαϊκή πορεία είναι σημαντική, ωστόσο σημαντική έχει γίνει και η δυνατότητα άμεσης απορρόφησης στην αγορά εργασίας. Είναι κάτι που συνέβαινε, συμβαίνει και θα συμβαίνει, αφού η επιβίωση και η οικονομική ανεξαρτησία είναι πρωταρχικά ζητήματα.
- Η προσωπική επιθυμία
Ένα κριτήριο που ενδεχομένως έρχεται σε αντίθεση με τα παραπάνω. Η προσωπική επιθυμία σίγουρα είναι το πρώτο και κύριο κριτήριο για την επιλογή ενός επαγγέλματος. Όσοι είναι σίγουροι και παραμένουν ανεπηρέαστοι για την επιλογή τους, δεν έχουν δεύτερες σκέψεις και συνεχίζουν ακάθεκτοι στο στόχο τους δίχως να ακούν τα «πρέπει» και τις επιθυμίες των τρίτων. Η επιθυμία όμως «χάνεται», όταν η σκέψη του κοινωνικού περίγυρου υπερισχύει. Αρκετές φορές, οι μελλοντικοί σπουδαστές καταπνίγουν τα θέλω τους, είτε για οικονομικούς λόγους είτε για λόγους αποδοχής είτε λόγω άλλων συγκυριών, με αποτέλεσμα να παραγκωνίζεται ένα κριτήριο που θα έπρεπε να βρίσκεται στην πρώτη θέση.
- Η έρευνα στο διαδίκτυο ή μέσω κοντινών προσώπων.
Δυστυχώς, το μάθημα του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού δεν έχει την υπόσταση που θα έπρεπε να είχε, με αποτέλεσμα οι μελλοντικοί σπουδαστές να αναζητούν άλλες μεθόδους πληροφόρησης. Το διαδίκτυο έχει την τιμητική του με τις αναζητήσεις για προγράμματα σπουδών, μαθήματα, μεταπτυχιακά, συνθήκες εργασίας, οικονομικές απολαβές να βρίσκονται στην κορυφή. Αντίστοιχα, τέτοιες πληροφορίες μοιράζονται και από πρόσωπα του οικείου περιβάλλοντος που έχουν τις απαραίτητες γνώσεις και την απαραίτητη εμπειρία. Ίσως, η πιο σωστή επιρροή της κοινωνίας στον τομέα επιλογής σπουδών.
Παρατηρούμε πως, ενώ αρχικά σκεφτόμαστε ότι η επιλογή σχολής βασίζεται σε καθαρά υποκειμενικά κριτήρια, την ώρα της απόφασης υπερισχύουν και άλλοι παράγοντες που είτε υπογραμμίζουν τις λανθασμένες και παρωχημένες αντιλήψεις της κοινωνίας είτε τονίζουν την απουσία του επαγγελματικού προσανατολισμού, άρα ενισχύουν την παραπάνω προσωπική προσπάθεια και έρευνα. Το σημαντικό είναι να εξισορροπηθούν όλα τα κριτήρια ώστε να γίνει η καταλληλότερη επιλογή σε ακαδημαϊκό επίπεδο, καθώς και σε μετέπειτα επίπεδο εργασίας, γεγονός που δεν θα επιτευχθεί ούτε με το να υπακούμε άκριτα τις απόψεις της κοινωνίας για την «ποιότητα» των σπουδών και των επαγγελμάτων, αλλά ούτε και με το να βασιζόμαστε αποκλειστικά σε μία ιδεατή εικόνα μίας σχολής και ενός επαγγέλματος, χωρίς να υπολογίζουμε το τι πραγματικά συμβαίνει.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Έρευνα: Περισσότερες σπουδές για καλύτερη δουλειά, kathimerini.gr, Διαθέσιμο εδώ
