Του Παναγιώτη Μέκρα,
Την τελευταία τριετία, το ενδιαφέρον για τα κρυπτονομίσματα και την τεχνολογία blockchain έχει εκτοξευτεί, με πολλά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και εταιρίες να επενδύουν μεγάλα ποσά στην τεχνολογία αυτή. Μπορούμε να πούμε ότι η τεχνολογία blockchain ίσως είναι η μεγαλύτερη τεχνολογική ανακάλυψη μετά το διαδίκτυο. Η δημιουργία της τεχνολογίας αυτής, που είναι το υπόβαθρο των κρυπτονομισμάτων, βασίστηκε στη δημιουργία του πρώτου κρυπτονομίσματος, Bitcoin, η οποία δημιουργία βασίστηκε στην έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών για την αξιοπιστία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και του συστήματος γενικότερα μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008. Επομένως, δεν είναι μόνο το ενδιαφέρον των εταιριών και τραπεζών που στρέφεται προς τα εκεί, αλλά κυρίως των απλών πολιτών που ψάχνουν μία διέξοδο από το «σπασμένο» και απαρχαιωμένο οικονομικό και τραπεζικό σύστημα.
Τι είναι κρυπτονόμισμα;
Ένα ψηφιακό νόμισμα ή κρυπτονόμισμα έχει την μορφή ψηφιακού χρήματος που υπάρχει μόνο στο διαδίκτυο. Η διαφορά με το ψηφιακό χρήμα που χρησιμοποιούμε ήδη καθημερινά (κάρτες και εμβάσματα μέσω e-banking) είναι ότι αυτός ο τύπος νομίσματος δεν εκδίδεται από καμία τράπεζα ή κυβέρνηση, αλλά είναι κυρίως αποκεντρωμένος και βασίζεται στην τεχνολογία Blockchain, η οποία είναι ασφαλής και κρυπτογραφημένη. Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας μπορεί να έχει στην κατοχή του και να χρησιμοποιήσει κάποιο κρυπτονόμισμα χωρίς κανέναν περιορισμό και καμία παρέμβαση.
Τα βασικά πλεονεκτήματα των κρυπτονομισμάτων είναι τα εξής:
Τα κρυπτονομίσματα χρησιμοποιούνται μόνο για παράνομες συναλλαγές(;)
Πολλοί, που δεν έχουν ασχοληθεί, λένε πως τα κρυπτονομίσματα δεν έχουν καμία πραγματική χρήση ή και αξία και πιστεύουν πως χρησιμοποιούνται μόνο για ξέπλυμα χρήματος, παράνομες συναλλαγές στο «dark web», χρηματοδότηση τρομοκρατών και τέλος για κερδοσκοπία. Σε καμία περίπτωση όμως δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Το Bitcoin, κακώς, άρχισε να παρουσιάζεται έτσι από τα ΜΜΕ και τις κυβερνήσεις τα πρώτα χρόνια και κυρίως το 2012 και 2013, που το Bitcoin έγινε το κύριο νόμισμα για συναλλαγές στο «dark web» και αυτή η άποψη κυριάρχησε (λανθασμένα) και για τα υπόλοιπα κρυπτονομίσματα αργότερα. Πλέον, μόλις το 1% του συνολικού όγκου δραστηριότητας των κρυπτονομισμάτων χρησιμοποιείται για παράνομες συναλλαγές που αντιστοιχεί σε μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Πολλοί ξεχνάνε να αναφέρουν, όμως, πως πάνω από 2 τρισ. δολάρια κάθε χρόνο ξεπλένονται και χρησιμοποιούνται για παράνομες συναλλαγές μέσω των μετρητών και του παραδοσιακού τραπεζικού συστήματος.
Υπάρχουν πολλά και διάφορα κρυπτονομίσματα, αλλά η αλήθεια είναι πως λίγα είναι αυτά που πραγματικά αξίζουν. Τα κρυπτονομίσματα χρησιμοποιούνται και είναι χρήσιμα για αρκετά πράγματα και σε διάφορους τομείς. Αυτό που έχει σημασία είναι η χρηστική αξία του κρυπτονομίσματος, δηλαδή πως χρησιμοποιείται, τι προβλήματα λύνει, σε ποιες αγορές στοχεύει και πόσοι το χρησιμοποιούν. Τα πιο γνωστά είναι το Bitcoin που σχεδόν όλοι γνωρίζουμε και χρησιμοποιείται κυρίως ως αντιστάθμιση σαν τον χρυσό και αποθηκευτική αξία, το Ethereum που είναι κυρίως πλατφόρμα έξυπνων συμβολαίων και το XRP που χρησιμοποιείται κυρίως για συναλλαγές μεταξύ τραπεζών και επιχειρήσεων, σε δευτερόλεπτα και με ελάχιστα κόστη.
Τα κρυπτονομίσματα είναι άλλη μία φούσκα(;)
Ήταν το ίντερνετ ή διαδίκτυο άλλη μία φούσκα, όπως πολλοί πίστευαν μέχρι τις αρχές του 2000; Όχι. Δημιουργήθηκε, όμως, μία φούσκα (dot-com), λόγω κερδοσκοπίας σε μία νέα αγορά; Ναι. Φούσκα, η οποία, όταν έσκασε πήρε μαζί της και τις εταιρίες που άξιζαν, όπως για παράδειγμα την Amazon που βυθίστηκε 90%. Τι έγινε μετά; Οι εταιρίες που άξιζαν πραγματικά, συνέχισαν να δουλεύουν και να αναπτύσσονται και τέλος επιβίωσαν και βγήκαν από όλο αυτό δυνατότερες. Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και τώρα με τα κρυπτονομίσματα και τις εταιρίες blockchain. Η φούσκα των κρυπτονομισμάτων έσκασε στις αρχές του 2018 και οδήγησε σε κατάρρευση όλη την αγορά. Τώρα βρισκόμαστε στη φάση της επιβίωσης αυτών που πραγματικά αξίζουν. Όλα θα κριθούν στη χρηστική αξία του καθενός, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, δηλαδή το τι προβλήματα λύνει και πως βελτιώνει τις ζωές των ανθρώπων. Υπάρχουν πάνω από 5000 κρυπτονομίσματα, αυτή τη στιγμή, και δημιουργούνται νέα συνεχώς, αλλά όπως έχουν πει μερικοί γνωστοί στο χώρο αυτό: «Το 99% των κρυπτονομισμάτων δεν θα υπάρχει σε λίγα χρόνια, μόνο λίγα που αξίζουν θα επιβιώσουν». Και αυτό λίγο-πολύ, ισχύει σε κάθε νέο κλάδο και αγορά.
Ναι στην τεχνολογία Blockchain, όχι στα κρυπτονομίσματα(;)
Κάποιοι άλλοι, επίσης, λένε πως αν και η τεχνολογία Blockchain είναι μία επαναστατική τεχνολογία που μπορεί να βελτιώσει πολλά σε διάφορους τομείς, τα κρυπτονομίσματα είναι αχρείαστα και δεν προσφέρουν κάτι. Η αλήθεια, όμως, βρίσκεται κάπου στη μέση. Σε περιπτώσεις που χρειάζεται μόνο η καταγραφή, αποθήκευση και μεταφορά δεδομένων, όπως για παράδειγμα στον τομέα υγείας και εφοδιαστικής αλυσίδας, τότε ναι, μόνο η τεχνολογία Blockchain αρκεί για να έχουμε τα πλεονεκτήματα της ασφάλειας, ταχύτητας, διαφάνειας και μείωση κόστους. Όταν, ωστόσο, μιλάμε για συναλλαγές και μεταφορά αξίας, η χρήση ενός κρυπτονομίσματος είναι απαραίτητη για να έχουμε όλα τα πλεονεκτήματα.
Μερικές χρήσεις των κρυπτονομισμάτων είναι οι άμεσες πληρωμές μεταξύ επιχειρήσεων, τα εμβάσματα και μεταφορές χρημάτων μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, μικροσυναλλαγές και tips σε ιστοσελίδες, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στο διαδίκτυο γενικότερα και η ψηφιοποίηση χρεογράφων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το XRP, το οποίο είναι το πιο διαδεδομένο και χρησιμοποιούμενο κρυπτονόμισμα, γιατί βελτιώνει το τραπεζικό σύστημα και λύνει το πρόβλημα των παγκόσμιων συναλλαγών, αφού προσφέρει συναλλαγές σε 3 δευτερόλεπτα και με κόστη κάτω του ενός σεντ και χρησιμοποιείται ήδη από αρκετά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και εταιρείες.
Τα πλεονεκτήματα που μπορούν να προσφέρουν τα κρυπτονομίσματα στις επιχειρήσεις είναι πολλά:
Γενικά, ένα κρυπτονόμισμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως νόμισμα και μέσο συναλλαγής, αλλά και ως περιουσιακό στοιχείο (επένδυση) και αποθηκευτική αξία. Παρά την μεγάλη μεταβλητότητα που παρατηρείται, η αγορά έχει δείξει πως μακροχρόνια τα κρυπτονομίσματα που συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται, κυρίως για να λύσουν κάποιο πραγματικό πρόβλημα και να υιοθετούνται από ιδρύματα και ιδιώτες, η αξία τους μεγαλώνει.
Γιατί υπάρχει μεγάλη μεταβλητότητα;
Ο κύριος λόγος που υπάρχει μεγάλη μεταβλητότητα στην αγορά των κρυπτονομισμάτων είναι κυρίως η έλλειψη ρυθμιστικού και νομοθετικού πλαισίου, ειδικά σε Η.Π.Α. και ΕΕ, που δίνει έναυσμα στην εύκολη χειραγώγηση της αγοράς, αλλά και εξαπάτηση κάποιων ανθρώπων από διάφορες απάτες και πυραμίδες, καθώς επίσης και το μέγεθος της αγοράς που είναι ακόμα σχετικά μικρό και με οποιαδήποτε μεγάλη αγορά ή πώληση μπορεί να επηρεάσει ολόκληρη την αγορά. Τα θετικά νέα είναι πως ήδη κυβερνήσεις έχουν αρχίσει να δημιουργούν ρυθμιστικά και νομοθετικά πλαίσια υπέρ των κρυπτονομισμάτων, όπως είναι η Μεγάλη Βρετανία, ο Καναδάς, η Ιαπωνία και άλλες. Οι ΕΕ και Η.Π.Α. έχουν ανακοινώσει πως η δημιουργία σωστών πλαισίων γύρω από τη τεχνολογία blockchain και τα κρυπτονομίσματα είναι προτεραιότητα για το 2020. Αυτό θα είναι ένα σημαντικό γεγονός, καθώς θα αυξηθούν οι επενδύσεις στην τεχνολογία αυτή και πολλά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και όχι μόνο, θα αρχίσουν να χρησιμοποιούν τα κρυπτονομίσματα, να προσφέρουν υπηρεσίες και να χτίζουν χρήσιμες εφαρμογές πάνω στην τεχνολογία blockchain, πράγμα που θα σταθεροποιήσει και θα ωριμάσει την αγορά των κρυπτονομισμάτων.
Γίνε η δική σου τράπεζα
Τα κρυπτονομίσματα προσφέρουν την ευκαιρία να γίνεις η δική σου τράπεζα και να έχεις εσύ τον μοναδικό έλεγχο των χρημάτων σου και της περιουσίας σου. Σου δίνουν τη δυνατότητα να μεταφέρεις αξία άμεσα, οπουδήποτε, χωρίς κόστη, καθώς επίσης και να κάνεις πιο «πολύπλοκα» πράγματα, μέσω του blockchain, όπως τα έξυπνα συμβόλαια που σου δίνουν τη δυνατότητα να δημιουργείς συμβόλαια, να πουλάς και να αγοράζεις οτιδήποτε με απόλυτη ασφάλεια και ταχύτητα. Τόσο ο πληθωρισμός όσο και ο αποπληθωρισμός στα παραδοσιακά νομίσματα και τις χώρες έχουν αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην οικονομία της χώρας, όσο και στους πολίτες της. Έχει παρατηρηθεί ότι, όταν η οικονομία μιας χώρας είναι ασταθής ή το νόμισμα της χάνει την αξία του, όπως παρατηρούμε σε αρκετές χώρες ανά διαστήματα, οι πολίτες στρέφονται προς τα κρυπτονομίσματα.
Γενικότερα, τα ψηφιακά νομίσματα είναι η αναπόφευκτη εξέλιξη του χρήματος. Πλέον, όλες οι μεγάλες Κεντρικές Τράπεζες στον κόσμο συζητούν και σχεδιάζουν το δικό τους ψηφιακό νόμισμα και θέλουν να καταργήσουν τα μετρητά στα επόμενα χρόνια, με κάποιες χώρες να έχουν ξεκινήσει ήδη. Αν και τα ψηφιακά νομίσματα των Κεντρικών Τραπεζών δεν διαφέρουν και πολύ από το ήδη υπάρχον ψηφιακό χρήμα, είναι σημαντικό ότι οι κυβερνήσεις θα χτίσουν νέα και βελτιωμένα συστήματα πάνω στην τεχνολογία blockchain και θα είναι μία μεγάλη ευκαιρία για τους απλούς ανθρώπους να γνωρίσουν και να μάθουν την τεχνολογία και να δουν τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν τα κρυπτονομίσματα.
Εκτός όμως από αυτό, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι υπάρχουν σχεδόν 2 δισ. ενήλικες στον πλανήτη που δεν έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα και δεν έχουν ένα απλό τραπεζικό λογαριασμό, κυρίως λόγο των ορίων, εξόδων και προμηθειών που απαιτούνται. Για αυτό και παρατηρείται αυξημένη δραστηριότητα στα κρυπτονομίσματα από χώρες που η πλειοψηφία δεν έχει πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα, όπως είναι χώρες κυρίως της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής και αναγκάζονται να κάνουν συναλλαγές μόνο με μετρητά, πράγμα που δυσκολεύει αρκετές διαδικασίες. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν ένα κινητό και το να έχεις ένα πορτοφόλι κρυπτονομισμάτων δεν κοστίζει τίποτα, καθώς επίσης μπορείς να κατέχεις κρυπτονομίσματα αξίας πολύ κάτω του ενός σεντ και να τα χρησιμοποιήσεις, κάτι που μέσω μίας τράπεζας δεν γίνεται. Υπάρχουν διάφορες εφαρμογές, εργαλεία και προγράμματα πλέον που δίνουν δωρεάν κρυπτονομίσματα, προσφέρουν δωρεάν συναλλαγές και εμβάσματα σε σύνδεση με τράπεζες και εταιρίες. Αυτό ειδικά σε χώρες με χαμηλούς μισθούς είναι πολύ χρήσιμο.
Τα ΑΤΜ κρυπτονομισμάτων συνεχίζουν να αυξάνονται σε χιλιάδες ανά τον κόσμο, καθώς επίσης και οι υπηρεσίες πληρωμών κρυπτονομισμάτων, αφού πλέον ο καθένας μπορεί να πληρώσει με τα κρυπτονομίσματα του μέσω χρεωστικών καρτών VISA ή Mastercard σε όλο τον κόσμο ή απευθείας μέσω εφαρμογών και ηλεκτρονικών πορτοφολιών από το κινητό.
Ένα είναι σίγουρο: Το μέλλον είναι ψηφιακό και η νέα παγκόσμια οικονομία έχει ξεκινήσει ήδη να χτίζεται πάνω στις νέες τεχνολογίες και αυτή η δεκαετία θα είναι καθοριστική για να δούμε επιτέλους ένα καλύτερο, πιο αποτελεσματικό και διαφανές σύστημα.
