Al Gore: Από την Αντιπροεδρία στο Νόμπελ και από την οριακή ήττα για την προεδρία στον ακτιβισμό

Της Έφης Βούζιου,

O Al Gore αποτελεί μία αρκετά σημαντική προσωπικότητα, η οποία στιγμάτισε έντονα την πολιτική και κοινωνική ζωή των ΗΠΑ αλλά και του κόσμου. Γεννήθηκε στις 31 Μαρτίου το 1948 στη Washington, D.C. από τον Albert Gore και την Pauline LaFon Gore.

Ακολουθώντας τον δρόμο του πατέρα του, ο οποίος υπηρέτησε στη Γερουσία από το 1953 ως το 1971 και ήταν υποψήφιος αντιπρόεδρος το 1956 και το 1960, δεν άργησε και ο ίδιος να εμπλακεί στην πολιτική. Αφού παράτησε τη Νομική τον Μάρτιο του 1976, «κατέβηκε» ως εκπρόσωπος στη Βουλή των Αντιπροσώπων από το Tennessee. Κατάφερε να επανεκλεγεί 4 φορές -από το 1976 ως το 1982- αποτελώντας, παράλληλα, και το πρώτο άτομο που εμφανίστηκε στο C-SPAN. Η επιτυχία που τον συνόδευε εκείνα τα χρόνια ήρθε να εδραιωθεί και με τη θέση που κατέλαβε στη Γερουσία των ΗΠΑ το 1984, με την πιο χαρακτηριστική του δράση η προώθηση του νόμου “High Performance Computer and Communication” το 1991.

Το 1988 ήταν η χρονιά που πραγματοποίησε την πρώτη του συμμετοχή στην κούρσα για την προεδρία των ΗΠΑ με το κόμμα των Δημοκρατικών. Ήρθε αντιμέτωπος με τον Joe Biden, Gary Hart, Jesse Jackson, Dick Gephardt, Paul Simon και τον Michael Dukakis, ο οποίος αναδείχθηκε, εν τέλει, νικητής. Ο Gore, στη συνέχεια, απαρνήθηκε οποιοδήποτε ενδιαφέρον να καταλάβει τη θέση του αντιπροέδρου. Το 1989 ο γιος του Al Gore υπέστη ένα τρομερό ατύχημα καθώς τον χτύπησε αμάξι βγαίνοντας από έναν αγώνα baseball. Η κατάστασή του ήταν αρκετά σοβαρή και παρέμεινε στο νοσοκομείο για έναν μήνα. Με αφορμή αυτό το «συγκλονιστικό τραύμα» που αποτέλεσε «μια στιγμή προσωπικής αναγέννησης», στην πρόταση που του έγινε να διεκδικήσει την προεδρία το 1991 δήλωσε: «Θα ήθελα να γίνω πρόεδρος… Αλλά είμαι, επίσης, πατέρας και νιώθω μεγάλη ευθύνη απέναντι στα παιδιά μου… Δε θα ένιωθα καλά να αποχωριστώ την οικογένειά μου για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα όσο αυτό που απαιτεί η προεδρική προεκλογική καμπάνια».

Επίσης φάνηκε, αρχικά, εξίσου διστακτικός να αναλάβει μια θέση στο πλευρό του Bill Clinton στις προεδρικές εκλογές του 1992, όταν ο τελευταίος του το πρότεινε σε μια συζήτησή τους, λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 8^ης Ιουλίου του ίδιου έτους. Η απόφαση που έλαβε τελικά ο Gore τον δικαίωσε, καθώς τον οδήγησε στη θέση του 45^ου αντιπροέδρου των ΗΠΑ, από το 1993 ως το 2001. Ο Gore, 44 χρόνων, και ο Clinton, 45 χρόνων, αποτέλεσαν τη νεότερη ομάδα που διεκδίκησε και κατάφερε να μπει στον Λευκό Οίκο. Ιδιαίτερα ο Clinton ανέφερε σε μια ομάδα φίλων και υποστηρικτών: «το άτομο με το οποίο αποφάσισα να κατέβω μαζί στις εκλογές είναι ένας αρχηγός με μεγάλη δύναμη, ακεραιότητα και ανάστημα, ένας πατέρας, ο οποίος όπως και εγώ, αγαπάει τα παιδιά του και μοιράζεται μαζί μου τη «δίψα» να ανατρέψουμε αυτήν την οικονομία, να αλλάξουμε αυτήν τη χώρα και να το εκπληρώσουμε αυτό ώστε να μην αναθρέψουμε την πρώτη γενιά παιδιών που θα τα πάνε χειρότερα από τους γονείς τους».

Ιδιαίτερα δυναμική ήταν και η επανεκλογή τους το 1996, με τον Clinton να κερδίζει 379 εκλεκτορικούς ψήφους έναντι των 159 του Bob Dole. Προχώρησαν σε μια σειρά μεταρρυθμίσεων και πρωτοποριακών κινήσεων που ανέτρεψαν τα δεδομένα της εποχής. Ο Gore συνεχίζοντας στη θέση του αντιπροέδρου, προσπάθησε να μειώσει τη γραφειοκρατία που ταλάνιζε την κυβέρνησή του. Βέβαια, τα σκάνδαλα δεν έλειψαν και η εικόνα του αμαυρώθηκε ιδιαίτερα, όταν κατηγορήθηκε και ανακρίθηκε από τη Δικαιοσύνη για δραστηριότητες άντλησης κεφαλαίων, οι οποίες αποτελούσαν για πολλούς μια βιτρίνα κατασπατάλησης.

Το 2000 ο Gore κάνει ξανά το βήμα προς τη διεκδίκηση του προεδρικού αξιώματος και αυτήν τη φορά λαμβάνει το χρίσμα των Δημοκρατικών. Εκπλήσσοντας τον λαό ορίζει ως αντιπρόεδρό του τον Γερουσιαστή Joseph Lieberman, υποστηρικτή του Ορθόδοξου Ιουδαϊσμού. Ο Gore ήρθε αντιμέτωπος με τον George Bush, Κυβερνήτη του Τέξας και γιο του 41^ου Αμερικανού προέδρου George H. W. Bush, και κατάφερε να κερδίσει τη λαϊκή ψήφο λαμβάνοντας ποσοστό 48,4% έναντι του 47,9% του Bush, ο οποίος έχασε με περισσότερες από 540.000 ψήφους. Το Εκλεκτορικό Κολέγιο, ωστόσο, στάθηκε υπέρ του Bush μετά από μια σειρά δικαστικών μαχών για τις 25 εκλεκτορικές ψήφους της Florida, καθώς εκεί το αποτέλεσμα των ψήφων ήταν αρκετά «θολό». Το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών, μετά από 5 εβδομάδες γεμάτες διαμάχες για τη διαδικασία που ακολουθήθηκε στις εκλογές, αποφάνθηκε, στις 12 Δεκεμβρίου, υπέρ του Bush. Αυτές ήταν και οι πρώτες εκλογές, μετά το 1888, στις οποίες ο νικητής της αναμέτρησης είχε χάσει στη λαϊκή ψήφο.

Αυτό, όμως, που χαρακτηρίζει έντονα τον Al Gore είναι και η δράση του σχετικά με τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Ήδη από το 1976, ως Γερουσιαστής, διοργανώνει τις πρώτες ακροάσεις του Κογκρέσου για την κλιματική αλλαγή, και παράλληλα συγχρηματοδοτεί ακροάσεις σχετικές με τα τοξικά απόβλητα και την υπερθέρμανση του πλανήτη. Το 1992 δημοσιεύει το βιβλίο του “Earth in the Balance: Ecology and the Human Spirit”, το πρώτο βιβλίο γραμμένο από ένα ενεργό μέλος της Γερουσίας που κατάφερε να μπει στη λίστα των Best seller των The New York Times. Η δράση του συνεχίζει το 1993 από τη θέση του αντιπροέδρου, όπου πιέζει για την εφαρμογή ενός φόρου στον άνθρακα θέλοντας να μειώσει την κατανάλωση των ορυκτών καυσίμων, ο οποίος όμως εφαρμόζεται μερικώς. Το 1994 προωθεί το “Globe programme”, μια εκπαιδευτική και επιστημονική δραστηριότητα, η οποία βασισμένη στη χρήση του internet έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση σε θέματα του περιβάλλοντος.

Βραβεύεται, μεταξύ άλλων, το 2005 με το “Lifetime Achievement Award for three decades of contributions to the Internet” στα Webby Awards. Μια τεράστια επιτυχία θα έρθει μόλις τον επόμενο χρόνο με την κυκλοφορία του ντοκιμαντέρ “An Inconvenient Truth”, στο οποίο αναφέρονται επιστημονικές απόψεις για την κλιματική αλλαγή και ο Gore συζητά για την πολιτική και την οικονομία της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Περιγράφει, ακόμα, τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αναφερόμενος στην αύξηση της θερμοκρασίας και των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα. Ο ίδιος δηλώνει πως θα χρησιμοποιήσει όλα τα έσοδα της κυκλοφορίας για τη δημιουργία μιας ευρύτερης καμπάνιας, για την ευαισθητοποίηση σε περιβαλλοντικά θέματα. Το ντοκιμαντέρ παρουσιάστηκε στο φεστιβάλ των Καννών και στο Sundance film festival και το 2007 έλαβε το Oscar για το καλύτερο ντοκιμαντέρ της χρονιάς.

Το 2007 «έκλεισε» πανηγυρικά για τον Al Gore καθώς μετά από μια σειρά επιτυχημένων εμφανίσεων σε γνωστά μητροπολιτικά κέντρα και ομιλιών -ανάμεσά τους και αυτή στο Cambridge- κέρδισε στις 12 Οκτωβρίου το Nobel Peace Prize για την προσπάθειά του να διευρύνει την ευαισθητοποίηση για τη βασισμένη στις ανθρώπινες ενέργειες κλιματική αλλαγή και να θέσει τα θεμέλια για την αντιμετώπισή της. Σε δηλώσεις του ανέφερε: «Νιώθω μεγάλη τιμή που λαμβάνω το Βραβείο Νόμπελ για την Ειρήνη. Αντιμετωπίζουμε μια πραγματικά επιτακτική ανάγκη σε όλο τον πλανήτη. Η κλιματική αλλαγή δεν είναι ένα θέμα πολιτικό, είναι ένα θέμα ηθικό και πνευματικό που προκαλεί όλη την ανθρωπότητα». Την ίδια χρονιά έδωσε ομιλία και στο Bali στο UN Climate Conference δηλώνοντας πως οι ΗΠΑ θα αλλάξουν στάση μόλις ανέλθει μια καινούργια διοίκηση και λάβει νέα μέτρα.

Τo 2013 δημοσίευσε τα βιβλία του “The Future: Six Drivers of Global Change” και το “Earth in the Balance: Forging a New Common Purpose”. Επιπλέον, είδε χρόνια προσπαθειών να αποδίδουν με την εκτόξευση, το 2015, του δορυφόρου “Deep Space Climate Observatory”.

Όσον αφορά τη φετινή προεδρική εκλογική αναμέτρηση δήλωσε στο Associated Press: «αυτή είναι η πιο ξεκάθαρη, η πιο οριστική επιλογή σε εθνικές εκλογές που έχουν αντιμετωπίσει ποτέ οι Ηνωμένες Πολιτείες, ειδικά για τα άτομα που ενδιαφέρονται για το κλίμα». Σε μεταγενέστερη φάση είπε χαρακτηριστικά: «αν υπάρχει κάποιο άτομο στην Αμερική που ενδιαφέρεται για την κλιματική αλλαγή και έχει οποιαδήποτε αμφιβολία για τη βαρύτητα που φέρει η επιλογή της ψήφου στο πρόσωπο του Joe Biden αυτόν τον Νοέμβριο, θέλω να τονίσω σε αυτόν με όσο το δυνατόν πιο ξεκάθαρο τρόπο: Δεν είναι περίπλοκο. Δεν είναι επιστήμη πυραύλων. Δεν είναι μια στενή κλήση». Έκλεισε λέγοντας πως είναι επιτακτική ανάγκη να νικηθεί ο Trump, «αυτός ο αντι-κλιματικός πρόεδρος και το πρόσωπο της κλιματικής άρνησης παγκοσμίως».

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• On Earth Day, Al Gore endorses Joe Biden and calls Trump the ‘anti-climate president’, Los Angeles Times, https://www.latimes.com/world-nation/story/2020-04-22/ap-interview-gore-says-backing-biden-isnt-rocket-science?fbclid=IwAR36_WrFCLR2jPjtL0LQe7hAud-IL5Z_nEKVWc1_95QE7YPtRAI2OGSfi_w
• Presidential election results between Al Gore and George Bush too close to call, HISTORY, https://www.history.com/this-day-in-history/presidential-election-al-gore-george-bush-too-close-to-call?fbclid=IwAR0iaSrwqO-yZXczg3e1c-MwtXm8NrpSkghPDJTAYTkL9BYjwn3hHvz_xNk
• Al Gore, BIOGRAPHY, https://www.biography.com/political-figure/al-gore?fbclid=IwAR1B81tGfUs9y8if5Tww27_Jd29bLjG_YpYf5w3hyS3z8DbXRqXL02MgN9w
• United States presidential election of 1992, Encyclopædia Britannica, https://www.britannica.com/event/United-States-presidential-election-of-1992
• Timeline: Al Gore, The Guardian, https://www.theguardian.com/environment/2007/oct/12/climatechange1
• Gore, U.N. Panel Awarded Nobel Peace Prize, NPR, https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=15217643&fbclid=IwAR3IygP8ApeYLRpbeXMMiC7f-t6Vew2XI96hivyIsLRhA9ZHDdMVVVnl4_w&t=1588358526833
• THE 1992 CAMPAIGN: Democrats; Clinton Selects Senator Gore of Tennessee as Running Mate, The New York Times, https://www.nytimes.com/1992/07/10/us/1992-campaign-democrats-clinton-selects-senator-gore-tennessee-running-mate.html

Έφη Βούζιου

Γεννήθηκε το 1997 και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Είναι φοιτήτρια του τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει παρακολουθήσει αρκετές ομιλίες και ημερίδες σχετικές με το αντικείμενο των σπουδών της καθώς και με τον ευρύτερο τομέα της εκπαίδευσης. Ιδιαίτερη είναι η συμμετοχή της σε εθελοντικές δράσεις τις οποίες θεωρεί καίριες για τη διάπλαση του χαρακτήρα των ατόμων και τη διάρθρωση της κοινωνίας. Την απασχολούν τομείς σχετικοί με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ισότητα των κοινωνικών ομάδων.