18.2 C
Athens
Πέμπτη, 25 Απριλίου, 2024
ΑρχικήIn MemoriamIn Memoriam: Γεώργιος Βιζυηνός

In Memoriam: Γεώργιος Βιζυηνός


Της Έλενας Καππέ,

Ο Γεώργιος Βιζυηνός ήταν Έλληνας πεζογράφος, ποιητής και λόγιος. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ελληνικής λογοτεχνίας και τα διηγήματά του είναι γνωστά στο πανελλήνιο.

Γεννήθηκε στη Βιζύη της Ανατολικής Θράκης, σημερινή Τουρκία, στις 8 Μαρτίου 1849 και ήταν γιος πολύ φτωχικής οικογένειας. Ο πατέρας του, Μιχαήλος Σύρμας, δούλευε στα καμίνια του ασβέστη. Πέθανε από τύφο το 1854 αφήνοντας τον γιο του ορφανό σε ηλικία 5 ετών. Είχε άλλα τέσσερα αδέλφια: τον Μιχαήλο, που πέθανε τρία χρόνια πριν από τον Γεώργιο, τον Χρηστάκη, και δύο κορίτσια, την Άννα και την Αννιώ, που πήρε το όνομα της αδελφής της, αλλά πέθανε κι αυτή μικρή. Για τον θάνατο του αδελφού του Χρηστάκη, του αδικοχαμένου ταχυδρόμου, μιλάει στο διήγημά του «Ποίος ήτο ο φονεύς του αδελφού μου», ενώ για το θάνατο της αδελφής του Άννας, μιλάει στο διήγημά του «Το αμάρτημα της μητρός μου» που μας περιγράφει το πώς πέθανε. Σε ηλικία 10 ετών οι παππούδες του τον στέλνουν στην Κωνσταντινούπολη κοντά σε ένα θείο του για να μάθει ραπτική. Παραμένει στην Πόλη μέχρι την ηλικία των 18 και τον Ιούλιο του 1868 ταξιδεύει ως προστατευόμενος του αρχιεπισκόπου Κύπρου, Σωφρονίου Β΄ και ζει για τέσσερα χρόνια στην Κύπρο. Εκεί φοιτά στην Ελληνική Σχολή Λευκωσίας, γίνεται άριστος στα μαθήματα, ορίζεται “ευταξίας” (δηλαδή σχολικός επιμελητής), διαμένει στην Αρχιεπισκοπή, φορά ράσα και τελεί. Ερωτεύεται όμως με δύναμη τη νεαρή Ελένη Φυσεντζίδη και της γράφει ερωτικά ποιήματα, “παράπτωμα” για το οποίο τιμωρείται με επιτίμιο. Η Ελένη τον είχε ερωτευτεί τόσο που δεν παντρεύτηκε ως τα 40 της περιμένοντάς τον και πολλά χρόνια μετά το θάνατό του. Το 1930, η ίδια σε δημοσιογράφο με άσπρα πλέον μαλλιά του μετέφερε από μνήμης, ερωτικά ποιήματα που της είχε γράψει.

Το 1872 ο Βιζυηνός επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη, βγάζει τα ράσα, θέλει να συνεχίσει τις σπουδές του αλλά δεν έχει χρήματα. Στην αρχή ασχολείται με τη ποίηση και οι καθηγητές του θεωρούν πως είναι ιδιαίτερα έξυπνος και καλός στο να γράφει. Βραβεύεται για τα ποιήματά του.

Το 1833, μετά από προτροπή του φίλου του Δημήτριου Βικέλλα, συγγράφει και δημοσιεύει στην εφημερίδα «Εστία» το πρώτο μεγάλο διήγημά του, «Το αμάρτημα της μητρός μου». Ο Βικέλλας συνεχίζει να τον προτρέπει να γράψει και στέλνει τα γραπτά στον εκδότη της Εστίας έτσι δημοσιεύονται επίσης το «Μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως» και το «Ποίος ήτο ο φονεύς του αδελφού μου». Έγραφε σε πλούσια καθαρεύουσα διανθισμένη με ζωντανούς διαλόγους στη δημοτική και γέμιζε με ανθρωπιά κι ευαισθησία τον εσωτερικό κόσμο των ηρώων του. Τα διηγήματά του εγκαινίασαν το ψυχογραφικό είδος στη λογοτεχνία.

Το 1890 αρχίζουν να τον ταλαιπωρούν πόνοι από ασθένεια του μυελού των οστών που του φέρνουν αϋπνίες, τον καθιστούν ανίκανο να δουλέψει και τον εξαντλούν σωματικά κι οικονομικά. Έπειτα από σύσταση γιατρού μεταβαίνει το καλοκαίρι του ίδιου έτους σε θερμές, ιαματικές πηγές στην Αυστρία. Όλες οι θεραπείες αποδεικνύονται ανεπαρκείς. Το 1892 το νόσημα εξελίσσεται σε φρενική νόσο και καταλήγει έγκλειστος στις 14 Απριλίου 1892 στο Δρομοκαΐτειο Ψυχιατρείο. Έχει υπάρξει και σχετική ταινία γι αυτή την εμπειρία του από τον Λάκη Παπαστάθη που ονομάζεται «Το μόνον της ζωής του Ταξίδιον». Εκτυλίσσεται μέσα στο ψυχιατρείο αλλά μας μιλά και για τη παιδική του ηλικία μέσα από φανταστικούς διαλόγους που κάνει με τον παππού του μιας που ζει βυθισμένος σε εμμονές. Εκεί εκφράζει και το έντονο πάθος που είχε για την Μπετίνα Φραβασίλη που ήταν 14 ετών μαθήτρια του στο Ωδείο Αθηνών, λέγοντας πως ήθελε να την παντρευτεί. Ύστερα από τέσσερα χρόνια εγκλεισμού, πεθαίνει στις 15 Απριλίου 1896, σε ηλικία 47 ετών.


Ελένη Καππέ

Τελειόφοιτη φοιτήτρια του τμήματος Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, με κατεύθυνση στην Ιστορία της Επιστήμης, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Γεννημένη το 1996 στην Αθήνα. Εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα και ασχολείται εδώ και χρόνια με τη προσφορά εθελοντικού έργου σε ευπαθείς ομάδες. Στόχος της είναι μια ακαδημαϊκή καριέρα στον τομέα της ιστορίας καθώς και ένα αξιόλογο κοινωνικό έργο. Σημαντικότερο, θεωρεί το να προσφέρει βοήθεια σε όσους την έχουν ανάγκη, ανιδιοτελώς. Η ευγνωμοσύνη στα μάτια τους είναι η μεγαλύτερή της ανταμοιβή.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ραφαήλ-Νικόλαος Μπελενιώτης, Σύμβουλος Έκδοσης
Ραφαήλ-Νικόλαος Μπελενιώτης, Σύμβουλος Έκδοσης
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1999. Είναι φοιτητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με κατεύθυνση στην νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία.