Της Μαρίας Τσαλίκη,
«Με τον όρο «ναρκωτικά» νοούνται οι ουσίες με διαφορετική χημική δομή και δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα και με κοινά χαρακτηριστικά γνωρίσματα τη μεταβολή της θυμικής κατάστασης του χρήστη και πρόκληση εξάρτησης διαφορετικής φύσεως, ψυχικής ή και σωματικής, καθώς και την ανακούφιση των χρονίως πασχόντων από τα συμπτώματα συγκεκριμένης νόσου, για την οποία αυτές κρίνονται ιατρικά επιβεβλημένες» (Νόμος περί εξαρτησιογόνων ουσιών (ν.4139/2013).
Στο ελληνικό δίκαιο, ο νόμος δεν διακρίνει μεταξύ μαλακών και σκληρών ναρκωτικών. Οποιαδήποτε ναρκωτική ουσία, εφόσον δεν συνοδεύεται από νόμιμη συνταγογράφηση, θεωρείται ναρκωτικό και εμπίπτει στην νομοθεσία περί ναρκωτικών. Η διάκριση στη συγκεκριμένη περίπτωση αφορά την αναγνώριση και τον βαθμό της εξάρτησης του εκάστοτε κατηγορουμένου.
Οι συνήθεις ναρκωτικές ουσίες που διακινούνται εντός των ελληνικών συνόρων είναι η κάνναβη, κυρίως το χασίς σε ακατέργαστη μορφή, η κοκαΐνη, η ηρωίνη, χάπια για τη λήψη των οποίων απαιτείται συνταγογράφηση και διάφορα υποκατάστατα που χρησιμοποιούν οι τοξικομανείς, όταν δεν μπορούν να βρουν το βασικό ναρκωτικό στο οποίο έχουν εθιστεί.
Στην Ελλάδα τόσο η παραγωγή όσο η κατοχή και διακίνηση των ναρκωτικών ουσιών αποτελούν αποκλειστικό δικαίωμα του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ) σε συνεργασία με το Κρατικό Μονοπώλιο Ναρκωτικών μετά από γνωμοδότηση της Επιτροπής Ναρκωτικών.
Σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ.1 του Ν. 4139/2013 «όποιος διακινεί παράνομα ναρκωτικά, τιμωρείται με κάθειρξη από 8 έως 15 έτη και χρηματική ποινή έως και 300.000€. Περαιτέρω, θεωρείται πως κάποιος διαπράττει το έγκλημα της διακίνησης ναρκωτικών ουσιών εφόσον τελεί πράξη κυκλοφορίας τους, δηλαδή εισαγωγή, εξαγωγή, πώληση, αγορά, διανομή, διάθεση, παρασκευή, κατοχή, καλλιέργεια ή συγκομιδή οποιουδήποτε φυτού π.χ. κάνναβης από το οποίο παράγονται ναρκωτικές ουσίες.
Τι συμβαίνει, όμως, όταν κάποιος καλλιεργεί, προμηθεύεται ή κατέχει ναρκωτικές ουσίες για προσωπική χρήση;
Στην περίπτωση που κάποιος, χωρίς να είναι τοξικομανής, συλληφθεί για προμήθεια ή κατοχή με οποιονδήποτε τρόπο ναρκωτικών ουσιών, χρήση αυτών ή καλλιέργεια φυτών κάνναβης σε αριθμό και έκταση που δικαιολογούνται αποκλειστικά για την ατομική του χρήση, φέρει την ποινή της φυλάκισης από 30 ημέρες μέχρι 5 μήνες. Το ενδεχόμενο η εν λόγω πράξη του να κριθεί ως ατιμώρητη έγκειται στην εκτίμηση του δικαστηρίου, εφόσον ο δράστης της την τέλεσε εντελώς περιστασιακά και χωρίς να υπάρχουν πιθανότητες να την επαναλάβει. Ατιμώρητος συνήθως κρίνεται όποιος συλληφθεί, έχοντας στην κατοχή του μικροποσότητες κάνναβης.
Αν, από την άλλη, τα εγκλήματα της διακίνησης, παραγωγής, κατοχής κλπ. ναρκωτικών ουσιών τελεστούν από άτομο που κρίνεται ως τοξικομανής, με σκοπό να διευκολύνει την εξασφάλιση των καθημερινών αναγκών χρήσης είτε του ίδιου είτε οικείων του που είναι χρήστες, φέρουν ειδική μεταχείριση με μειωμένο πλαίσιο ποινής ή και εξάλειψη της και ένταξη τους σε θεραπευτικά προγράμματα απεξάρτησης.
Βασικό χαρακτηριστικό στα εγκλήματα περί ναρκωτικών αποτελεί ο σκοπός προμήθειας τους, αν δηλαδή προορίζονται οι ουσίες για προσωπική χρήση ή για εμπόριο. Σύμφωνα με το άρθρο 29 παρ. 1, β’ Ν. 4139/2013, η διαπίστωση του σκοπού προμήθειας, κατοχής ή καλλιέργειας τους γίνεται με την συνεκτίμηση του είδους των ουσιών, της καθαρότητας και της ποσότητας τους μαζί με τη συχνότητα και τον χρόνο χρήσης τους, την ημερήσια δόση και τις ανάγκες του χρήστη.
Στην ιδιαίτερη περίπτωση που κάποιος καταρτίζει, νοθεύει ή χρησιμοποιεί πλαστή ιατρική συνταγή για χορήγηση ναρκωτικών ουσιών με σκοπό την ατομική χρήση τους τιμωρείται με φυλάκιση από 30 ημέρες έως και 2 έτη.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πώς στην περίπτωση που κάποιος συλληφθεί να προμηθεύεται, κατέχει ή καλλιεργεί ουσίες με σκοπό την προσωπική του αποκλειστικά χρήση, η καταδικαστική απόφαση που θα εκδοθεί βασισμένη στο άρθρο 29 παρ.1 Ν. 4139/2013 δεν θα καταχωρηθεί στα αντίγραφα των δελτίων του ποινικού του μητρώου.
Πηγές
- Ν. 4139/2013
- http://www.opengov.gr/ministryofjustice/?p=1304
- Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών «Νόμος»
