Της Μαριάννας Πλιακοστάμου,
Ο γερμανικός λαός πενθεί. Για μία ακόμη φορά βρίσκεται στο επίκεντρο της διεθνούς επικαιρότητας, ωστόσο όχι για κάτι ευχάριστο. 75 χρόνια μετά το τέλος της ναζιστικής δικτατορίας, υπάρχει πάλι δεξιά τρομοκρατία στην Γερμανία. Το βράδυ της περασμένης Τετάρτης προς τα ξημερώματα Πέμπτης (19-20/2/2020), εννέα άνθρωποι δολοφονήθηκαν σε επιθέσεις που έγιναν στην πόλη της Χανάου, κοντά στην Φραγκφούρτη της κεντρικής Γερμανίας. Ο ύποπτος βρέθηκε μερικές ώρες αργότερα νεκρός μέσα στο σπίτι του, με ένα ακόμη νεκρό σώμα δίπλα του, σύμφωνα με την τοπική αστυνομία. Ο δράστης είναι ο 43χρονος Τομπίας Ράτγιεν στις 10 το βράδυ τοπική ώρα, ξεκίνησε να πυροβολεί μέσα από το αυτοκίνητο του κατά των θαμώνων σε μπαρ με ναργιλέδες στο κέντρο της πόλης σκοτώνοντας για αρχή τρία άτομα. Έπειτα, συνέχισε την επίθεση του με παρόμοιο τρόπο σε ένα άλλο κοντινό μπαρ με ναργιλέδες (shisha bars) στην συνοικία Κέσελστατ και στο στόχαστρο του βρέθηκαν άλλα πέντε άτομα, σύνολο οκτώ νεκροί μέχρι εκείνη την ώρα. Λίγη ώρα αργότερα, πανομοιότυπη επίθεση δέχθηκαν θαμώνες άλλου τέτοιου μπαρ και βρήκαν τραγικό θάνατο τέσσερις άνδρες και μία γυναίκα. Το ένατο θύμα ήταν μεταξύ των τραυματιών από τις επιθέσεις, ωστόσο υπέκυψε στα τραύματά του.
Όλοι έλεγαν πως ήξεραν τους ανθρώπους που έχασαν την ζωή τους χρόνια και πως δεν περίμεναν από τον Ράτγιεν ότι θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο. Μιλώντας στον Τύπο, ο δήμαρχος της πόλης των 98.000 κατοίκων, Κλάους Καμίνσκι, δήλωσε συγκλονισμένος και τόνισε ότι η αποψινή νύχτα είναι «η χειρότερη που θα μπορούσε κανείς να φανταστεί». Παρότρυνε παρ’όλα αυτά τους πολίτες του Χάναου να μην κάνουν αυθαίρετες εικασίες πριν εξιχνιαστεί η υπόθεση μια και καλή. Στο μεταξύ, ένας ύποπτος συνελήθφη στο πλαίσιο της έρευνας που διενεργείται για τις επιθέσεις μη δίνοντας περισσότερες πληροφορίες για το πρόσωπο που βρίσκεται υπό κράτηση. Αξιοποιώντας μερικές μαρτυρίες και εικόνες από κάμερες παρακολούθησης, η αστυνομία εντόπισε το σπίτι του, επίσης στο Κέσελστατ, όπου βρήκαν τον ίδιο νεκρό με όλες τις ενδείξεις να προκρίνουν το σενάριο της αυτοκτονίας. Δίπλα του βρέθηκε νεκρή και η 72χρονη μητέρα του. Ο τραγικός απολογισμός κάνει λόγο συνολικά για έντεκα νεκρούς, καθώς ένας εκ των τραυματιών υπέκυψε στα τραύματά του το πρωί της Πέμπτης. Σχετικά με την διεξαγωγή της έρευνας, επικεφαλής είναι ο ομοσπονδιακός γενικός εισαγγελέας, καθώς το έγκλημα θεωρείται πλέον ενέργεια εγχώριας τρομοκρατίας.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες των δυνάμεων ασφαλείας, ο δράστης γέννημα θρέμμα από την πόλη Χανάου και λίγες ημέρες πριν από το έγκλημα, είχε ανεβάσει βίντεο στο YouTube με τον ίδιο να μιλάει άπταιστα αγγλικά στέλνοντας ένα «προσωπικό μήνυμα σε όλους τους Αμερικανούς». O δράστης ο οποίος προκάλεσε τον θάνατο τα μεσάνυχτα ανοίγοντας πυρ έξω από δύο μπαρ με ναργιλέδες, είχε αφήσει πίσω του μία επιστολή κι ένα βίντεο. Μέχρι στιγμής, σύμφωνα με την αστυνομία, δεν υπάρχουν ενδείξεις για άλλους δράστες. Στο 24σελιδο μανιφέστο του, ο 43χρονος εξηγεί, μεταξύ άλλων, ότι θα πρέπει να εξοντωθούν ορισμένοι λαοί, η απέλαση των οποίων από τη Γερμανία δεν είναι εφικτή. Πέραν αυτού, οι αρχές αξιολογούν βίντεο που ο δράστης είχε ανεβάσει στο διαδίκτυο λίγες ημέρες πριν το μακελειό και στο οποίο αναφερόταν σε μια θεωρία συνωμοσίας περί κακοποίησης παιδιών στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Τομπίας, υπάρχουν υπόγειες στρατιωτικές εγκαταστάσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου τα παιδιά κακοποιούνται και σκοτώνονται. Επομένως, οι Αμερικανοί πολίτες θα πρέπει να αφυπνιστούν και να «αγωνιστούν» κατά αυτών των συνθηκών. Ωστόσο αναπάντητο παραμένει το ερώτημα γιατί επιτέθηκε ο ίδιος σε γερμανικό έδαφος ενώ δεν είχε γίνει καμία αναφορά σε επικείμενη πράξη βίας στην Γερμανία. Μιλώντας στο επίμαχο βίντεο, είναι ατάραχος και ο λόγος του είναι δομημένος. Φαίνεται να είναι καλά προετοιμασμένος για τα όσα λέει. Ο ίδιος κάνει λόγο για θεωρίες συνωμοσίας σε βάρος του, ήξερε ότι τον παρακολουθούσε μια μυστική οργάνωση κι ότι οι άνθρωποι μπορούσαν να «παγιδεύσουν» στις σκέψεις του. Ωστόσο ο ίδιος δεν κάνει πάντως καμία αναφορά σε γνωστή μυστική υπηρεσία -όπως η CIA- αλλά μιλάει για «μια οργάνωση που λειτουργεί με βάση μια μυστική υπηρεσία, αλλά δεν εμφανίζεται επισήμως με κάποιο όνομα».
Η Γερμανία βρίσκεται σε κατάσταση σοκ με τη Εισαγγελία της Καρλσρούης να αναλύει τα ξενοφοβικά κίνητρα Ράτγιεν, και μάλιστα τα περισσότερα θύματα που έχασαν την ζωή τους ήταν μετανάστες, σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών της Έσσης. Η Άνγκελα Μέρκελ καταδίκασε την επίθεση και ορκίστηκε να αγωνιστεί κατά όλων εκείνων που προσπαθούν να διχάσουν τη Γερμανία. «Σήμερα είναι μια εξαιρετικά λυπηρή ημέρα για τη χώρα μας. Η βαθιά θλίψη για τον βίαιο θάνατο τόσων συμπατριωτών μας, την οποία αισθάνονται σήμερα οι πολίτες της Χανάου, είναι κάτι που νιώθουμε κι εγώ και οι πολίτες όλης της χώρας. Ο ρατσισμός είναι ένα δηλητήριο, το μίσος είναι ένα δηλητήριο. Κι αυτό το δηλητήριο υπάρχει στην κοινωνία μας και ευθύνεται για τόσα πολλά εγκλήματα», δήλωσε η Γερμανίδα καγκελάριος. Επιπλέον, έξω από το Κοινοβούλιο της Έσσης οι σημαίες στολίστηκαν πένθιμα με μαύρες κορδέλες, ενώ οι βουλευτές κράτησαν ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των θυμάτων.
Στρέφοντας την προσοχή μας στις λεπτομέρειες του εγκλήματος, ο Τομπίας αγόρασε το όπλο που χρησιμοποίησε στο μακελειό , το 2014 από ένα διαδικτυακό κατάστημα. Πρόκειται για ένα πιστόλι Glock 17,9 χιλιοστών Luger. Είναι ο ίδιος τύπος όπλου που χρησιμοποιήθηκε κατά την τρομοκρατική επίθεση στο Ολυμπιακό Εμπορικό Κέντρο του Μονάχου το 2016. Σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία επικαλείται το RND ο Τομπίας Ρ. είχε στην κατοχή του δύο ακόμα όπλα, ένα πιστόλι SIG Sauer 9 χιλιοστών και ένα άλλο πιστόλι Walther, επίσης 9 χιλιοστών. Ο 43χρονος διέθετε άδεια οπλοκατοχής από το καλοκαίρι του 2013 και μάλιστα η περιφερειακή διοίκηση Μάιν Κίντσιχ της πόλης Γκέλχαουζεν, περίπου 20 χιλιόμετρα από το Χανάου, είχε ελέγξει για τελευταία φορά την καταλληλότητα του δράστη να φέρει όπλα πριν από ένα χρόνο. Όλοι δηλώνουν το ίδιο: Ο Τομπίας Ρ “ήταν άνθρωπος που περνά εντελώς απαρατήρητος”. Ο Κλάους Σμιτ, ο πρόεδρος της λέσχης σκοποβολής «Diana Bergen-Enkheim» της οποίας ήταν μέλος ο δράστης της δολοφονικής επίθεσης στη Χανάου, είπε ότι ο Τομπίας δεν είχε εκφράσει ποτέ δημόσια ξενοφοβικές αντιλήψεις. «Δεν υπήρχε η παραμικρή ένδειξη ρατσισμού ή μίσους κατά των ξένων εκ μέρους του, ούτε καν είχε πει ποτέ ένα σχετικό (ρατσιστικό, ξενοφοβικό) ανέκδοτο, ήταν πάντα φιλικός. Πολλά μέλη της λέσχης μας έχουν μεταναστευτικό υπόβαθρο και δεν υπήρξαν ποτέ προβλήματα», τόνισε. Ωστόσο, κατά τον Γενικό Εισαγγελέα Πέτρος Φρανκ, ο Ρ. διακατεχόταν από ένα «βαθιά ρατσιστικό φρόνημα».
Μετά από όλα αυτά, ο Πέτερ Νόιμαν, διευθυντής του Διεθνούς Κέντρου Μελετών Ριζοσπαστικοποίησης στο King’s College του Λονδίνου, καλεί σε αυξημένη παρακολούθηση των ακροδεξιών διαδικτυακών φόρουμ μετά το λουτρό αίματος στην πόλη Χανάου. Ο Γερμανός ερευνητής, εξειδικευμένος σε θέματα τρομοκρατίας, δήλωσε σε συνέντευξη του πως οι αρχές ασφαλείας πρέπει να είναι πολύ πιο δραστήριες στις εικονικές υποκουλτούρες, να παρακολουθούν και να διεισδύουν σε αυτά τα φόρουμ. «Αυτό που συμβαίνει ήδη στον τομέα του τζιχαντισμού πρέπει να συμβαίνει και στον τομέα του δεξιού εξτρεμισμού. Το Διαδίκτυο εξακολουθεί να μην έχει κατανοηθεί ως τόπος όπου δικτυώνονται οι εξτρεμιστές», επισημαίνει. Ακόμη και άνθρωποι που υποτίθεται πως ριζοσπαστικοποιήθηκαν από μόνοι τους, είχαν κοινοποιήσει σε πολλές περιπτώσεις την πρόθεσή τους να προβούν στις ενέργειές τους. Κλείνοντας, υπογραμμίζει πως τέτοιες καταστάσεις πρέπει να εκτιμώνται καλύτερα και πως στο εγγύς μέλλον θα συναντήσουμε δράστες με τέτοιο προφίλ.
Τέλος, ιδιαιτέρως συγκινητικό υπήρξε το κλίμα στο φεστιβάλ κινηματογράφου Μπερλινάλε. H Μπερλινάλε είναι παράλληλα με τις Κάννες και τη Βενετία, ένα από τα σημαντικότερα φεστιβάλ κινηματογράφου στον κόσμο. Περίπου 340 ταινίες θα παρουσιαστούν αυτή τη φορά, εκ των οποίων οι 18 παραγωγές διεκδικούν την Χρυσή Άρκτο. Φέτος, της Μπερλινάλε προεδρεύει ο Βρετανός ηθοποιός Τζέρεμι Άιρονς. Στην τελετή έναρξης του κινηματογραφικού φεστιβάλ που έγινε στο Berlinale Palast στην Πότσνταμερ Πλατς, oι θεατές σηκώθηκαν όρθιοι και κράτησαν ενός λεπτού σιγή για τα θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης στην πόλη Χανάου. «Tα γεγονότα στη Χανάου μας προκάλεσαν θλίψη», δήλωσε η νέα διευθύνουσα σύμβουλος της Μπερλινάλε Μαριέτε Ρίσενμπεεκ. «Το Βερολίνο εκπροσωπεί την ανεκτικότητα, τον σεβασμό, το ανοικτό πνεύμα, την φιλοξενία και τάσσεται αναφανδόν ενάντια στη βία και ενάντια στον ρατσισμό», τόνισε.
Γεννήθηκε το 1999 στην Λιβαδειά και μετακόμισε αργότερα στην Αθήνα για τις σπουδές τις στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Γνωρίζει άπταιστα γαλλικα, αγγλικά και αρκετά καλά κινέζικα και συμμετέχει σε προσομοιώσεις διεθνών οργανισμών. Ενδιαφέρεται για θέματα διεθνούς φύσεως και ειδικότερα για στρατηγική και διεθνείς σχέσεις, τα οποία ελπίζει σύντομα να αποτελέσουν και το αντικείμενο των μεταπτυχιακών της σπουδών.
