12.7 C
Athens
Σάββατο, 20 Απριλίου, 2024
ΑρχικήIn MemoriamIn Memoriam: Μάνος Χατζιδάκις

In Memoriam: Μάνος Χατζιδάκις


Του Άγγελου Μεταλλίδη,

Μάνος Χατζιδάκις, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες μουσικοσυνθέτες. Γεννήθηκε στην Ξάνθη το 1925. Πατέρας του ήταν ο Γεώργιος Χατζιδάκις από το Μύρθιο Ρεθύμνου και μητέρα του η Αλίκη Αρβανιτίδου από την Αδριανούπολη. Ο πατέρας του ήταν ένας από τους καλύτερους δικηγόρους της εποχής. Μόλις σε ηλικία τεσσάρων ετών ξεκίνησε να κάνει μαθήματα πιάνου, ενώ ταυτόχρονα μάθαινε βιολί και ακορντεόν. Το 1932 η οικογένειά του θα μετακομίσει στην Αθήνα, όμως λίγο αργότερα οι γονείς του χωρίζουν και το 1938 ο πατέρας του σκοτώνεται σε αεροπορικό δυστύχημα. Τότε, ο Χατζιδάκις θα αναγκαστεί να εργαστεί ως φορτοεκφορτωτής στο λιμάνι, παγοπώλης στο εργοστάσιο του Φιξ, υπάλληλος σε φωτογραφείο και βοηθός νοσοκόμος στο 401 στρατιωτικό νοσοκομείο, για να καταφέρει να βγάλει τα προς το ζην του. Τον ίδιο καιρό ξεκινάει μαθήματα μουσικής με τον Μενέλαο Παλλάντιο, σημαντική μορφή της ελληνικής εθνικής μουσικής σχολής, και σπουδές Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τις οποίες όμως τελικά δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει.

Το καλοκαίρι του 1944 σε ηλικία 19 ετών, ο Χατζιδάκις κάνει την πρώτη του εμφάνιση ως συνθέτης με τη συμμετοχή του στην κωμωδία «Ο Τελευταίος Ασπροκόρακας» του Αλέξη Σολομού. Θα ακολουθήσει το 1946 και η πρώτη του προσπάθεια για τον κινηματογράφο, στην ταινία «Αδούλωτοι Σκλάβοι» που σκηνοθέτησε ο Βίων Παπαμιχάλης με πρωταγωνίστρια, σε πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση, την Έλλη Λαμπέτη. Συμμετείχε επίσης την εποχή αυτή ενεργά στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ, όπου γνώρισε τον επίσης κορυφαίο μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, με τον οποίον σύντομα ανέπτυξε ισχυρή φιλία. Το 1949 μια διάλεξή του για το ρεμπέτικο τραγούδι θα δημιουργήσει θύελλα αντιδράσεων στη συντηρητική ελληνική αστική κοινωνία. Από το 1950 αρχίζει να γράφει μουσική για αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες. Έγραψε μουσική για την Ορέστεια, τη Μήδεια, τις Βάκχες, τις Εκκλησιάζουσες, τη Λυσιστράτη, τον Πλούτο, τις Θεσμοφοριάζουσες, τους Βατράχους και τις Όρνιθες. Το 1959 θα καταφέρει να πάρει το πρώτο βραβείο στο πρώτο Φεστιβάλ Ελαφρού Τραγουδιού για το τραγούδι «Κάπου υπάρχει η αγάπη μου», το οποίο ερμήνευσε η Νανά Μούσχουρη. Το 1960 πήρε Όσκαρ για τη μουσική στην ταινία «Ποτέ την Κυριακή».

Το 1967 θα αποφασίσει να εγκαταλείψει την Ελλάδα και θα ταξιδέψει στη Νέα Υόρκη για το μιούζικαλ «Ίλια Ντάρλινγκ». Η περίοδος αυτή συνέπεσε με την αρχή της δικτατορίας και καθώς είχε προβλήματα με την εφορία δεν γύρισε στην Ελλάδα. Στην Αμερική θα παραμείνει μέχρι το 1972 και η μουσική του αντίληψη θα επηρεαστεί σημαντικά από την pop music. Στην Ελλάδα επιστρέφει το 1972, ηχογραφεί τον «Μεγάλο ερωτικό» και ανεβάζει την παράσταση, «Ο οδοιπόρος, το μεθυσμένο κορίτσι και ο Αλκιβιάδης». Το διάστημα 1975-1982 είναι διορισμένος από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή ως διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, διευθυντής του κρατικού ραδιοσταθμού Τρίτο Πρόγραμμα και αναπληρωτής γενικός διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Τα καλοκαίρια της περιόδου 1978-1982 ο Μάνος Χατζιδάκις καθιερώνει τις «Μουσικές Γιορτές» στα Ανώγεια, σε συνεργασία με τον Δήμο Ανωγείων και τη Μουσική Ακαδημία Κρήτης. Το 1985 γίνεται διευθυντής στο περιοδικό «Τέταρτο» στο οποίο σχολιάζει τις πολίτικες διαστάσεις όλων των πολιτισμικών δρωμένων. Το διάστημα 1989-1893 μέσω της «Ορχήστρας των Χρωμάτων» θα παρουσιάσει «πρωτότυπα προγράμματα που συνήθως δεν καλύπτονται από τις συμβατικές συμφωνικές ορχήστρες».

Ο Μάνος Χατζιδάκις πέθανε στις 15 Ιουνίου του 1994 από οξύ πνευμονικό οίδημα και ετάφη στην Παιανία. Στην κηδεία του δεν βρέθηκαν τηλεοπτικά συνεργεία, όπως άλλωστε επιθυμούσε και ο ίδιος.


Άγγελος Μεταλλίδης

Είμαι προπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ. Γεννήθηκα στις 12 Φεβρουαρίου 1998 και μεγάλωσα στην Καλαμαριά του νομού Θεσσαλονίκης. Τα επιστημονικά μου ενδιαφέροντα εντάσσονται στο χώρο της πολιτικής ιστορίας του νέου ελληνικού κράτους και στην διαμόρφωση των πολιτικών θεσμών και ιδεολογιών της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Άγγελος Μεταλλίδης
Άγγελος Μεταλλίδης
Είναι προπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ. Γεννήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1998 και μεγάλωσε στην Καλαμαριά του νομού Θεσσαλονίκης. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εντάσσονται στο χώρο της πολιτικής ιστορίας του νέου ελληνικού κράτους και στην διαμόρφωση των πολιτικών θεσμών και ιδεολογιών της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας.