20.4 C
Athens
Τετάρτη, 24 Απριλίου, 2024
ΑρχικήΜατιές στην ΙστορίαΗ 23η Οκτωβρίου στην Ιστορία

Η 23η Οκτωβρίου στην Ιστορία


Του Τάσου Γρηγοριάδη,

Εικόνα Ιρλανδών-Επαναστατών να σφαγιάζουν εν ψυχρώ μια γυναίκα ευγενούς καταγωγής και τον σκύλο της. Πηγή εικόνας: Shefalitayal

1641: Πυροδοτείται η δεκαετής Ιρλανδική-Καθολική Επανάσταση των γηγενών, έναντι των Προτεσταντών αποίκων και προσηλυτισμένων της Ιρλανδίας. Η θρησκεία των Ιρλανδών (Καθολικισμός) αποτελούσε πάντοτε ένα «αγκάθι» στην ειρηνική συμβίωσή τους με τους Αγγλικανούς-Προτεστάντες και επίσης γείτονες-κατακτητές τους. Ειδικότερα, μετά το 1550, Άγγλοι άποικοι κατέφθαναν σωρηδόν στην Ιρλανδία, καθώς το Βρετανικό Στέμμα απέδιδε σε αυτούς πολυάριθμα δικαιώματα έναντι Ιρλανδικών αγροτεμαχίων-φυτειών. Εν καιρώ, η κίνηση αυτή εξόργισε τους Ιρλανδούς, που ουσιαστικά ήταν παρατηρητές της απαλλοτρίωσης της πατρογονικής γης τους, ανίκανοι να αντιδράσουν. Η κοινωνικοπολιτική καταπίεση των Καθολικών και τα χρέη πολλών ηγετικών-ευγενών προσώπων προς τους Άγγλους έδωσε «σάρκα και οστά» στην ένοπλη κλιμάκωση. Μπροστάρης των εξεγερθέντων ήταν ο Phelim O’Neill, ένας ευγενής που απειλούταν από τις απαλλοτριώσεις. Ο O’Neill, στις 23 Οκτωβρίου του 1641, κατέλαβε το οχυρό του Charlemont, δίνοντας το έναυσμα για λαϊκή εξέγερση κατά των Προτεσταντών. Μετέπειτα, με έξυπνη διαχείριση και διαλαλώντας ψευδώς τη συγκατάθεση του Βασιλιά στον αγώνα του, κατάφερε να ξεσηκώσει το σύνολο της νήσου, μέχρι και μια μερίδα Ιρλανδών που δήλωναν Προτεστάντες. Γνωρίζουμε πως η επανάσταση ήταν ιδιαίτερα αιμοσταγής και βάναυση, καθώς και οι δύο πλευρές διέπραξαν προμελετημένες ειδεχθείς σφαγές, κακοποιήσεις και βιασμούς αλλoθρήσκων. Οι σφαγιασθέντες τοποθετούνται γύρω στους 4.000 με 12.000. Καταληκτικά, η Ιρλανδία ανεξαρτητοποιήθηκε τον 20ο αιώνα, αφού στερήθηκε τις βόρειες περιοχές της, που τις οικειοποιήθηκε το Ηνωμένο Βασίλειο.


Σωστικά συνεργεία εν υπηρεσία στον κατεστραμμένο Αμερικανικό στρατώνα, στον απόηχο της τρομοκρατικής επίθεσης. Πηγή εικόνας: Humanities Texas

1983: Πραγματοποιείται τρομοκρατική επίθεση σε Αμερικανικό και Γαλλικό στρατώνα, κοντά στο αεροδρόμιο της Βηρυτού, πρωτεύουσας του Λιβάνου. Μια «πολυεθνική» ειρηνευτική ομάδα είχε εγκατασταθεί σε ποικίλα κτίρια, εντός του αεροδρομίου της Βηρυτού. Στόχο τους αποτελούσε η σταθεροποίηση της κυβέρνησης της χώρας και η άμβλυνση του χάσματος μεταξύ των αντιμαχόμενων Χριστιανικών και Μουσουλμανικών ομάδων του Λιβάνου. Ωστόσο, παρά την επίθεση αυτοκτονίας τον Απρίλιο του 1983 στην Αμερικανική Πρεσβεία, δε λήφθηκαν μέτρα για την προφύλαξη των στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Απροσδόκητα, την αυγή της 23η Οκτωβρίου του 1983, ο όλεθρος έκανε την «επίσκεψή» του εις διπλούν στο στρατιωτικό συγκρότημα. Συγκεκριμένα, ένα κίτρινο -Mercedes- βαν εφόρμησε από τη φραγμένη περίμετρο του συγκροτήματος και προσπέλασε τα δύο φυλάκια ασφαλείας. Το «αφηνιασμένο» όχημα κατευθύνθηκε προς τον Αμερικανικό στρατώνα και, φέροντας σχεδόν έναν τόνο εκρηκτικών, εξερράγη. Η εκκωφαντική έκρηξη διέλυσε το κτίσμα, αφαιρώντας τη ζωή 220 πεζοναυτών, 18 ναυτικών και 3 στρατιωτών. Μετά από λίγα λεπτά, ένα ακόμη όχημα ζωσμένο με εκρηκτικά εισέβαλε στο υπόγειο κτιρίου, όπου ήταν εγκαταστημένοι Γάλλοι αλεξιπτωτιστές. Η δεύτερη αποστολή αυτοκτονίας απέσπασε 58 ακόμη ανθρώπινες ζωές. Σημειώνεται πως οι Η.Π.Α. αποχώρησαν καταρρακωμένες από τη χώρα τέσσερις μήνες μετά. Από την άλλη, ο Λίβανος συνέχισε να είναι βυθισμένος στον αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, που έχει αφήσει βαθύτατες πληγές στη χώρα ως τις μέρες μας.


Σωρεία πολιτών γιορτάζουν την ανακήρυξη της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας το 1989. Πηγή εικόνας: Reddit // Getty Images

1989: Η Κομμουνιστική εξουσία καταλύεται στην Ουγγαρία, 33 χρόνια μετά την επανάσταση του 1956 που καταπνίγηκε από την αιματηρή εισβολή των Σοβιετικών. Χιλιάδες Ούγγροι ξεκίνησαν τούτη τη μέρα, το 1956, να διαδηλώνουν υπέρ της δημοκρατίας στη χώρα. Υπό πίεση, το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα της χώρας ανακήρυξε ως νέο Πρωθυπουργό τον Imre Nagy. Ο τελευταίος, για να κατευνάσει τη λαϊκή οργή, κατήργησε το μονοκομματικό πολιτικό σύστημα και ανακοίνωσε πως η χώρα του θα αποχωρήσει από το Σύμφωνο της Βαρσοβίας. Οι Σοβιετικοί, δυσαρεστημένοι, στις αρχές Νοεμβρίου εισέβαλαν στη χώρα, κατέστειλαν την επανάσταση, εγκαθιδρύοντας μια εκ νέου κυβέρνηση-ανδρείκελο. Με το πέρασμα των δεκαετιών, η επιρροή της Ε.Σ.Σ.Δ. αποδυναμώνεται όλο και περισσότερο και οι χώρες-δορυφόροι της αρχίζουν να προκαλούν κραδασμούς στην Ανατολική Ευρώπη. Στις 23 Οκτωβρίου του 1989, ο Πρόεδρος Mátyás Szűrös εξήλθε στο μπαλκόνι του Κοινοβουλίου της χώρας, στο πέριξ του οποίου είχε συγκεντρωθεί πλήθος πολιτών. Ο ίδιος, μεταξύ άλλων, είπε: «Με σοβαρότητα σας ανακοινώνω πως από σήμερα [-], η Ουγγαρία είναι δημοκρατία και το όνομά της είναι η Δημοκρατία της Ουγγαρίας [-], αυτό αποτελεί πρελούδιο μιας νέας ιστορικής εποχής». Στο ίδιο σημείο που το 1956 ο Imre Nagy προσπαθούσε αποτυχημένα να κατευνάσει τα πλήθη, τώρα κυμάτιζαν χιλιάδες σημαίες της χώρας, χωρίς το σφυροδρέπανο που είχε αφομοιώσει στη σημαία το έκπτωτο καθεστώς.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
  • 1641 rebellion, BBC, διαθέσιμο εδώ
  • Beirut barracks blown up, History, διαθέσιμο εδώ
  • Hungary declares itself a republic, UPI, διαθέσιμο εδώ
  • What happened during the Irish rebellion of 1641?, RTE, διαθέσιμο εδώ
  • Soviets put a brutal end to Hungarian revolution, History, διαθέσιμο εδώ
  • Hungary Officially Declared a Republic, Los Angeles Times, διαθέσιμο εδώ
  • Bloody history of the 1641 rebellion is published online, BBC, διαθέσιμο εδώ
  • 1983 Beirut barracks bombing: ‘The BLT Building is gone!’, Marine Corps Times, διαθέσιμο εδώ
  • Marine Barracks Bombing at Beirut, Lebanon – Remember the Fallen, Marines Tv, διαθέσιμο εδώ
  • 30 Years of Freedom – Third Time’s a Charm: The Hungarian Republic Reborn, Budapest Business Journal, διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Τάσος Γρηγοριάδης
Τάσος Γρηγοριάδης
Προπτυχιακός φοιτητής του τμήματος «Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών» του ΠΑ.ΜΑΚ., στο οποίο διδάσκεται και την τουρκική γλώσσα, ενώ παράλληλα κατέχει την αγγλική. Εδώ και χρόνια ασχολείται με τους τομείς της διεθνούς και εγχώριας (γέω)πολιτικής, της ιστορίας και της γεωγραφίας. Υπέρμαχος της εφαρμογής-ισχυροποίησης του διεθνούς δικαίου και της διπλωματίας γενικότερα.