Του Βασίλη Λιόση,
Κλίμα επιφυλακτικότητας, απελπιστική και ίσως μη αναστρέψιμη η κατάσταση του ελληνικού τουρισμού και η στάση αναμονής των επενδυτών ενόψει των εκδόσεων ομολογιών των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και LAMDA DEVELOPMENT. Τι κοινό έχουν τα παραπάνω; Κοινός παρονομαστής των προαναφερθέντων παραγόντων είναι πως για την ώρα, αποτελούν βαρίδια για την Ελληνική Οικονομία. Συνέπεια αυτού, η πτωτική συνέχεια του Χρηματιστηρίου Αθηνών για την πρώτη συνεδρίαση της εβδομάδος που πέρασε.
Οι αγορές παγκοσμίως, δίχως η ελληνική να αποτελεί εξαίρεση, κατακλύζονται καθημερινά από φόβο για μια νέα έξαρση του κορωνοϊού και δέχονται παράπλευρες απώλειες του risk off. Είναι πρακτικά αδύνατο, οι αγορές να μείνουν ανεπηρέαστες από την σκέψη ενός νέου lockdown, το οποίο θα συρρικνώσει πολύ, αν δεν συνθλίψει, πολλές οικονομίες στον πλανήτη. Επιπλέον, ανησυχία στην ελληνική αγορά προκαλεί το γεγονός πως ένας από τους βασικούς πυλώνες της Ελληνικής Οικονομίας, για την ώρα, παραπαίει. Ο τουρισμός αποτελεί το 20% του ελληνικού ΑΕΠ και όσο οι προβλέψεις υπέρ της ανάκαμψης του κλάδου λιγοστεύουν, τόσο αυξάνεται ο προβληματισμός και η αβεβαιότητα στην αγορά. Παράλληλα, οι συνεχείς εκδόσεις ομολόγων από πολλές εισηγμένες, έως τώρα, αλλά και αυτές που αναμένονται, έχουν περιορίσει αισθητά την ρευστότητα της αγοράς και δεν δύναται να δημιουργηθούν οι συνθήκες για να ενεργοποιηθούν οι επιφυλακτικοί επενδυτές. Το εύρος, εξάλλου, ανάμεσα στις 630 και τις 680 μονάδες, όπου κινείται τελευταία ο Γενικός Δείκτης, έχουμε τονίσει πως αποτελεί «ζώνη αδιαφορίας» για τους επενδυτές.
Για την πρώτη συνεδρίαση της εβδομάδας, αυτή της Δευτέρας, ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με απώλειες 0,95% στις 635,86 μονάδες, κινούμενος σχεδόν όλη την ημέρα σε αρνητική τροχιά, είχε χαμηλό στις 633,41 μονάδες (-1,33%) και υψηλό στις 642,07 μονάδες (+0,02%), δηλαδή συνολική διακύμανση 8,66 μονάδων ή αλλιώς 1,35%. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 44,3 εκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον, ο FTSE 25 έκλεισε σήμερα στις 1.533,74 μονάδες με πτώση 0,96%, ενώ ο τραπεζικός δείκτης έκλεισε στις 355,76 μονάδες με νέα πτώση 1,78%.
Η συνεδρία της Τρίτης, συνδυάστηκε με την εξαγωγή των αποτελεσμάτων του πρώτου εξαμήνου για το 2020. Ολοκληρώθηκε, εκ του αποτελέσματος, ένα πολύ δύσκολο για το Ελληνικό Χρηματιστήριο εξάμηνο, το οποίο έκλεισε με πτώση 30%. Η πρωτοφανής υγειονομική κρίση που έπληξε τον πλανήτη και υποχρέωσε τους κυβερνητικούς ηγέτες της πλειοψηφίας των χωρών να επιβάλλουν τον λαό σε κατ’ οίκων περιορισμό, έφερε την σφοδρή πτώση των αγορών. Για την Ελλάδα, η καθίζηση αυτή ξύπνησε μνήμες από την κρίση με την οποία ήρθε αντιμέτωπη η χώρα το 2015.
Επιπροσθέτως, η αναμονή για ένα δεύτερο κύμα πανδημίας στη ουσία φρέναρε οποιαδήποτε επενδυτική διάθεση για ρίσκο, παρότι το Μάρτιο το ΧΑ σημείωσε σημαντική βελτίωση, την ίδια ώρα που η στάσιμα αρνητική κατάσταση που επικρατεί στον τουριστικό κλάδο στις αρχές της καλοκαιρινής περιόδου, εμποδίζει εξίσου την ελληνική αγορά να μπει σε ισχυρή ανοδική τροχιά. Παρόλα αυτά, τα ελληνικά ομόλογα αξίζει να σημειωθεί πως καταγράφουν ένα ισχυρό ράλι ανόδου. Αυτό οφείλεται, εν πολλοίς, στην στήριξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μέσω διαφόρων προγραμμάτων στήριξης που έχει εντάξει την Ελλάδα, όπως το έκτακτο QE, το Ταμείο Ανάκαμψης και το Πρόγραμμα TLTRO. Αναλυτικά, για το πρώτο εξάμηνο, ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με απώλειες 30,3%, ο FTSE 25 υποχώρησε κατά 32,8%, ενώ ο τραπεζικός κλάδος σημείωσε πτώση 58,8%.
Για την ημέρα Τρίτη, λοιπόν, ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με κέρδη 0,48% στις 638,90 μονάδες, ενώ κινήθηκε μεταξύ 632,59 (-0,51%) και 641,99 μονάδων (+0,96%), με τον τζίρο να διαμορφώνεται στα 40,7 εκατομμύρια ευρώ. Όσον αφορά τον FTSE 25, έκλεισε στις 1.542,12 μονάδες με άνοδο 0,55%, ενώ ο τραπεζικός δείκτης έκλεισε στις 364,11 μονάδες με άνοδο 2,35%.
Μεσοβδόμαδα, στην συνεδρία της Τετάρτης, το ΧΑ παρά την νευρικότητα που παρατηρήθηκε τελικά ακολούθησε την πορεία των ευρωπαϊκών αγορών, οι οποίες ενδοσυνεδριακά είτε σταθεροποιήθηκαν, είτε είχαν ανοδικές τάσεις. Είναι δεδομένο, πως η αβεβαιότητα εξακολουθεί να κυριαρχεί στις τάξεις των επενδυτών για τους γνωστούς και μη εξαιρετέους λογούς, που δεν είναι άλλοι από την πανδημία και την απογοητευτική πορεία του ελληνικού τουρισμού. Ενώ βασικά χαρακτηριστικά της αγοράς παραμένουν το εύθραυστο κλίμα και οι επιλεκτικές κινήσεις των επενδυτών, υπάρχει η εικόνα ισορροπίας στο σύνολο του ταμπλό. Φυσικά, για την αλλαγή του προαναφερθέντος σκηνικού, απαιτούνται εξελίξεις που θα φέρουν αλλαγές στους ορούς της οικονομίας, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διότι η ελληνική αγορά δεν ανταποκρίνεται πλήρως στην προσπάθεια της ελληνικής κυβερνήσεως, περνώντας το μήνυμα πως αναμένει μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που θα τονώσει τη διάθεση για ρίσκο σε ευρωπαϊκό επίπεδο και έπειτα σε περιφερειακό και σε αγορές όπως η ελληνική.
Ο Γενικός Δείκτης την Τετάρτη έκλεισε θετικά με άνοδο 0,40% στις 641,43 μονάδες στηριζόμενος στην ανοδική πορεία των Motor Oil, Alpha Bank, Εθνική, Eurobank και Aegean, ενώ η τροχιά που κατέγραψε ο Γενικός Δείκτης, ήταν μεταξύ 634,77 (-0,65%) και 646,26 μονάδων (+1,15%), με τον τζίρο να κινείται ξανά σε χαμηλά επίπεδα, παρά την ελαφρώς ενισχυμένη αξία συναλλαγών, η οποία ανήλθε στα 45,9 εκατομμύρια ευρώ.
Το διεθνές θετικό κλίμα, που οφείλεται στα νέα τα οποία προέκυψαν έπειτα από την ανακοίνωση της ανάκτησης 4,7 εκατομμύρια θέσεων εργασίας στην αμερικανική αγορά και την προσπάθεια για εύρεση εμβολίου κατά του Covid-19, συμπαρέσυρε την ελληνική αγορά και το ΧΑ, την Πέμπτη, όταν και έκλεισε με άνοδο 3,21% στις 662 μονάδες. Τα ευχάριστα νέα από την άλλη πλευρά του ατλαντικού ώθησαν αρκετά ξένα χαρτοφυλάκια να αναλάβουν ρίσκα, επενδύοντας σε περιφερειακές αγορές σαν την ελληνική. Εξάλλου, το ΧΑ βρίσκεται ανάμεσα στις αγορές που μεγάλα και long χαρτοφυλάκια έχουν σημειώσει για να επενδύσουν στο μέλλον και τα οποία θα μπορούσαν να δώσουν βάθος στην ελληνική αγορά, αλλά λόγω των πρωτοφανών καταστάσεων που επικρατούν στο πλανήτη έχει αποθαρρύνει τέτοιες επενδυτικές αποφάσεις.
Ο Γενικός Δείκτης κατά την τέταρτη συνεδρίαση της εβδομάδος, της Πέμπτης συνεπώς, κινήθηκε μεταξύ του χαμηλού των 645,12 μονάδων (+0,58%) και του υψηλού των 662,95 μονάδων (+3,36%). Σε αντίθεση με τον Γενικό Δείκτη, η συναλλακτική αξία δεν ξέφυγε από τα επίπεδα των τελευταίων ημερών, αφού διαμορφώθηκε στα 46,5 εκατομμύρια ευρώ. Την ίδια στιγμή, ο FTSE 25 επανήλθε πάνω από τις 1.600 μονάδες, κλείνοντας στις 1.603,12 μονάδες με άνοδο 3,47%, ενώ ο τραπεζικός δείκτης έκλεισε στις 381,77 μονάδες με άνοδο 3,13%, ενώ έφτασε έως το +5,28%.
Το κλείσιμο της εβδομάδας συνδύασε την αργία της Wall Street ελέω του εορτασμού της Ημέρας Ανεξαρτησίας, το αρνητικό κλίμα των ευρωπαϊκών αγορών και την επιθυμία των επενδυτών στην ελληνική αγορά να κατοχυρώσουν τα λίγα κέρδη των προηγουμένων ημερών. Δεδομένων των παραπάνω, οι απώλειες του Γενικού Δείκτη, της τάξεως 0,52% στις 658,55 μονάδες, φαντάζουν αναμενόμενες. Την ίδια ημέρα, οι συναλλαγές συνέχισαν να είναι εξαιρετικά περιορισμένες και ο τζίρος κυμάνθηκε πάλι σε πολύ χαμηλά επίπεδα, 30,3 εκατομμυρίων ευρώ, πάρα την διακίνηση των τριών πακέτων της LAMDA DEVELOPMENT.
Στο μεταξύ, όπως είναι λογικό, η επιφυλακτικότητα είναι αυτή που κυριαρχεί στην παγκόσμια αγορά, καθώς οι εξελίξεις με την πανδημία, είτε από την Κίνα, είτε από την Αμερική, την συντηρούν στην επικαιρότητα. Από την άλλη πλευρά, στο εσωτερικό της χώρας, η επιφυλακτικότητα των επενδυτών δεν συντηρείται μόνο με τα νέα από το μέτωπο του κορωνοϊού. Η προβληματική δημοσιονομική εικόνα της Ελλάδας αποτελεί από μόνη της αντικείμενο προβληματισμού. Οι αφανείς συγκρούσεις των μελών της ΕΚΤ για το πρόγραμμα αγοράς τίτλων λόγω της πανδημίας, το οποίο στηρίζει τα ελληνικά ομόλογα και επομένως οι όποιοι «κλονισμοί», οφειλόμενοι στο εν λόγω πρόγραμμα, πλήττουν τη ελληνική αγορά μέσω των ομολόγων. Οι καθυστερήσεις στο θέμα του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ, στο οποίο η ελληνική κυβέρνηση ποντάρει πολλά για την ώθηση της οικονομίας, κλείνουν την λίστα των τριών βασικών παραγόντων που συντηρούν την επενδυτική επιφυλακτικότητα στα ύψη.
Αναλυτικότερα, την Παρασκευή, ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με απώλειες 0,52% στις 658,55 μονάδες, ενώ κινήθηκε μεταξύ 655,94 (-0,92%) και 664,43 μονάδων. Όσο ο Γενικός Δείκτης έκλεινε με κέρδη 2,58%, ο FTSE 25 ενισχυόταν κατά 3,01%, ενώ ο τραπεζικός κλάδος σημείωνε άνοδο 3,9%.
Συνοψίζοντας, μια πολύ μέτρια εβδομάδα ολοκληρώθηκε για το Χρηματιστήριο Αθηνών, μέσα σε ένα κλίμα φόβου και ανασφάλειας. Ενδιαφέρον θα έχει να δούμε το άνοιγμα της Δευτέρας της νέας εβδομάδας, όπου και η Wall Street θα έχει επανέλθει στην δράση.
