Iowa: Η Πολιτεία που εκκινεί τις εκλογές

Του Τάσου Μοσχονά,

Είναι πολύ πιθανό να μην έχετε ακούσει ποτέ για τη μεσοδυτική Πολιτεία της Iowa. Και γιατί άλλωστε; Με τις μεγάλες πόλεις να απουσιάζουν πλήρως και έναν πληθυσμό, κατά κύρια βάση, αγροτικό, η ζωή στην Πολιτεία φαίνεται να κινείται με πιο βραδείς ρυθμούς σε σχέση με τις υπόλοιπες H.Π.Α. Και όμως, σαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες στα δίσεκτα χρόνια, όπως το φετινό, η Πολιτεία λαμβάνει τεράστια δημοσιότητα, με δημοσιογράφους από όλες τις χώρες να συρρέουν, για να καλύψουν την ψηφοφορία, που θα εκκινήσει το εκλογικό έτος. Ποια είναι αυτή η μυστηριώδης, κατά πολλούς, Πολιτεία και γιατί είναι εκλογικά σημαντική, παρά το γεγονός πως προσφέρει μόνο 6 εκλέκτορες στις Προεδρικές εκλογές;

Γεωγραφικά, η Ιowa ανήκει στις μεσοδυτικές Πολιτείες. Τα σύνορα της Πολιτείας είναι φυσικά, καθώς οριοθετούνται από ποταμούς. Στα ανατολικά, ο Μισισιπής, στα δυτικά, ο ποταμός Missouri, ενώ στα νότια, ο ποταμός Des Moines, που έχει δώσει το όνομά του στην πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της πολιτείας, με 650.000 κατοίκους. Το τοπίο είναι λοφώδες, σε σημεία πεδινό, με την πλήρη απουσία ορεινών εκτάσεων, καθιστώντας την πολιτεία ιδανική για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων, όπως η γεωργία και η κτηνοτροφία.

Δεν προκαλεί εντύπωση, συνεπώς, το γεγονός πως η πολιτεία των 3.150.000 κατοίκων (26^η σε πληθυσμό) βασίζεται ακόμα στους δύο πρωτογενείς κλάδους της οικονομίας. Φυτείες καλαμποκιού εντοπίζονται σε πολλά σημεία, με την πολιτεία να έχει τον μεγαλύτερο αριθμό από βιολογικές φάρμες σε ολόκληρη τη χώρα. Τεράστια σημασία έχει και η χοιροτροφία. Έχει εκτιμηθεί πως περίπου το 1/3 του αμερικανικού χοιρινού κρέατος προέρχεται από τα περίπου 6.200 εκτροφεία της Iowa. Ο πληθυσμός των χοίρων ξεπερνά κατά πολύ τους ανθρώπους, με υπολογισμούς να ανέρχονται σε 48.000.000 χοίρων, κατά μέτρηση του 2018. Η βιομηχανία είναι τεράστια, με τζίρο 36 δισ. δολαρίων ετησίως και απασχολεί άμεσα ή έμμεσα το 1/10 του πληθυσμού της. Τα τελευταία χρόνια, βέβαια, ιδιαίτερη ανάπτυξη έχει γνωρίσει και η επιχειρηματικότητα. Ορμώμενη από την πρωτογενή παραγωγή, η βιομηχανία τροφίμων βρίσκεται σε περίοπτη θέση, με παράλληλη ανάπτυξη του ασφαλιστικού και χρηματοπιστωτικού τομέα.

Αυτό το κράμα δραστηριοτήτων έχει χωρίσει την πολιτεία σε τρία διακριτά μέρη. To πρώτο είναι το βιομηχανικό ανατολικό τμήμα, με την παρουσία της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης, Cedar Rapids. Παραδοσιακά, η ανατολή στηρίζει τους Δημοκρατικούς. Στα δυτικά, ο πληθυσμός είναι αμιγώς αγροτικός και στηρίζει τους Ρεπουμπλικάνους. Το κέντρο, που φιλοξενεί το 35% του πληθυσμού, με την παρουσία της πρωτεύουσας, Des Moines, προσδίδει στην πολιτεία τον χαρακτηρισμό της ως “swing state”. Φιλοξενώντας ένα ποικιλόμορφο σύνολο πληθυσμού, τα αποτελέσματα σε αυτή την επικράτεια είναι πάντα αμφίρροπα. Η διαφορετικότητα, βέβαια, είναι κυρίως οικονομική και όχι φυλετική, καθώς το 92% των κατοίκων της πολιτείας είναι λευκοί, μεσαίας τάξης, με μέσο εισόδημα 58.000 δολαρίων (26^ο στις Η.Π.Α.).

Αυτή η επικράτηση του λευκού πληθυσμού, βέβαια, δεν συνάδει με την ιστορία της πολιτείας. Το ίδιο το όνομα Iowa προέρχεται από τις ιθαγενείς φυλές Ioway, που κατοικούσαν πριν τον 18^ο αιώνα στην πολιτεία. Κατά την αποικιοκρατία, η Iowa αποτελούσε μέρος της Γαλλικής Louisiana, χωρίς ιδιαίτερη ανάπτυξη, με πολλές ιθαγενείς φυλές να παραμένουν στην περιοχή. Εν τέλει και ως αποτέλεσμα συμφωνιών και συνθηκών με εξευτελιστικούς όρους μεταφοράς, η Αμερικανική Κυβέρνηση, στις αρχές του 19^ου αιώνα, έδιωξε τις φυλές Meskawkie και Sauk από την περιοχή και αργότερα την εποίκισε με λευκούς. Η πολιτεία εισήχθη στην Ένωση το 1846 και το πλούσιο παρελθόν της χάθηκε για πάντα. Μόνο στο χαρακτηρισμό της ως “hawkeye state” μπορεί πλέον κανείς να δει ίχνη της ιθαγενούς παρουσίας.

Παρά το μελανό σημείο στην ιστορία της, η συνέχεια για την Iowa την κατέταξε καθαρά στον προοδευτικό αμερικανικό βορρά. Στον εμφύλιο πόλεμο, η πολιτεία συμμετείχε στο πλευρό της Κυβέρνησης, γεγονός που επηρέασε και τα εκλογικά αποτελέσματα. Από τα τέλη του 19^ου αιώνα και σχεδόν για έναν αιώνα, η Iowa υποστήριζε σταθερά το τότε προοδευτικό Ρεπουμπλικανικό κόμμα σχεδόν σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις. Ήταν από τις πρώτες, μάλιστα, που ψήφισαν νόμους για τη φυλετική ισότητα, ενώ ποτέ δεν τέθηκε θέμα δουλείας, που τόσο ταλάνισε τις νότιες πολιτείες.

Η ιδεολογική μεταστροφή των κομμάτων δεν επηρέασε τους ψηφοφόρους της πολιτείας, που συνέχισαν να τάσσονται υπέρ των Ρεπουμπλικανών, μέχρι τις εκλογές του 1992. Έκτοτε και κατά τον 21^ο αιώνα, οι Δημοκρατικοί κερδίζουν, με ισχνές διαφορές, την Πολιτεία, όπως το 2000. Μετά τις δύο σχετικά άνετες επικρατήσεις του Barack Obama, το 2008 και το 2012, οι Ρεπουμπλικανοί, το 2016, με τον Donald Trump, ανακτούν μια διαφορά της τάξης του 10% (51% αντί 41% της Hillary Clinton), επιβεβαιώνοντας πως οι περισσότεροι ψηφοφόροι της πολιτείας είναι διατεθειμένοι να αλλάξουν κομματικό «στρατόπεδο».

Το σίγουρο είναι πως η Πολιτεία πλέον τείνει πολιτικά προς το Ρεπουμπλικανικό κόμμα. Τόσο η Γερουσία όσο και η Βουλή της Πολιτείας είναι «κόκκινες», καθώς και η εκπροσώπησή της στη Γερουσία του Έθνους, με τον Γερουσιαστή Charles Grassley να υπηρετεί ανελλιπώς από το 1982. Στη Βουλή των Αντιπροσώπων, οι εκλογές του 2018 έφεραν τα πάνω κάτω, αφού, για πρώτη φορά στην ιστορία της Πολιτείας, εξελέγησαν γυναίκες Βουλευτές του Δημοκρατικού κόμματος. Ήταν η Abby Finkenauer, μόλις 31 ετών, από το Cedar Rapids, και η Cindy Axne από την πρωτεύουσα, Des Moines, δείχνοντας πως οι μεγάλες πόλεις ίσως ταχθούν με το μέρος των Δημοκρατικών στις επερχόμενες εκλογές.

Τροχοπέδη, βέβαια, για την προοδευτική κατεύθυνση της Πολιτείας αποτελεί η Ρεπουμπλικανή Κυβερνήτης, Kim Reynolds, που έχει δεχθεί σφοδρή κριτική για την πολιτική διαχείρισης της πανδημίας. Η Reynolds προσπάθησε, το 2018, να περάσει νόμο που χαρακτηρίστηκε ως η πιο ακραία παρέμβαση εναντίον των αμβλώσεων. Με τη μη επιτυχή ψήφισή του, η Reynolds εκμεταλλεύτηκε την κρίση του κορωνοϊού, για να επιβάλλει απαγόρευση των μη επειγουσών ιατρικών επεμβάσεων, συμπεριλαμβανομένων, φυσικά, και των αμβλώσεων. Επιπροσθέτως, δεν έχει επιβάλλει διαταγή stay at home και υποχρεωτικής χρήσης μάσκας (μόλις μία εκ των τριών πολιτειών που δεν έχουν προβεί στην ενέργεια) και δεν έχει επιτρέψει τα εξ ολοκλήρου online μαθήματα, διατηρώντας τη φυσική παρουσία στα σχολεία.

Παρά την ακραία συντηρητική ατζέντα της Reynolds, όμως, η πολιτεία γενικά είναι αμφίρροπη. H σημασία της εδράζεται στο γεγονός πως είναι η πρώτη που ψηφίζει στις προκριματικές εκλογές για το χρίσμα των κομμάτων. Ενώ οι υπόλοιπες πολιτείες ψηφίζουν με τη μορφή primaries, στην Iowa, από το 1972, τηρείται το σύστημα τoυ caucus. Αντί για τη διεξαγωγή των εκλογών σε polling stations, οι κάτοικοι μαζεύονται σε σπίτια ή άλλους εκλογικούς σταθμούς και ψηφίζουν από εκεί με μία συλλογική ψήφο, που εκφράζει ένα τμήμα μιας κοινότητας. Η ψηφοφορία λαμβάνει χώρα τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο της εκλογικής χρονιάς και καλύπτεται από εγχώρια και παγκόσμια ΜΜΕ, καθώς και από τις εκστρατείες των κομμάτων, που στοχεύουν στο να κερδίσουν την πολιτεία, για να χτίσουν momentum για τη συνέχεια. Αν και οι προκριματικές εκλογές τα τελευταία χρόνια δεν είναι αντιπροσωπευτικές (π.χ. στις φετινές εκλογές των Δημοκρατικών νίκησε ο Pete Buttigieg και ο υποψήφιος Πρόεδρος, Joe Biden, βγήκε τέταρτος), είναι πάντα κανόνας πως όποιος δεν πάει καλά στην Iowa, βρίσκεται ένα βήμα πιο κοντά στο να παραιτηθεί από τη διεκδίκηση του χρίσματος.

Οι φετινές εκλογές θεωρούνται πιο αμφίρροπες από ποτέ. Οι δημοσκοπήσεις, στα τέλη Ιουλίου, δείχνουν ισχνή επικράτηση του Donald Trump, με 1% με περιθώριο στατιστικού σφάλματος. Αν και η σημασία της πολιτείας δεν έγκειται στον αριθμό των εκλεκτόρων, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον να δούμε ποιο κόμμα θα επικρατήσει. Καίρια για την επικράτηση αυτή θα είναι τα αποτελέσματα στην Polk County, που φιλοξενεί την πρωτεύουσα, Des Moines. Με τις τάσεις να δείχνουν στροφή προς το Δημοκρατικό Κόμμα, τολμώ να προβλέψω πως, συνδυαστικά με τη χείριστη δυνατή διαχείριση της πανδημίας από την Κυβερνήτη, θα οδηγήσουν τον Joe Biden σε νίκη. Όλα, όμως, κρέμονται σε μια κλωστή, σε μια πολιτεία που μέχρι τελικής καταμέτρησης θα είναι κατά πάσα πιθανότητα “too close to call”.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Iowa Pathways: Indian Removal in Iowa, Iowa PBS, http://www.iowapbs.org/iowapathways/mypath/indian-removal-iowa
• Iowa Pathways: The Politican Process, Iowa PBS, http://www.iowapbs.org/iowapathways/mypath/political-process
• Here’s a List of Everything That Went Wrong at The Iowa Caucuses, The New York Times, https://www.nytimes.com/interactive/2020/02/04/us/politics/iowa-democratic-caucus-explained.html
• Iowa Polls, FiveThirtyEight, https://projects.fivethirtyeight.com/polls/iowa/
• Iowa, 270 to Win, https://www.270towin.com/states/Iowa
• Iowa: Racially Homogenous, but Politically Diverse, Five Thirty Eight, https://fivethirtyeight.com/features/iowa-racially-homogeneous-but-politically-diverse/
• Iowa’s Political Geography: Where candidates are looking for caucus-goers, The Washington Post, https://www.washingtonpost.com/politics/2020/01/31/iowas-political-geography/?arc404=true
• Is Iowa a swing state again?, CNN, https://edition.cnn.com/2020/06/17/politics/2020-iowa-swing-state/index.html
• State Data Center, Iowa Quick Facts, https://www.iowadatacenter.org/quickfacts

Τάσος Μοσχονάς

Γεννήθηκε το 1997 και έχει μεγαλώσει στην Αθήνα. Είναι προπτυχιακός φοιτητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για θέματα εξωτερικής πολιτικής και Διεθνούς Περιβαλλοντικού και Ποινικού Δικαίου. Παρακολουθεί ημερίδες και σχετικές με το αντικείμενό των σπουδών του ομιλίες, ενώ στον ελεύθερό του χρόνο ασχολείται με το πιάνο, τις τέχνες κάθε είδους και την ανάγνωση βιβλίων και περιοδικών ποικίλης ύλης.