24.8 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΜικρά ΚαθημερινάΜύλοι Αλλατίνη: Ένα σημαντικό μνημείο σε παρακμή 

Μύλοι Αλλατίνη: Ένα σημαντικό μνημείο σε παρακμή 


Της Ελευθερίας Κωνστάντιου, 

Πρόκειται για ένα από τα πιο εμβληματικά βιομηχανικά κτίρια της Θεσσαλονίκης. Στην ανατολική πλευρά της πόλης και πιο συγκεκριμένα επί της άλλοτε οδού Ανθέων -σήμερα οδός Γεωργίου Παπανδρέου- οι Μύλοι Αλλατίνη στέκουν στο ίδιο σημείο για 123 χρόνια. Κι αν σήμερα η θέασή τους δημιουργεί δυσάρεστα συναισθήματα λόγω της εγκατάλειψής τους και της άθλιας κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει, κάποτε ήταν ένα επιβλητικό κτίσμα, συνώνυμο της βιομηχανικής άνθισης της πόλης.  

Η ιστορία των Μύλων Αλλατίνη ξεκινάει ήδη από το 1854 όταν και στο συγκεκριμένο σημείο χτίζεται ο πρώτος ατμόμυλος, ο οποίος ανήκει σε εταιρεία γαλλικών συμφερόντων. Το 1883, ο Ισραηλιτικής καταγωγής Μωυσής Αλλατίνη συνεργάζεται με την αυστριακή τράπεζα Χιρς, ιδρύοντας την ομώνυμη βιομηχανία που δραστηριοποιούνταν στους τομείς της κεραμοποιίας και των αλεύρων. Έτσι, αποφασίζεται να κτιστεί ο κυλινδρόμυλος και η βιομηχανία μπαίνει στην παραγωγή. Μάλιστα, ο κυλινδρόμυλος αυτός ήταν ηλεκτροδοτούμενος, πράγμα που σήμαινε ότι μπορούσε να λειτουργεί και κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ απασχολούσε πάνω από 250 άτομα, με την ημερήσια παραγωγή σε άλευρα να ξεπερνάει τις 80.000 οκάδες.

Πηγή Εικόνας: Thessarchitecture

Κι ενώ όλα έβαιναν καλώς, το 1898 ξεσπάει πυρκαγιά, η οποία καταστρέφει ολοκληρωτικά το χώρο μέσα σε διάστημα τριών ωρών. Μετά την πυρκαγιά, ο ιδιοκτήτης Μωυσής Αλλατίνη δίνει εντολή στον γνωστό Ιταλό αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι, ο οποίος είχε σχεδιάσει και τη βίλα της οικογένειας λίγα μέτρα πιο μακριά, να δημιουργήσει τα σχέδια για να ξαναφτιαχτεί το εργοστάσιο από την αρχή. Τα σχέδιά του περιλαμβάνουν: το κεντρικό κτίριο του κυλινδρόμυλου, το μηχανουργείο, το λεβητοστάσιο, ψυγεία, αποθήκες, τα κτίρια της διοίκησης, την οικία του διευθυντή και φυσικά το σήμα κατατεθέν της βιομηχανίας, μια βελγικής κατασκευής καμινάδα ύψους 35,5 μέτρων, η οποία στέκει επιβλητική μέχρι και σήμερα στον αύλειο χώρο. Μια συστάδα κτιρίων ενδεικτικό δείγμα της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής της εποχής όπου κτίστηκε. Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν το Σεπτέμβρη του 1900. 

Η οικογένεια Αλλατίνη κρατάει την ιδιοκτησία της βιομηχανίας μέχρι το 1913, όταν και αποφασίζει να καταφύγει στην Ιταλία, λόγω του ξεσπάσματος των Βαλκανικών Πολέμων. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1923, νέος ιδιοκτήτης γίνεται ο εισαγωγέας σιτηρών Κοσμάς Πανούτσος, ο οποίος πετυχαίνει να διπλασιάσει την παραγωγή, μετατρέποντας τον μύλο στον μεγαλύτερο των Βαλκανίων. Δυστυχώς, όμως, το 1951 μέρος του κτιρίου καταστρέφεται για να χτιστεί εκ νέου το 1954 πάνω στα ερείπια του κτιρίου, κρατώντας το διασωθέν εξωτερικό τούβλινο περίβλημα των τοίχων, ενώ προστέθηκε και πέμπτος όροφος. Το συγκρότημα λειτουργεί μέχρι και τη δεκαετία του 1980, όταν και εγκαταλείπεται πλήρως.

Πηγή Εικόνας: Womantoc.gr

Σήμερα, το εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο, εκτός από τοπόσημο για την ανατολική πλευρά της Θεσσαλονίκης, αποτελεί και μνημείο της βιομηχανικής της ιστορίας. Άλλωστε, τόσο οι κτιριακές εγκαταστάσεις όσο και ο περιβάλλων χώρος είναι με απόφαση του ΣτΕ διατηρητέα. Δυστυχώς, όμως, εδώ και δεκαετίες παραμένει άδειο, ανεκμετάλλευτο, παρατημένο και ιδιοκτησιακά μπερδεμένο, στερώντας από την πόλη και τους κατοίκους της έναν χώρο αναφοράς, αντάξιο της ιστορικής σημασίας του μνημείου.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ 
  • 10 πράγματα που κάθε Θεσσαλονικιός πρέπει να ξέρει για τους Μύλους Αλλατίνη, Parallaxi Mag, διαθέσιμο εδώ
  • Μύλοι Αλλατίνη- H κληρονομιά της πόλης ρημάζει- Η ιστορία του συγκροτήματος, Thessnews, διαθέσιμο εδώ
  • Μύλοι Αλλατίνι, Thessarchitecture, διαθέσιμο εδώ
  • Mύλοι Αλλατίνι: To βιομηχανικό παλάτι που παρήγαγε 84.000 οκάδες ψωμιού ημερησίως, City Mag Thessaloniki, τεύχος 20 (30.05.20-12.06.20), σελ. 12-22, διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ελευθερία Κωνστάντιου
Ελευθερία Κωνστάντιου
Γεννήθηκε στη Λήμνο. Είναι μεταπτυχιακή φοιτήτρια του ΠΜΣ «Νεοελληνική Φιλολογία: Ερμηνεία, Κριτική και Κειμενικές Σπουδές», του τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη μεταπολεμική ποίηση, τη γενιά του '70 και τη σύγχρονη ποιητική παραγωγή.