Ρωμαϊκή Αγορά και Παλατίνος Λόφος: Μια περιπλάνηση στην αρχαία Ρώμη

Της Ιωάννας Μπινιάρη,

Ένα αξιοθέατο-«ωδή» στην αρχαία Ρώμη, που συνιστά ιδανική επιλογή όχι μόνο για τους λάτρεις της αρχαιολογίας, αλλά και για όσους επισκέπτονται πρώτη φορά την πρωτεύουσα της Ιταλίας, είναι αναμφίβολα η Ρωμαϊκή Αγορά και ο Παλατίνος Λόφος. Για μια εξωπραγματική περιπλάνηση και έναν αξέχαστο περίπατο στην καρδιά της αρχαίας Ρώμης, αυτά τα δύο μνημεία θεωρούνται “must” και πάνε «πακέτο», αφού βρίσκονται στον ίδιο αρχαιολογικό χώρο.

Η Ρωμαϊκή Αγορά (Φόρουμ) αποτελούσε το πολιτικό, θρησκευτικό και εμπορικό κέντρο του Ρωμαϊκού Κράτους από τον 6^ο αιώνα π.Χ. έως και τον 1^ος αιώνα μ.Χ. και διαρθρώνεται γύρω από το comitium (χώρος, όπου μαζευόταν ο λαός, για να ακούσει τους άρχοντες), την curia (έδρα της Συγκλήτου), τις σκεπαστές βασιλικές (κέντρα δικαστικών, πολιτικών και οικονομικών υποθέσεων) και τους τόπους λατρείας (ναός του Κρόνου, των Διόσκουρων, της Εστίας). Μάλιστα, στην αυτοκρατορική εποχή, θριαμβικές αψίδες, που στήνονταν, για να δοξάσουν τους αυτοκράτορες, σύμβολο του μεγαλείου της Ρώμης, οριοθετούσαν τον χώρο. Σήμερα, η Ρωμαϊκή Αγορά είναι μια εντυπωσιακή έκταση με ερείπια, μαρμάρινους ναούς, μεγαλεπήβολες βασιλικές και πολύβουους δημόσιους χώρους. Ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα μνημεία είναι η Αψίδα του Σεπτίμιου Σεβήρου και τα ερείπια του βήματος του Καίσαρα, από όπου εκφωνούσε τους λόγους του.

Πάνω από την Αγορά, υψώνεται ο Παλατίνος Λόφος, ο οποίος είναι ο πιο κεντρικός από τους επτά λόφους της Ρώμης και ταυτόχρονα το αρχαιότερο μέρος της πόλης. Με ένα παρελθόν που χρονολογείται πολύ πιο πριν από την ίδια την πόλη, ο Παλατίνος Λόφος συνδέεται στενά και με τη Ρωμαϊκή μυθολογία, αφού εδώ πιστεύεται ότι βρέθηκαν από μία λύκαινα, που τα κράτησε ζωντανά, τα βρέφη Ρέμος και Ρωμύλος, οι μυθικοί ιδρυτές της Ρώμης. Ακόμη, κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας, ο Παλατίνος Λόφος θεωρούνταν ένα πολύ καλό σημείο, για να ζήσουν άτομα της ανώτερης τάξης, κυρίως λόγω της υπέροχης θέας, που χάριζε, και του καθαρότερου αέρα, που μπορούσε υποθετικά να τους προστατέψει από τις μεταδοτικές ασθένειες της εργατικής τάξης, που ανέπνεε στον μολυσμένο αέρα κάτω στην πόλη. Σήμερα, ο Παλατίνος Λόφος είναι γεμάτος με αρχαία ερείπια από ανάκτορα και άλλα κτίρια, τα οποία είναι η Οικία του Αυγούστου, το Παλάτι του Δομιτιανού, η Οικία του Σεβήρου, ο ναός της Κυβέλης και των Επτά Θεών των Πλανητών, ο ναός του Παλατινού Απόλλωνα και η Οικία του Τιβερίου. Με λίγα λόγια, σε αυτό το μέρος έστεκαν κάποτε τα μεγαλοπρεπή παλάτια των Ρωμαίων Αυτοκρατόρων με θέα τη Ρωμαϊκή Αγορά.

Η πρόσβαση σε αυτά τα δύο εντυπωσιακά μνημεία πραγματοποιείται με το συνδυασμένο εισιτήριο, που περιλαμβάνει Κολοσσαίο–Ρωμαϊκή Αγορά–Παλατίνος Λόφος. Η δημόσια συγκοινωνία είναι ιδιαίτερα εξυπηρετική, αφού η πλησιέστερη στάση του μετρό είναι το Κολοσσαίο, ενώ υπάρχουν και πολύ κοντινές στάσεις λεωφορείων και τραμ. Ιδιαίτερα σημαντικό για έναν επισκέπτη της Ρώμης είναι να γνωρίζει ότι χρειάζεται να αφιερώσει μια ολόκληρη μέρα, προκειμένου να «εξερευνήσει» τους συγκεκριμένους αρχαιολογικούς χώρους. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα ευχάριστη, αλλά και κουραστική διαδρομή λόγω της μεγάλης της έκτασης, όμως, τα γραφικά μονοπάτια, οι σκάλες και τα αγάλματα, που περιέχει, σίγουρα θα αποζημιώσουν έναν περιηγητή με θέληση να ανακαλύψει τον πολιτιστικό πλούτο της πόλης. Σε κάθε περίπτωση, είναι ένας υπέροχος περίπατος, που προσφέρει τη δυνατότητα στους τουρίστες να θαυμάσουν τα ερείπια από τα αυτοκρατορικά ανάκτορα, να φωτογραφηθούν αμέτρητες φορές ή ακόμα και να κάνουν ένα πικ-νικ σε αυτόν τον μικρό «πνεύμονα» πρασίνου της πόλης.

Προσωπικά, όταν ταξίδεψα στη Ρώμη και έφτασε η μέρα για την επίσκεψη στο τρίπτυχο Κολοσσαίο–Ρωμαϊκή Αγορά–Παλατίνος Λόφος, πίστευα ότι, εκτός από το γνωστό σε όλους μας και ωραιότερο αμφιθέατρο του ρωμαϊκού κόσμου, το Κολοσσαίο, τα υπόλοιπα δύο μνημεία δεν άξιζαν τόσο τον κόπο. Τελικά, μετά την αξιομνημόνευτη περιπλάνηση στον αρχαιολογικό χώρο, σαν ένας άλλος Τσάντλερ από τα Φιλαράκια σκέφτηκα: “Could I BE more wrong?”. Χωρίς αμφιβολία, επρόκειτο για μια θαυμάσια διαδρομή, που ικανοποίησε όχι μόνο το ενδιαφέρον μου για την αρχαιολογία, αλλά και την ανάγκη μου να περιπλανιέμαι σε ένα μέρος που κυριαρχεί το πράσινο. Καθώς περπατάς, μεταφέρεσαι και εσύ στην Αρχαία Ρώμη και διεγείρεσαι από το μέγεθος της πολιτιστικής κληρονομιάς, που διαθέτει η Αιώνια Πόλη.

Κλείνοντας, λοιπόν, θα ήθελα να προτρέψω όλους τους επίδοξους επισκέπτες της Ρώμης να δώσουν μια ευκαιρία στα συγκεκριμένα μνημεία, καθώς θα εντυπωσιαστούν σίγουρα ακόμη και εκείνοι που τρέφουν ανιαρά συναισθήματα για οτιδήποτε ιστορικό και αρχαιολογικό. Αξίζει χωρίς δεύτερη σκέψη!

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Ρωμαϊκή Αγορά, διαθέσιμο εδώ
• Παλατίνος Λόφος, διαθέσιμο εδώ

• Πώς να επισκεφθείτε το Παλατίνο Λόφο στη Ρώμη: Ο πλήρης οδηγός, διαθέσιμο εδώ