Του Γιώργου Δαλακούρα,
Η Λιλιουοκαλάνι, ή αλλιώς Λυδία Καμακαέχα, ήταν η πρώτη γυναίκα βασίλισσα και η τελευταία μονάρχης της Χαβάης (το νησιωτικό σύμπλεγμα προσαρτήθηκε στις Η.Π.Α. το 1898 και έγινε πολιτεία το 1959).
Γεννήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1838 στη Χονολουλού και ανήκε στον βασιλικό οίκο των Καλακάουα, ο οποίος εξουσίαζε το Χαβανέζικο Βασίλειο από το 1810. Η Λιλιουκαλάνι έλαβε την επιμελημένη βασιλική παιδεία, αλλά, παράλληλα, μορφώθηκε και κατά τα σύγχρονα πρότυπα του δυτικού κόσμου. Η νεαρή πριγκίπισσα ήταν πλήρως εφοδιασμένη, για να κυβερνήσει τη χώρα. Στις 16 Σεπτεμβρίου 1862, παντρεύτηκε τον αμερικανικής καταγωγής Τζον Όουεν Ντόμινις. Μετά τον θάνατο του αδελφού της, Ντέιβιντ, το 1877, η Λιλιουκαλάνι ορίστηκε διάδοχος και πραγματοποίησε έναν βασιλικό περίπλου της Υφηλίου, κατά τη διάρκεια του οποίου συναντήθηκε με τους κορυφαίους κυβερνήτες του πλανήτη.
Το 1881, η Χαβανέζα πριγκίπισσα αντιμετώπισε μία κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στο βασίλειο. Το ξέσπασμα μίας επιδημίας ευλογίας, που μεταδόθηκε από Κινέζους εργάτες, οδήγησε στο κλείσιμο των λιμένων και στην επιβολή καραντίνας στους ασθενείς. Σημαντικότατη υπήρξε η δράση για την ενίσχυση των γυναικών. Το 1886, προχωρά στην ίδρυση μίας τράπεζας στήριξης των γυναικών και στην αναπροσαρμογή του εκπαιδευτικού προγράμματος, ώστε να συμμετέχουν ενεργότερα τα κορίτσια.
Στις 29 Ιανουαρίου 1891, η Λιλιουκαλάνι ανέλαβε τον θρόνο του Βασιλείου της Χαβάης. Η νέα βασίλισσα αποπειράθηκε να προχωρήσει σε μία αναβίωση της παραδοσιακής αριστοκρατίας και διακυβέρνησης των νήσων. Το 1893, όμως, ξέσπασε πραξικόπημα, υποκινούμενο από τις Η.Π.Α. Έναν χρόνο αργότερα, η Χαβάη ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη δημοκρατία. Η Λιλιουκαλάνι προσπάθησε να συνεργαστεί με ορισμένους κυβερνήτες Πολιτείων, ώστε να επανέλθει στον θρόνο. Μία αποτυχημένη εξέγερση υπέρ της, το 1895, έθεσε τη βασίλισσα σε κατ΄ οίκον περιορισμό και κατηγορήθηκε για προδοσία. Κατά τα τέλη του Ιανουαρίου του 1895, δέχθηκε να υπογράψει την παραίτησή της, με μοναδικό όρο να συγχωρεθούν οι υποστηρικτές της. Στη συνέχεια, βέβαια, υποστήριξε πως η παραίτησή της δεν ήταν έγκυρη, διότι δεν είχε υπογράψει με το βασιλικό της όνομα.
Τον Ιούλιο του 1898, η Χαβάη προσαρτήθηκε στις Η.Π.Α. και η Λιλιουκαλάνι αποσύρθηκε από τον δημόσιο βίο. Η ίδια, ωστόσο, είχε μεγάλο ταλέντο στη μουσική και συνέθεσε το κομμάτι “Aloha Oe”, το οποίο αγαπήθηκε από τους νησιώτες.
Η Λιλιουκαλάνι «έφυγε» στις 11 Νοεμβρίου 1917 και οι καμπάνες στη Χαβάη ήχησαν 79 φορές, όσα και τα έτη της ζωής της.
