19.3 C
Athens
Τετάρτη, 24 Απριλίου, 2024
ΑρχικήIn MemoriamIn Memoriam: Ιωάννης Γουτεμβέργιος

In Memoriam: Ιωάννης Γουτεμβέργιος


Της Έλενας Καππέ, 

Ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος ήταν ο άνθρωπος που έφερε τη τυπογραφία στην Ευρώπη. Στη πραγματικότητα, ο Γουτεμβέργιος δεν εφηύρε ο ίδιος την μηχανική εκτύπωση με κινητά στοιχεία, παρόλα αυτά, ήταν ο πρώτος που συνέταξε και υλοποίησε τη μέθοδο για τη μαζική εκτύπωση βιβλίων. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της Αναγέννησης, τη Μεταρρύθμιση, τον Διαφωτισμό αλλά και την επιστημονική επανάσταση και έθεσε τη βάση για τη σύγχρονη οικονομία όπως και για τη διάδοση της μάθησης στις μάζες.

Γεννήθηκε το 1397 στο Μάινζ της Γερμανίας και θεωρείται ο πατέρας της τυπογραφίας. Κοντά στην ηλικία των τριάντα, μετακομίζει στο Στρασβούργο όπου ασχολείται με τη μεταλλουργία και κάνει τα πρώτα του βήματα στη τυπογραφία.

Ο Γουτεμβέργιος από πολλούς ανθρώπους, θεωρείται ο «πατέρας» της μηχανικής εκτύπωσης παρόλο που άλλοι πριν από αυτόν είχαν ήδη κατασκευαστεί κινητά τυπογραφικά στοιχεία όπως για παράδειγμα ο Ολλανδός, Λαυρέντιος Κοστέρ στο Χάρλεμ. Ο λόγος που ο Γουτεμβέργιος ωστόσο έχει αυτό το τίτλο είναι γιατί εκείνος συνέλαβε πρώτος την ιδέα της τυπογραφικής μεθόδου στο σύνολό της.

Ο τυπογράφος μας λοιπόν, που εκείνη τη περίοδο είναι εκπαιδευμένος χρυσοχόος αλλά και μέλος της αντίστοιχης συντεχνίας, πειραματίζεται από το 1434 με κάποιους κινητούς ξύλινους χαρακτήρες. Τα πρώτα αποτελέσματα διαφαίνονται το 1436 οπότε και ξεκινάει να εκτυπώνει λαϊκά, θρησκευτικά βιβλία.

Μετά από πολλές και συνεχείς προσπάθειες πετυχαίνει τελικά, το 1441, με τη βοήθεια ενός νέου και βελτιωμένου μελανιού, να αξιοποιήσει εκτυπωτικά και τις δύο όψεις μιας σελίδας χαρτιού. Η προσπάθεια σταδιακά βελτιώνεται.

Η τελική επιτυχία για την αξιοποίηση της εφεύρεσής του ήρθε με την εκτύπωση που πραγματοποιήθηκε το 1455. Το πρώτο λοιπόν, προϊόν εκτύπωσης ήταν ένα βιβλίο της Βίβλου των 42 γραμμών στα λατινικά, το οποίο εκτύπωσε σε 180 αντίτυπα, τα περισσότερα σε κοινό χαρτί και μερικά σε χαρτί εξαιρετικής ποιότητας. Η τυπογραφική του αυτή εργασία ήταν -θα μπορούσε να πει κανείς- αισθητικά άψογη, παρόλο που αποτελεί μόλις το πρώτο τυπογραφικό προϊόν του. Το βιβλίο αυτό έχει γίνει ευρέως γνωστό ως η Βίβλος του Γουτεμβέργιου. Αποτελεί το πρώτο βιβλίο μαζικής παραγωγής, και για πάρα πολλούς είναι το καλύτερο και αρτιότερο τεχνικά βιβλίο που τυπώθηκε ποτέ.

Το Project Gutenberg (εγχείρημα Γουτεμβέργιος) ονομάστηκε εις μνήμην του και είναι μια εθελοντική προσπάθεια ψηφιοποίησης, αρχειοθέτησης και διανομής πολιτισμικών έργων μέσω Διαδικτύου. Ξεκίνησε το 1971 και είναι, σήμερα, η αρχαιότερη ψηφιακή βιβλιοθήκη.


Ελένη Καππέ

Τελειόφοιτη φοιτήτρια του τμήματος Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, με κατεύθυνση στην Ιστορία της Επιστήμης, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Γεννημένη το 1996 στην Αθήνα. Εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα και ασχολείται εδώ και χρόνια με τη προσφορά εθελοντικού έργου σε ευπαθείς ομάδες. Στόχος της είναι μια ακαδημαϊκή καριέρα στον τομέα της ιστορίας καθώς και ένα αξιόλογο κοινωνικό έργο. Σημαντικότερο, θεωρεί το να προσφέρει βοήθεια σε όσους την έχουν ανάγκη, ανιδιοτελώς. Η ευγνωμοσύνη στα μάτια τους είναι η μεγαλύτερή της ανταμοιβή.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ραφαήλ-Νικόλαος Μπελενιώτης, Σύμβουλος Έκδοσης
Ραφαήλ-Νικόλαος Μπελενιώτης, Σύμβουλος Έκδοσης
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1999. Είναι φοιτητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με κατεύθυνση στην νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία.