25.2 C
Athens
Τρίτη, 16 Απριλίου, 2024
ΑρχικήIn MemoriamIn Memoriam: Δημήτριος Λαμπράκης

In Memoriam: Δημήτριος Λαμπράκης


Του Άγγελου Μεταλλίδη,

Ο Δημήτριος Λαμπράκης ήταν δημοσιογράφος, εκδότης και ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της ελληνικής δημοσιογραφίας. Υπήρξε ιδρυτής του δημοσιογραφικού οργανισμού, που είναι γνωστός και ως «Συγκρότημα Λαμπράκη».

Γεννήθηκε στο Βάμο Χανίων το 1887. Σε ηλικία 10 ετών, αναγκάστηκε να πάρει τα βουνά, εξαιτίας των επαναστατικών συνθηκών, που επικρατούσαν στην τουρκοκρατούμενη τότε Κρήτη. Εκεί, προσέφερε τις υπηρεσίες του στους τραυματίες αγωνιστές ως νοσοκόμος. Μετά το τέλος των γυμνασιακών του σπουδών στα Χανιά, εγκατέλειψε την Κρήτη, για να λάβει μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα, που διακρίθηκε για το θάρρος και την ανδρεία του. Συνελήφθη από τους Τούρκους και καταδικάσθηκε σε θάνατο, αλλά αμνηστεύτηκε μετά την επανάσταση των Νεοτούρκων. Στη συνέχεια, επέστρεψε στην Κρήτη, αλλά μετά από λίγο ξαναγύρισε στη Μακεδονία, όπου αναδείχθηκε ως ένας από τους ικανότερους πράκτορες του Μακεδονικού Αγώνα. Συνελήφθη εκ νέου, αλλά αποφυλακίστηκε με εγγύηση, που κατέβαλε η ελληνική κυβέρνηση. Μετά από σύντομη παραμονή στην Κρήτη, εγκαταστάθηκε στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής, όπου εξέδωσε την πρώτη του εφημερίδα. Το 1912, μετά την κήρυξη του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, επέστρεψε στην Ελλάδα και κατατάχθηκε εθελοντικά στον ελληνικό στρατό. Το 1914, εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα και ξεκίνησε τη μακρά δημοσιογραφική του καριέρα. Αρχικά, εργάστηκε ως συντάκτης στην εφημερίδα «Πατρίς», της οποίας αργότερα έγινε διευθυντής. Το 1922, ίδρυσε, μαζί με πολιτικούς παράγοντες του βενιζελικού χώρου και με την οικονομική συνδρομή του επιχειρηματία Πρόδρομου Μποδοσάκη-Αθανασιάδη, την εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα», της οποίας το πρώτο φύλλο κυκλοφόρησε στις 6 Φεβρουαρίου.

Ο Λαμπράκης υπήρξε, από την αρχή, η ψυχή της εφημερίδας και από τον Νοέμβριο του 1923, έμεινε και τυπικά ο μόνος ιδιοκτήτης και εκδότης. Το «Ελεύθερον Βήμα», με την πάροδο του χρόνου, έγινε το κύριο όργανο των Φιλελευθέρων και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις, ανάλογο με την «Καθημερινή» του Γεωργίου Βλάχου, που ήταν η «ναυαρχίδα» του αντιβενιζελικού στρατοπέδου. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Θεόδωρου Πάγκαλου, ήλθε σε σύγκρουση μαζί του και διώχθηκε. Με την επανέκδοση της εφημερίδας του, βρέθηκε, όπως ήταν φυσικό, στο πλευρό των Φιλελευθέρων. Αρχικά, στήριξε την οικουμενική κυβέρνηση Ζαΐμη και από τον 1928, τάχθηκε υπέρ του Ελευθερίου Βενιζέλου, τον οποίο στήριξε καθ’ όλη τη διάρκεια της τετραετίας του. Κατά τη διάρκεια των γεγονότων του Μαρτίου του 1935, που ακολούθησαν το κίνημα Πλαστήρα, διώχθηκε εκ νέου. Μετά την επανέκδοση του «Ελευθέρου Βήματος», τον Μάιο του 1935, υπέδειξε με την αρθρογραφία του στον Ελευθέριο Βενιζέλο να αποχωρήσει από την πολιτική. Συνέδεσε, επίσης, το όνομά του και με άλλες εκδόσεις εντύπων. Στις 11 Απριλίου 1926, κυκλοφόρησε το πρώτο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Οικονομικός Ταχυδρόμος», με σκοπό να επικρατήσουν «εις τον τόπον μας υγιείς δημοσιονομικαί και οικονομικαί αρχαί». Στις 28 Μαΐου 1931, εξέδωσε την εφημερίδα «Αθηναϊκά Νέα» και στις 29 Μαΐου 1932, την εφημερίδα «Η Φωνή του Λαού», η οποία διέκοψε την κυκλοφορία της δύο χρόνια αργότερα. Με την έναρξη της γερμανικής κατοχής, ο Λαμπράκης εκχώρησε τους τίτλους των εντύπων του στους εργαζομένους και ο ίδιος αναχώρησε προς τη Μέση Ανατολή. Μετά την απελευθέρωση, επανεξέδωσε τις δύο εφημερίδες του με τους σημερινούς τους τίτλους, «Το Βήμα» και «Τα Νέα», ενώ από το 1954 μετέτρεψε τον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» σε εβδομαδιαίο περιοδικό.

Ο Δημήτριος Λαμπράκης πέθανε στην Αθήνα στις 12 Αυγούστου 1957, σε ηλικία 70 ετών. Από τον Σεπτέμβριο του 1926, ήταν παντρεμένος με την Έλζα Τσαουσοπούλου (1908-2012), με την οποία απέκτησε τρία παιδιά, τη Λένα, την Άννα και τον Χρήστο (1934-2009), ο οποίος ανέλαβε τη διεύθυνση του εκδοτικού συγκροτήματος μετά τον θάνατο του πατέρα του. Δεν άφησε εποχή ως αρθρογράφος, όπως ο Γεώργιος Βλάχος της «Καθημερινής», αλλά διακρίθηκε κυρίως ως εκδότης και πολιτικός παράγοντας. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις του τόπου και καθόρισε σημαντικά τις ζυμώσεις και τις ανακατατάξεις του κεντρώου χώρου. Πολλοί από τους συνεργάτες του κατέλαβαν υψηλά πολιτικά αξιώματα, ενώ ο ίδιος δεν τα δέχθηκε, αν και κατ’ επανάληψη του προσφέρθηκαν.


Άγγελος Μεταλλίδης

Είμαι προπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ. Γεννήθηκα στις 12 Φεβρουαρίου 1998 και μεγάλωσα στην Καλαμαριά του νομού Θεσσαλονίκης. Τα επιστημονικά μου ενδιαφέροντα εντάσσονται στο χώρο της πολιτικής ιστορίας του νέου ελληνικού κράτους και στην διαμόρφωση των πολιτικών θεσμών και ιδεολογιών της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Άγγελος Μεταλλίδης
Άγγελος Μεταλλίδης
Είναι προπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ. Γεννήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1998 και μεγάλωσε στην Καλαμαριά του νομού Θεσσαλονίκης. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εντάσσονται στο χώρο της πολιτικής ιστορίας του νέου ελληνικού κράτους και στην διαμόρφωση των πολιτικών θεσμών και ιδεολογιών της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας.