Της Μαντώς Γιαννή,
Από την εφεύρεση της κινούμενης εικόνας την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα (1890), η προβολή μιας ταινίας αποτελεί μια κοινωνική συνεύρεση. Η πρώτη δημόσια προβολή για την οποία κόπηκε εισιτήριο διοργανώθηκε τον Νοέμβριο του 1895 στο εστιατόριο Feldschlößchen στο Βερολίνο από τους Γερμανούς αδερφούς Skladanowsky. Περίπου ένα μήνα μετά οι αδερφοί Lumière έστησαν μια οθόνη στο Grand Café στο Παρίσι και δέχθηκαν τους δικούς τους επισκέπτες.
Με την εξέλιξη του κινηματογράφου, η λογική κοινωνική συνέχεια αυτής της δραστηριότητας μεταφέρεται από τα καφέ και τα εστιατόρια σε κανονικές μεγάλες και μικρές αίθουσες προβολής. Όμως, η ανάγκη του δημόσιου εορτασμού και της κοινωνικής βράβευσης αυτού του είδους τέχνης είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Το πρώτο Φεστιβάλ Κινηματογράφου διεξάγεται το 1932 στη Βενετία με βραβεία, όπως Η πιο Διασκεδαστική Ταινία ή Η πιο Συναισθηματική Ταινία. Σήμερα, υπάρχουν γύρω στα 3,000 Φεστιβάλ Κινηματογράφου στον κόσμο τα οποία διεξάγονται ετησίως, ενώ γύρω στα 9,000 έχουν διεξήχθη τα τελευταία 15 χρόνια έστω και από μια φορά.
Πάρα πολλά από αυτά τα Φεστιβάλ διεξάγονται στην Ευρώπη, καθώς και σ’ όλο τον κόσμο, το καθένα με τις δικές του ιδιαιτερότητες. Το Sundance για παράδειγμα είναι ένα τεράστιο Φεστιβάλ Ανεξάρτητου Κινηματογράφου που ιδρύθηκε από τον Robert Redford το 1978. Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Toronto θεωρείται ένα από τα πιο δημοφιλή Φεστιβάλ σε σχέση με την παράσταση και την παρουσία καλλιτεχνών. Το Φεστιβάλ του Λοκάρνο στην Ελβετία είναι ένα από τα παλαιότερα Φεστιβάλ (ιδρύθηκε την ίδια χρονιά με το Φεστιβάλ των Καννών) και αφορά κυρίως, τις λεγόμενες art-house ταινίες, ένα ιδιαίτερο είδος ταινιών ανεξάρτητου κινηματογράφου που έχουν στόχο ένα εξειδικευμένο κοινό.
Η Ευρώπη φιλοξενεί κάποια από τα μεγαλύτερα Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Από το Berlinale στις αρχές του χρόνου στο Φεστιβάλ των Καννών τον Μάιο και το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου στη Βενετία προς τα τέλη του Αυγούστου. Τα τρία Φεστιβάλ θεωρούνται οι τρεις μεγαλύτερες εκδηλώσεις κινηματογράφου στον κόσμο. Τι είναι αυτό, λοιπόν, που τα ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα καθώς και τα ίδια μεταξύ τους;
Με αφορμή το Berlinale 2020 το οποίο διήρκησε 7 ημέρες (20-27 Φεβρουαρίου) και ολοκληρώθηκε επιτυχώς την προηγούμενη εβδομάδα, εάν εξετάσουμε τις ταινίες που βραβεύτηκαν θα καταλάβουμε πώς και γιατί αποτελούν κάποιους από τους λόγους που καθιστούν το Φεστιβάλ του Βερολίνου ξεχωριστό. Με 9 διαφορετικές κατηγορίες, το Φεστιβάλ βραβεύει μαζί με μεγάλες προσωπικότητες και επανερχόμενους καλλιτέχνες δίνοντας σε όλους τις ευκαιρίες που τους αξίζουν. Παράλληλα, περιλαμβάνει κατηγορίες, όπως το Generation για νέους σκηνοθέτες και το Encounters για αισθητικά καλύτερες ταινίες.
- There is no Evil (Sheytan vojud nadarad)
Η ταινία βραβεύτηκε με την Χρυσή Αρκούδα στον Διεθνή Διαγωνισμό (το Βραβείο με το μεγαλύτερο κύρος). Μια Γερμανική, Τσέχικη και Ιρανική παραγωγή βασισμένη σε τέσσερις ανεξάρτητες ιστορίες οι οποίες εξελίσσονται στο Ιράν. Το κοινό τους σημείο: η ελευθερία σ’ ένα δεσποτικό πολίτευμα με απολυταρχικούς ηγέτες. Ο Ιρανός σκηνοθέτης, Mohammad Rasoulof, περιγράφει γεγονότα από προσωπικές του ιστορίες μέσω των χαρακτήρων που δημιουργεί. Επίσης, ο ίδιος ζει τα τελευταία 2 χρόνια στο εξωτερικό αφού του έχει απαγορευτεί η είσοδος στο Ιράν λόγω της λογοκρισίας των ταινιών του.
- Never Rarely Sometimes Always
Μια ταινία της Αμερικανίδας Eliza Hittman για δύο νεαρές κοπέλες που ταξιδεύουν στη Νέα Υόρκη, για να αντιμετωπίσουν μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Οι συναναστροφές τους με άνδρες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού παίζουν μεγάλο ρόλο στην κοινωνική έκθεση των δύο ανήλικων κοριτσιών και καθιστούν την ταινία σύμβολο φεμινιστικής αντίληψης. Η ταινία έλαβε την Ασημένια Αρκούδα ή αλλιώς το Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής.
- Bad Tales (Favolacce)
Μια ασυνήθιστη ταινία των Ιταλών αδερφών D’Innocenzo η οποία λαμβάνει την Ασημένια Αρκούδα για Καλύτερο Σενάριο. Η ταινία διαδραματίζεται ένα καλοκαίρι στα προάστια της Ρώμης όπου 3 οικογένειες έχουν βρεθεί και κάνουν τις διακοπές τους. Κατά τη διάρκεια της ταινίας, επικρατεί μια συνεχόμενη άβολη αίσθηση μεταξύ των ανθρώπων στην οθόνη αφού είναι το καλοκαίρι που όλοι τους συνειδητοποιούν την πραγματικότητα των ζωών τους και την απόσταση από τα όνειρα και τις ελπίδες του. Μια πραγματικά καταπληκτική ιστορία για την απλότητα της ζωής εμπλουτισμένη με τα διαφορετικά συναισθήματα και τις σκέψεις αυτών των ανθρώπων.
- The Works and Days (of Tayoko Shiojiri in the Shiotani Basin)
Ο C.W. Winter και ο Anders Edström έλαβαν το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στην κατηγορία του Encounters. Αποτελεί μια Αμερικάνικη, Σουηδική, Ιαπωνική και Βρετανική παραγωγή. Η ταινία διαρκεί 8 ώρες και αποτελείται από φωτογραφίες και βίντεο τα οποία τραβήχτηκαν κατά τη διάρκεια 27 εβδομάδων σ’ ένα χωριό της Ιαπωνίας με 47 κατοίκους. Το υλικό τοποθετήθηκε, έτσι ώστε να δημιουργήσει ένα μυθιστορηματικό σενάριο για να μπορέσει ο θεατής να δει την ταινία σαν ένα γεωγραφικά διασκευασμένο τοπίο. Η ταινία προβλήθηκε ολόκληρη με 3 διαλείμματα.
- Our Lady of the Nile (Notre-Dame du Nil)
Μια Βέλγικη και Γαλλική παραγωγή για την Rwanda την εποχή του 1973. Σ’ ένα ιδιωτικό σχολείο, οι κόρες πολιτικών, αξιωματικών και μεγάλων επιχειρηματιών διδάσκονται τις αρχές της κοινωνίας, έτσι ώστε μια μέρα να αποτελέσουν τη συνέχεια της κοινωνικής τάξης των ελίτ. Η ταινία προδίδει τα συναισθήματα της γενοκτονίας που θα ακολουθήσει το 1994. Μια εξαιρετικά καλαίσθητη και καλοφτιαγμένη ταινία από τον Γάλλο-Αφγανό σκηνοθέτη Atiq Rahimi κέρδισε την Κρυστάλλινη Αρκούδα για Καλύτερη Ταινία στην κατηγορία Generation.
Εάν θέλετε να διαβάσετε περισσότερα για το Φεστιβάλ, https://www.berlinale.de/en/home.html
