Του Νικόλα Λιαροδήμου,
Βρισκόμαστε στο 1861, στην Ερμούπολη της Σύρου ξεκινά να λειτουργεί ένα σύγχρονο για την εποχή ναυπηγείο, το οποίο στη συνέχεια εξέλιξε πολλαπλές κατασκευαστικές δραστηριότητες. Έκτοτε, το ναυπηγείο από βιομηχανική μονάδα μετεξελίχθηκε σε «θεσμό» συνώνυμο του νησιού και πέρασε διαδοχικές φάσεις ακμής και παρακμής για να φτάσει στην πρόσφατη οικονομική κρίση, η οποία το βρίσκει αποδυναμωμένο και στα τέλη του 2017 σχεδόν καταβεβλημένο.
Οι συνέπειες ήταν εμφανέστατες με γυμνό μάτι. Η μεγάλη δεξαμενή βυθισμένη, οι γερανοί σκουριασμένοι, ο μηχανολογικός εξοπλισμός σε αχρηστία και εμβαθύνοντας στο πρόβλημα, απλήρωτοι εργαζόμενοι των οποίων τα οφειλόμενα ξεπερνούσαν τους μισθούς δύο ετών και υπέρογκες οφειλές σε πιστωτές και εξωτερικούς συνεργάτες του ναυπηγείου.
Σήμερα το Νεώριο έχει μία εικόνα εντελώς διαφορετική: τρεις δεξαμενές φιλοξενούν πλοία και άλλα επτά βρίσκονται στους ντόκους του ναυπηγείου, σε όλα εκτελούνται ταυτόχρονα εργασίες επισκευών, συντήρησης και ανανέωσης, ενώ είναι σύνηθες το φαινόμενο της αναμονής και άλλων πλοίων να πάρουν σειρά. Πεντακόσιοι και πλέον εργαζόμενοι σε μία βιομηχανία με ραγδαία αναπτυξιακή τάση αποσπούν την προσοχή μας σε ένα όμορφο νησί του Αιγαίου. Πώς όμως φτάσαμε στο σήμερα;
Επιστρέφουμε στα τέλη του 2017, συναντάμε μία βιομηχανική μονάδα του άλλοτε ισχυρού ναυπηγοεπισκευαστικού κλάδου σε πλήρη παρακμή. Το ναυπηγείο ήταν κλειστό και σχεδόν εγκαταλελειμμένο, αλλά όχι εντελώς, παρά την οικονομική στενότητα στην οποία έχουν περιέλθει οι εργαζόμενοι. Μια δραστήρια αντιπροσωπεία τους, πεισματικά αναζητά το θαύμα που θα αναστήσει το ναυπηγείο και μαζί με αυτό και τις οικογένειες τους. Σε αυτή την αναζήτηση συναντούν τον Ελληνοαμερικανό επιχειρηματία Πάνο Ξενοκώστα, έναν δραστήριο ομογενή και επιτυχημένο επενδυτή και του παρουσιάζουν τα δεδομένα, εκθέτουν όχι μόνο τα προβλήματα, αλλά και τις δυνατότητες του ναυπηγείου και του εργατικού δυναμικού, την τεχνογνωσία και την θέληση για αλματώδη βήματα προς τα εμπρός. Ο Ξενοκώστας, που ασχολείται με προβληματικές επιχειρήσεις, διακρίνει την ευκαιρία και έρχεται στην Ελλάδα για να ξεκινήσει ένα μαραθώνιο κόντρα στην ελληνική γραφειοκρατία και στις δυνάμεις της άρνησης. Εργοδότης και εργαζόμενοι κάνουν μία έντιμη συμφωνία, ο καθένας με τις δυνάμεις του, να συμβάλει τα μέγιστα για να αποκτήσει ξανά το Νεώριο ζωή και ξεκινούν να μάχονται πλάι πλάι.
Το δύσκολο εγχείρημα λαμβάνει σάρκα και οστά και το Νεώριο ζωντανεύει, η νέα διοίκηση καλείται μέσα σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον στην ανατολική μεσόγειο να προσελκύσει πλοιοκτήτες και το πετυχαίνει. Η ποιότητα και η ταχύτητα των εργασιών, τις οποίες εκτελούν οι έμπειροι εργαζόμενοι, δικαιώνουν τις προσδοκίες των πλοιοκτητών και καθιστούν το Νεώριο ελκυστικό. Τα πάντα φαίνεται να αλλάζουν γοργά, η βυθισμένη εξαιτίας της εγκατάλειψης από την προηγούμενη διοίκηση δεξαμενή ‘’Βιολαντώ Γουλανδρή’’, η μεγαλύτερη στο Αιγαίο, επισκευάζεται, η -για πολλά χρόνια αποθηκευμένη- αμμοβολή ξεκινά να απομακρύνεται, το εργατικό δυναμικό αυξάνεται και η ναυτιλία επιστρέφει για επισκευές στο Νεώριο.
Μόλις στα τέλη του 2019, ολοκληρώνεται η μεταβίβαση του ναυπηγείου στην ΟΝΕX, εταιρεία της οποίας ηγείται ο Πάνος Ξενοκώστας και τότε συμβαίνει κάτι μοναδικό. Η νέα διοίκηση αποπληρώνει τα οφειλόμενα της προηγούμενης προς τους εργαζομένους. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, το Νεώριο αναστήθηκε και η επιτυχία αυτή οφείλεται στη θέληση των εργαζομένων και της νέας διοίκησης που πίστεψαν και αξιοποίησαν τις δυνάμεις του Έλληνα ναυτεργάτη, την εμπειρία και το μεράκι του και ξεκίνησαν μια προσπάθεια για να γίνει ξανά ο ναυπηγοεπισκευαστικός κλάδος, ένας κλάδος εθνικής υπεροχής και υπερηφάνειας.
Σε αυτή την προσπάθεια συντάχθηκαν όλοι οι φορείς του νησιού, ο Μητροπολίτης, ο καθολικός επίσκοπος, ο Δήμαρχος, οι βουλευτές και δύο κυβερνήσεις της χώρας, αφού ξεκίνησε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και ολοκληρώθηκε με τη σημερινή κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Η επανεκκίνηση του ναυπηγείου και η εξέλιξη του δείχνουν το δρόμο και δίνουν την ελπίδα για να ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα ναυπηγεία της χώρας με τη μεγαλύτερη ναυτική δύναμη στον κόσμο. Το Νεώριο της Σύρου σήμερα ακμάζει και υπόσχεται ένα μέλλον λαμπρό. Μας αποδεικνύει πως όλα είναι δυνατά αρκεί να τα αποφασίσουμε.
