22.5 C
Athens
Πέμπτη, 25 Απριλίου, 2024
ΑρχικήIn MemoriamIn Memoriam: Ερνστ Χέκελ

In Memoriam: Ερνστ Χέκελ


Του Άγγελου Μεταλλίδη,

Ο Ερνστ Χάινριχ Φίλιπ Άουγκουστ Χέκελ ήταν Γερμανός ιατρός, καθηγητής της συγκριτικής ανατομίας, φυλογονιστής, βιολόγος, ζωολόγος, φυσιοδίφης, φιλόσοφος, φυσικός και καλλιτέχνης και ένα από τους προδρόμους της ιδεολογίας του Εθνικοσοσιαλισμού.

Ήταν γεννημένος στις 16 Φεβρουαρίου 1834 στο Πότσνταμ, που τότε ακόμα ανήκε στην Πρωσία. Πατέρας του ήταν ο Carl Gottlob Haeckel και μητέρα του η Charlotte Sethe και είχε έναν αδελφό, τον Karl. Αν και ο παππούς και ο πατέρας του ήταν δικηγόροι, αυτός δεν θέλησε να ακολουθήσει καριέρα νομικού. Παρακολούθησε μαθήματα γυμνασίου στο Καθολικό Σχολείο του Merseburg και σπούδασε στο Βίρτσμπουργκ, όπου ένας από τους δασκάλους του ήταν ο συγκριτικός παθολόγος Rudolph Virchow, ενώ συνέχισε με σπουδές στην ιατρική και τις φυσιογραφικές επιστήμες στο Βερολίνο, από το 1854 έως το 1857, με καθηγητή τον Johannes Müller, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην τόνωση του ενδιαφέροντός του για τη θαλάσσια βιολογία. Για ένα μικρό διάστημα, άσκησε το ιατρικό επάγγελμα, περισσότερο για να ικανοποιήσει τον πατέρα του. Όμως, το ενδιαφέρον του για την ιατρική ήταν ελάχιστο και με προτροπή του Karl Gegenbaur σπούδασε, για τρία χρόνια, στο Πανεπιστήμιο της Ιένα και απέκτησε διδακτορικό στη ζωολογία.

Το 1861, θα καταφέρει να εκλεχθεί λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Ιένα και το 1862, επιλέχθηκε ως έκτακτος καθηγητής της συγκριτικής ανατομίας και διορίστηκε διευθυντής του Ζωολογικού Ινστιτούτου. Το 1866, θα επισκεφτεί την Αγγλία και θα συναντηθεί με τον Κάρολο Δαρβίνο στο Down House του Κεντ και έγινε ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της θεωρίας του. Υποστήριξε τη θεωρία της ετερογονίας, κατά την οποία οι πρώτοι οργανισμοί προήλθαν από την ανόργανη ύλη, όπως και μία θεωρία, σύμφωνα με την οποία η οντογένεση, δηλαδή η ανάπτυξη του εμβρύου μέχρι την ολοκλήρωση του οργανισμού, αποτελεί ανακεφαλαίωση της φυλογένεσης, της εξελικτικής, δηλαδή, ιστορίας του είδους. Ασχολήθηκε με τη συστηματική μελέτη των κατώτερων οργανισμών, των πρωτόζωων, των σπογγοειδών και των κοιλεντερωτών. Επίσης, διατύπωσε την περίφημη «Θεωρία της γαστραίας», η οποία αποτελούσε μετάβαση από τα πρωτόζωα στα μετάζωα.

Κατά την τεραστία καριέρα του, ήταν μέλος σε περισσότερες από 90 επιστημονικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης και της Αμερικανικής Φιλοσοφικής Εταιρείας, το 1885, στην Ακαδημία της Ρώμης και τις βασιλικές ακαδημίες του Εδιμβούργου, της Μπολόνια και της Σουηδίας. Είχε επιλεχθεί, επίσης, και ως σύμβουλος, από το 1873 έως το 1876, του «Challenger Expedition», που ιδρύθηκε από το Υπουργείο Ναυτιλίας της Αγγλίας και ασχολήθηκε με την εξερεύνηση του θαλασσίου περιβάλλοντος. Τιμήθηκε με μετάλλια και διακρίσεις από τη «Linnean Society of London», το 1894, και το 1900, από τη «Royal Society» του Λονδίνου, με το «Darwin Medal». Το όνομά του έχει δοθεί στο όρος «Χέκελ» στις Η.Π.Α., στην ανατολική Σιέρρα Νεβάδα, με θέα τη λεκάνη της Εξέλιξης, καθώς και στο όρος «Χέκελ» στη Νέα Ζηλανδία, ενώ υπάρχει και ο αστεροειδής «12323 Χέκελ».

Όσον αφορά την πολιτική του σκέψη και τα πιστεύω του, ήταν ένθερμος εθνικιστής και θεωρούσε ότι η Γερμανία επρόκειτο να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην πορεία της ιστορίας. Το 1918, έγινε μέλος της «Thule Gesellschaft», που ορισμένα από τα μέλη της εντάχθηκαν, αργότερα, στο Γερμανικό Εργατικό Κόμμα, δηλαδή τον πρόδρομο του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος του Αδόλφου Χίτλερ. Συνταξιοδοτήθηκε το 1909 και αποσύρθηκε από την έδρα του στο Πανεπιστήμιο της Ιένας, ενώ, έναν χρόνο αργότερα, το 1910, έπαψε να συμμετέχει ενεργά στη δραστηριότητα της Εκκλησίας των Ευαγγελιστών. Το 1918 και αφού είχε επέλθει ο θάνατος της δεύτερης συζύγου του, πούλησε την έπαυλη «Villa edusa», στην Ιένα, την οικογενειακή του κατοικία, στο ίδρυμα «Carl Zeiss», που έκτοτε έχει μετατραπεί σε ιστορικό μουσείο αφιερωμένο στη θεωρία της εξελίξεως. Απεβίωσε στις 9 Αυγούστου 1919.


Άγγελος Μεταλλίδης

Είμαι προπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ. Γεννήθηκα στις 12 Φεβρουαρίου 1998 και μεγάλωσα στην Καλαμαριά του νομού Θεσσαλονίκης. Τα επιστημονικά μου ενδιαφέροντα εντάσσονται στο χώρο της πολιτικής ιστορίας του νέου ελληνικού κράτους και στην διαμόρφωση των πολιτικών θεσμών και ιδεολογιών της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Άγγελος Μεταλλίδης
Άγγελος Μεταλλίδης
Είναι προπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ. Γεννήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1998 και μεγάλωσε στην Καλαμαριά του νομού Θεσσαλονίκης. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εντάσσονται στο χώρο της πολιτικής ιστορίας του νέου ελληνικού κράτους και στην διαμόρφωση των πολιτικών θεσμών και ιδεολογιών της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας.