13.3 C
Athens
Τρίτη, 19 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΠαρατηρητήριο Αμερικανικής ΠολιτικήςΑίμα, πετρέλαιο και διαφθορά: Η εισβολή στο Ιράκ (Μέρος Α')

Αίμα, πετρέλαιο και διαφθορά: Η εισβολή στο Ιράκ (Μέρος Α’)


Του Αυγέρη Αυγέρη,

Στις 18 Δεκεμβρίου 2011, οι τελευταίες αμερικανικές δυνάμεις αποχώρησαν από το Ιράκ μετά από οκτώ χρόνια πολεμικών επιχειρήσεων, κατοχής και καταστολής. Θα μπορούσε κανείς να φανταστεί ότι ένας τουλάχιστον στρατιώτης κοίταξε την αχανή έρημο, τον Ευφράτη ή έστω την πολύπαθη Βαγδάτη για μια τελευταία φορά, προτού γυρίσει στην πατρίδα του. Είναι σκληρή η ομορφιά του τοπίου, γοητευτική, ταυτόχρονα, η επιθυμία του να μην κοιτάξει πίσω θα ήταν σίγουρα κατανοητή. Άλλωστε, δεν παύει να είναι ένα μέρος δεκάδες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι του, μακριά από μια αθώα και ανέμελη νεότητα. Δεν παύει να είναι ένα μέρος, όπου, μέρα με τη μέρα, αυτός ο ένας στρατιώτης, θυσίαζε λίγο προς λίγο την ανθρωπιά του. Ένα μέρος άγριο και ρημαγμένο από έναν πόλεμο, όπου ο άνθρωπος ξανάγινε ζώο. Έναν πόλεμο ανούσιο και, στην πραγματικότητα, έναν πόλεμο που δεν τελείωσε ποτέ.

Το παρακάτω άρθρο θα χωριστεί σε τέσσερα μικρότερα κείμενα, σε τέσσερα επεισόδια, αν θέλετε. Θα ασχοληθούμε με έναν δικτάτορα, που άλλαξε ριζικά την πλούσια πατρίδα του. Θα κάνουμε λόγο για την απόφαση της Δύσης, που άλλαξε το status quo σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Θα μιλήσουμε για τη βία, που έγινε η νόρμα στο Ιράκ από το 2003 και έπειτα. Θα αναφερθούμε, τέλος, στη διαφθορά της πολεμικής βιομηχανίας των Η.Π.Α. Τέσσερα επεισόδια, τέσσερις ιστορίες, που πλέκονται και δημιουργούν μια σύγχρονη τραγωδία.

Ο αιμοδιψής ταραξίας

Το 1937 ζούσε στην παραποτάμια πόλη του Τίκριτ μια γυναίκα, που ήθελε να βάλει τέλος στη ζωή της. Οι προσωπικές της τραγωδίες ήταν ένα αντικειμενικά βαρύ φορτίο. Ο σύζυγος και ο γιος της είχαν πρόσφατα πεθάνει. Είχαν καρκίνο. Και η γυναίκα είχε κουραστεί. Δεν αυτοκτόνησε, όμως, για λόγους που δεν γνωρίζουμε. Ένας, ίσως, από τους του λόγους, που δεν το έπραξε, ήταν η εγκυμοσύνη της. Λίγους μήνες αργότερα, η δύστυχη γυναίκα γέννησε ένα παιδί, που έμελλε να γίνει ένας άνδρας σκληρός. Ένας σωστός τύραννος. Ένας άντρας που έμελλε να αλλάξει την ιστορία. Κάνουμε, φυσικά, λόγο για τον Saddam Hussein, δικτάτορα του Ιράκ.

Ο Saddam άρχισε την πολιτική του σταδιοδρομία από πολύ νωρίς. Ως μέλος του σοσιαλιστικού παναραβικού κινήματος των Μπάαθ κατάφερε να ανέλθει στην ιεραρχική κλίμακα του κόμματος και να υπηρετήσει ως αντιπρόεδρος του Ιράκ. O Saddam, όμως, διψούσε για δύναμη και εξουσία και, το 1979, κατάφερε να εκθρονίσει τον πρόεδρο al-Bakr, έναν άνθρωπο τον οποίο πιστά είχε υπηρετήσει ως Νούμερο 2 για αρκετά χρόνια. Πλέον, όλες οι πόρτες είχαν ανοίξει. Ήδη από τον πρώτο μήνα της διακυβέρνησής του, φάνηκε ότι ο Saddam είχε διάθεση να κυβερνήσει με σιδηρά πυγμή το Ιράκ και η αλήθεια είναι ότι στο Ιράκ του Saddam χύθηκε πολύ αίμα.

Ταυτόχρονα, όμως, ήθελε να παρουσιαστεί ως ηγέτης του Αραβικού κόσμου. Μετά τον εκθρονισμό του al-Bakr, ο Saddam σκέφτηκε ότι σειρά είχε το μονοπώλιο της αιγυπτιακής ηγεσίας στη Μέση Ανατολή. Ήθελε, μάλιστα, να αναδειχθεί ως ένας Άραβας ηγέτης που θα μπορούσε να κοντράρει μέχρι και τη Δύση. Το σχέδιό του ήταν εν μέρει πετυχημένο, καθώς κέρδισε μεγάλη δημοτικότητα, τον πρώτο καιρό της διακυβέρνησής του. Τα πράγματα άρχισαν, ωστόσο, να στραβώνουν για τον δικτάτορα το 1991. Η εισβολή του Ιράκ στο γειτονικό Κουβέιτ θα δώσει στους Αμερικανούς την ευκαιρία να «νουθετήσουν» τον άτακτο και αντιδυτικό Πρόεδρο. Οι Αμερικανοί θα καταστρέψουν τον ισχυρό στρατό του Saddam και η εξουσία του δικτάτορα θα αμφισβητηθεί για πρώτη φορά. Ο ίδιος, όμως, δεν θα απομακρυνθεί από την εξουσία παρά μόνο το 2003.

Πηγή: AP News

Operation Iraqi Freedom

Οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 καθορίζουν τη σύγχρονη ζωή με τρόπους που δύσκολα αντιλαμβανόμαστε. Ήταν το πρώτο χτύπημα ριζοσπαστών Ισλαμιστών στην καρδιά της Δύσης και συντάραξε τους πάντες. Συντάραξε, κυρίως, τους Αμερικανούς πολίτες και ηγέτες. Πρόεδρος τότε ήταν ο George W. Bush και αντιπρόεδρος ο Dick Cheney. Αμέσως μετά τις επιθέσεις, οι Η.Π.Α. κήρυξαν έναν αλλόκοτο πόλεμο: έναν πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Είναι αλήθεια δύσκολο να καθοριστεί ποιος είναι ο εχθρός σε αυτή τη «μάχη», ποιος είναι ο τρομοκράτης και τι σημαίνει τρομοκρατία. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το Ιράκ βρισκόταν, μετά τις επιθέσεις, στο στόχαστρο των Αμερικανών.

Η αμερικανική κυβέρνηση ξεκίνησε να ψάχνει τρόπους, για να δικαιολογήσει μια ενδεχόμενη στρατιωτική εμπλοκή στο Ιράκ ήδη από τον Νοέμβριο του 2001. Η εισβολή, όμως, ήρθε μόλις τον Μάρτιο του 2003. Η εισβολή δικαιολογήθηκε πάνω στις υποτιθέμενες σχέσεις της δικτατορίας Saddam με την al-Qaeda, με το δίκτυο του Osama Bin Laden, που δεν αποδείχθηκαν ποτέ, και η υποτιθέμενη ανάπτυξη όπλων μαζικής καταστροφής σε Ιρακινό έδαφος, κάτι που, επίσης, δεν αποδείχθηκε αληθινό. Η κυβέρνηση Η.Π.Α. έστησε ολόκληρο το αφήγημα, για να φέρει την αμερικανική, αλλά και παγκόσμια, κοινή γνώμη με το πλευρό της και, όταν το κατάφερε, δεν μπορούσε να τη σταματήσει τίποτα. Ο Saddam έπρεπε να φύγει, το Ιράκ έπρεπε να κατακτηθεί.

Έτσι και έγινε. Μέσα σε έναν μόλις μήνα, η Ιρακινή κυβέρνηση είχε καταρρεύσει και ο Ιρακινός στρατός είχε διαλυθεί. Λίγους μήνες αργότερα, θα συλληφθεί και ο Saddam. Ένας γρήγορος πόλεμος. Ένας δικτάτορας λιγότερος. Η Δύση θα μπορούσε να κοιμηθεί ήσυχη, χωρίς άγχη, αλλά και χωρίς να καταλάβει ότι ο πραγματικός πόλεμος είχε μόλις αρχίσει. Μετά την πτώση του Saddam και του καθεστώτος του, δημιουργήθηκε ένα τεράστιο κενό εξουσίας στο Ιράκ και το κλίμα ήταν εκρηκτικό. Τα Αμερικανικά στρατεύματα είχαν εγκλωβιστεί σε μια ακριβή και αιματηρή κατοχή. Σε μια κατάσταση χωρίς ημερομηνία λήξης.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ:

  • Iraq Under Saddam Hussein, Encyclopedia Britannica, διαθέσιμο εδώ
  • Iraq, Encyclopedia Britannica, διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Αυγέρης Αυγέρης
Αυγέρης Αυγέρης
Γεννήθηκε στη Γερμανία το 2001 από Έλληνες μετανάστες, αλλά μεγάλωσε στις Σέρρες. Είναι προπτυχιακός φοιτητής στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ και ενδιαφέρεται για την πολιτική ανάλυση, τη συγκριτική πολιτική σκέψη, τις διεθνείς σχέσεις και την ιστορία. Μιλάει αγγλικά και γερμανικά και στον ελεύθερο του χρόνο του αρέσει να παίζει και να ακούει μουσική, όπως και να διαβάζει λογοτεχνία.