23.3 C
Athens
Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΙστορίαFe-MemoranceFe-Memorance: Σουλτάνα Κιοσέμ

Fe-Memorance: Σουλτάνα Κιοσέμ


Του Γιώργου Δαλακούρα,

Η Κιοσέμ αποτέλεσε ίσως τη σημαντικότερη σουλτάνα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Συμμετείχε ενεργά στον πολιτικό βίο και παρουσίασε σπουδαίο φιλανθρωπικό έργο.

Η Αναστασία ήταν Ελληνίδα και καταγόταν, μάλλον, από νησί. Σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών, εστάλη στο χαρέμι του Σουλτάνου Αχμέτ Α΄. Εκεί, έλαβε το όνομα Κιοσέμ. Αφού έγινε Χασεκί (η αγαπημένη του σουλτάνου και μητέρα διαδόχου), παρακολουθούσε τις συσκέψεις της Υψηλής Πύλης και συμβούλευε τον Αχμέτ. Του ασκούσε τόσο μεγάλη επιρροή, που κατάφερε να τον αποτρέψει από το να δολοφονήσει τον αδελφό του, Μουσταφά Α΄ (η αδελφοκτονία ήταν τακτική).

Όταν, το 1617, μετά τον θάνατο του Αχμέτ Α΄, ο Μουσταφά Α΄ ανέλαβε τα ηνία της αυτοκρατορίας, η Κιοσέμ ήταν αυτή που κυβερνούσε πραγματικά, καθώς ο νέος σουλτάνος έπασχε από κάποια ψυχική διαταραχή. Σύντομα, απομακρύνθηκε και τον διαδέχθηκε ο Οσμάν Β΄, υιός του Αχμέτ Α΄ από άλλη παλλακίδα, άλλα οι Γενίτσαροι, των οποίων η ισχύς ήταν τεράστια, τον ανέτρεψαν και τον δολοφόνησαν το 1622.

Ο Μουσταφά Α΄ ανέκτησε τον θρόνο. Το 1623, όμως, ο εντεκάχρονος υιός της, Μουράτ Δ΄, γίνεται σουλτάνος και αυτή Βαλιντέ (τίτλος της μητέρας του σουλτάνου) και αντιβασίλισσα. Μέχρι την ενηλικίωσή του, η Κιοσέμ αποπειράθηκε να κυβερνήσει συνετά την αυτοκρατορία, αλλά οι συνεχείς αναταραχές δεν της επέτρεψαν να επιβληθεί επί των Γενίτσαρων. Καθώς προέβη σε φιλανθρωπίες, ευεργεσίες και φρόντιζε ιδιαιτέρως τους φτωχούς, όχι μόνο ήταν η πρώτη σουλτάνα που άσκησε πραγματικά την οθωμανική εξουσία, αλλά, ίσως, και η πιο λαοφιλής.

Τα πράγματα άλλαξαν άρδην, όταν ο μέθυσος Μουράτ Δ΄ ανέλαβε την εξουσία. Ο νέος σουλτάνος υιοθέτησε μία αυστηρή εσωτερική πολιτική και προέκρινε μία σειρά απαγορεύσεων, όπως της κατανάλωσης αλκοόλ. Φαίνεται πως, κατά καιρούς, συμβουλευόταν και τη μητέρα του, αν και αυτός πάντα επιβαλλόταν.

Το 1640, μετά τον θάνατο του Μουράτ Δ΄, σουλτάνος έγινε ο Ιμπραήμ Α΄, ο τελευταίος υιός της Κιοσέμ, ο οποίος ήταν ψυχικά ασταθής. Απομονώθηκε στο Σαράι, παραδόθηκε στις ηδονές και η Κιοσέμ άσκησε την εξουσία. Η διακυβέρνησή της συνεχίστηκε στο ίδιο μοτίβο με την αντιβασιλεία του Μουσταφά Α΄. Οι Γενίτσαροι, ωστόσο, παρενέβησαν και εκτέλεσαν τον σουλτάνο. Όταν, το 1648, ο εξάχρονος εγγονός της Κιοσέμ, Μεχμέτ Δ΄, ορίστηκε διάδοχος, αυτή διατήρησε τον τίτλο της Βαλιντέ και αποπειράθηκε να συνεχίσει να κυβερνά. Η Ταρχάν, μητέρα του νέου διαδόχου, επιδόθηκε σε έναν εξαντλητικό ανταγωνισμό με την Κιοσέμ, καθώς ήθελε να εμπλακεί στα οθωμανικά πράγματα. Όταν έμαθε πως η πεθερά της σχεδίαζε την ανατροπή του Μεχμέτ Δ΄, διέταξε να την σκοτώσουν.

Στις 2 Σεπτεμβρίου 1651, οι άνδρες της Ταρχάν στραγγάλισαν την Κιοσέμ, ενώ κοιμόταν, με τις κουρτίνες του κρεβατιού της.


Γιώργος Δαλακούρας

Γεννήθηκε στην Ξάνθη το 1998. Σήμερα, ζει στα Ιωάννινα, όπου φοιτά στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ειδικεύεται σε ζητήματα αρχαίας ελληνικής ιστορίας, ενώ τον αφορούν και λαογραφικά θέματα. Γνωρίζει άριστα αγγλικά. Στον ελεύθερο χρόνο του, ασχολείται ερασιτεχνικά με τη συγγραφή μικροδιηγημάτων και ποιημάτων.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Γιώργος Δαλακούρας
Γιώργος Δαλακούρας
Γεννήθηκε στην Ξάνθη το 1998. Σήμερα, ζει στα Ιωάννινα, όπου φοιτά στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ειδικεύεται σε ζητήματα αρχαίας ελληνικής ιστορίας, ενώ τον αφορούν και λαογραφικά θέματα. Γνωρίζει άριστα αγγλικά. Στον ελεύθερο χρόνο του, ασχολείται ερασιτεχνικά με τη συγγραφή μικροδιηγημάτων και ποιημάτων.