Της Γεωργίας Παγιαβλά,
Κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, παρασύρομαι να κάνω και εγώ τον απολογισμό μου. Πέρυσι έκανα αναφορά σε 8 βιβλία οικονομικών που συζητήθηκαν την τελευταία δεκαετία (διαθέσιμο εδώ),όμως σε αυτό το άρθρο θα περιοριστώ στον προσωπικό αναγνωστικό απολογισμό του 2020 και θα προτείνω 5+1 βιβλία που ξεχώρισα.
- Τοπία της Κρίσης στην Νότια Ευρώπη – Κωστής Χατζημιχάλης
Ο Κωστής Χατζημιχάλης είναι ομότιμος καθηγητής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, με ερευνητικά ενδιαφέροντα την οικονομική γεωγραφία και την άνιση γεωγραφική ανάπτυξη. Στο παρόν βιβλίο αξιοποιείται η οπτική της ριζοσπαστικής γεωγραφίας, δηλαδή η κριτική στάση στη χωρική επιστήμη και στο θετικισμό των ερευνητικών μεθόδων και στην φιλελεύθερη ερμηνεία γενικότερα, με σκοπό να δοθεί μια νέα ερμηνεία στην κρίση της Νότιας Ευρώπης (Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα). Αμφισβητεί την κυρίαρχη άποψη ότι το χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό, είναι η πρωταρχική αιτία της κρίσης και φωτίζει τις άνισες χωρικές, παραγωγικές, κοινωνικές και ιδεολογικές παραμέτρους, εγγεγραμμένες πολύ πριν την κρίση στα νοτιοευρωπαϊκά τοπία (από το οπισθόφυλλο).
- Ιμπεριαλισμός: Το ανώτατο στάδιο του Καπιταλισμού – Βλαντιμίρ Ι. Λένιν
Σε αυτό το έργο, γραμμένο το 1916, ο Λένιν προσπάθησε να εξηγήσει το πώς η αυτοκρατορική και αποικιακή αντιπαλότητα προκαλούνται από την εξαγωγή κεφαλαίου στο κυνήγι υψηλότερων ποσοστών κέρδους σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και συνδυαζόταν με μια πιο έντονη ανάγκη για πρώτες ύλες. Με άλλα λόγια, προσπάθησε να αποκαλύψει την οικονομική και πολιτική ουσία του Ιμπεριαλισμού, που το θεωρεί ως το νέο (και τελικό) στάδιο της ανάπτυξης του καπιταλισμού.
[Σε παλιότερο άρθρο μου κάνω αναφορά στο παρόν έργο, εδώ]
- Παγκόσμια Ανισότητα – Branco Milanovic
Ο Branko Milanovic, ένας από τους διεθνώς σημαντικότερους οικονομολόγους σε θέματα ανισότητας, υποστηρίζει ότι το φαινόμενο της Ανισότητας εμφανίζεται κυκλικά κι ότι το επηρεάζουν καθοριστικά οι πόλεμοι, οι πανδημίες, οι μεγάλες και απότομες τεχνολογικές αλλαγές, η πρόσβαση στην εκπαίδευση και οι πολιτικές αναδιανομής του εισοδήματος σε κάθε χώρα (από το οπισθόφυλλο). Με λίγα λόγια, στο συγκεκριμένο έργο του μελετά τη διεύρυνση της οικονομικής ανισότητας που ανέδειξε η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 και περιγράφει πώς φτάσαμε εδώ, προς πού πηγαίνουμε και τι μπορούμε να κάνουμε για να αλλάξουμε την πορεία.
[Σε παλιότερο άρθρο μου κάνω αναφορά στο παρόν έργο, διαθέσιμο εδώ]
- Χρόνος, εργασιακή πειθαρχία και βιομηχανικός καπιταλισμός – Edward P. Thomson
O Τόμσον, με την ιστορική ματιά του, περιγράφει με πολύ γλαφυρό τρόπο τη μεταβολή του τρόπου, με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι το χρόνο. Έχοντας μελετήσει τους αιώνες κατά τους οποίους έγινε η μετάβαση από την προβιομηχανική στη βιομηχανική κοινωνία, κάνει αρχικά αναφορά στην εποχή που το ρολόι ήταν ένα σπάνιο αντικείμενο και καταλήγει στην εποχή που ρυθμίζει κυριαρχικά την καθημερινή ζωή μας.
- H μεσαία τάξη στην εποχή των Μνημονίων – Βάλια Αρανίτου
Το βιβλίο αυτό διερευνά τόσο θεωρητικά όσο και με εκτενέστατα εμπειρικά στοιχεία τι πραγματικά έχει συμβεί στην ελληνική μεσαία τάξη κατά τη διάρκεια της κρίσης (από το οπισθόφυλλο). Η κρίση επανέφερε στο προσκήνιο τη θεωρητική και εμπειρική συζήτηση αναφορικά με τον ρόλο της μεσαίας τάξης στην κοινωνική αναπαραγωγή και τη Δημοκρατία. Η συγγραφέας, προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα κατά πόσο η ελληνική μεσαία τάξη εξαφανίζεται, επιβιώνει ή συρρικνώνεται.
[Σε παλιότερο άρθρο μου κάνω αναφορά στο παρόν έργο, διαθέσιμο εδώ]
5+1 Το λάθος – Αντώνης Σαμαράκης
Έχω αναφέρει ξανά σε προηγούμενο άρθρο βιβλιοπροτάσεων (διαθέσιμο εδώ) ότι για μένα η επιστήμη και η λογοτεχνία είναι αλληλένδετες, καθώς η μία επηρεάζεται από την άλλη. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι και οι δύο επηρεάζουν τη ζωή μας. Έτσι, δεν θα μπορούσε να λείπει και από αυτές τις βιβλιοπροτάσεις, ένα λογοτεχνικό έργο.
Το 2020 έχει ανακηρυχτεί ως το Έτος Αντώνη Σαμαράκη, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. Ένα έργο ταυτόσημο με τη μάχη ενάντια στον ολοκληρωτισμό, με τεράστιο ψυχολογικό ενδιαφέρον, παρουσιάζει τη μεταφορά ενός ύποπτου προς το Κεντρικό, όπου θα γίνει η ανάκρισή του. Θεωρείται ύποπτος για συνωμοτική κίνηση κατά του Καθεστώτος και ο μόνος που θα μπορούσε να επιβεβαιώσει την ενοχή του δολοφονήθηκε από πράκτορες του Καθεστώτος. Έτσι, καταστρώνεται ένα «Σχέδιο», το οποίο θα δώσει την ευκαιρία στον ύποπτο να νομίσει πως μπορεί να δραπετεύσει και αυτό θα σηματοδοτήσει αυτόματα την ενοχή του. Το «Σχέδιο» ήταν ιδιοφυές και σίγουρης επιτυχίας, ή έτσι νόμιζαν, γιατί υπάρχει ένα κρίσιμο, ένα μοιραίο… Λάθος.
