17.3 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΚοινωνίαΌταν η ψυχή πενθεί…

Όταν η ψυχή πενθεί…


Της Άννας Σπυροπούλου,

«Κανένας πόνος της ζωής δεν είναι τόσο βαθύς, που να μπορεί να συγκριθεί με το θάνατο, αυτόν τον αιώνιο ανταγωνιστή της» – Φιόντορ Ντοστογιέφσκι

Όλοι μας ,κάποια στιγμή, στη διάρκεια της ζωής μας, θα έρθουμε αντιμέτωποι με την απώλεια ενός σημαντικού και αγαπημένου ανθρώπου, αν δεν έχουμε ήδη έρθει. Μία τέτοια απώλεια συνοδεύεται από δύσκολα και οδυνηρά συναισθήματα, όπως αρχικό σοκ (ειδικά όταν η απώλεια είναι ξαφνική και αναπάντεχη), ενοχή, θυμό, θλίψη, συναισθήματα τα οποία αποτελούν, ωστόσο, αναπόσπαστο μέρος αυτού που ονομάζουμε διαδικασία πένθους.

Είναι, λοιπόν, σημαντικό, αρχικά να αναγνωρίσουμε, να κατανοήσουμε και εν τέλει να αποδεχτούμε ότι τα συναισθήματα αυτά -ακόμα και αν καμιά φορά φαίνονται ακραία- είναι φυσιολογικά και το άτομο που υποφέρει χρειάζεται χρόνο, προκειμένου να φτάσει στην τελική φάση που είναι η αποδοχή, και να προχωρήσει. Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι απώλειες που μπορούν να μας οδηγήσουν στην κατάσταση του πένθους είναι, πέρα από την οριστική απώλεια του θανάτου, ο χωρισμός από μια σχέση, η απώλεια σημαντικής εργασίας κ.λ.π.

Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιοι «μύθοι» αναφορικά με το πένθος που είναι αναγκαίο να καταρριφθούν. Οι μύθοι αυτοί είναι οι εξής:

– «Ο πόνος θα ξεπεραστεί γρηγορότερα αν τον αγνοήσουμε». Στην πραγματικότητα, ισχύει ακριβώς το αντίθετο… Μόνο όταν επιτρέψουμε στον εαυτό μας να βιώσει την οδύνη, θα μπορέσουμε να το ξεπεράσουμε.

– «Πρέπει να είμαστε «δυνατοί» και να μη δείξουμε τα συναισθήματά μας». Το κλάμα, η θλίψη, η αίσθηση μοναξιάς είναι φυσιολογικές αντιδράσεις.

– «Αν δεν κλάψουμε, σημαίνει ότι δεν πενθούμε». Ο κάθε άνθρωπος εκδηλώνει με τον δικό του τρόπο τη θλίψη και πολλοί άνθρωποι, παρ’ όλο που βιώνουν βαθιά το αίσθημα της θλίψης, δεν μπορούν να κλάψουν.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, το πένθος χωρίζεται σε 5 στάδια:

  • το στάδιο της άρνησης, κατά την οποία κυριαρχεί συναισθηματικό μούδιασμα και άρνηση να αποδεχτούμε τη νέα πραγματικότητα,
  • του θυμού, όπου το άτομο διερωτάται «γιατί σε μένα», μπορεί να «επιτίθεται» σε προσφιλή άτομα ή ακόμα και στον Θεό, και να νιώθει εγκαταλελειμμένο,
  • της διαπραγμάτευσης, όπου υποχωρεί ο θυμός και το άτομο αναρωτιέται αν θα μπορούσε να είχε γίνει κάτι διαφορετικά,
  • της κατάθλιψης, με κυρίαρχο στοιχείο τη βαθιά θλίψη που φέρνει η συνειδητοποίηση της απώλειας και τέλος,
  • της αποδοχής, το στάδιο όπου ο θυμός, η οργή και η θλίψη έχουν δώσει τη θέση τους στην τρυφερότητα και στις αναμνήσεις, το βλέμμα, όμως, του ατόμου είναι κατά κύριο λόγο στραμμένο στο μέλλον, καθώς έχει ξαναβρεί το νήμα της ζωής και μπορεί να προχωρήσει.

Πέραν, όμως, αυτών των γενικών θεωρήσεων και των σταδίων, είναι απαραίτητο να έχουμε στο νου μας ότι κάθε άτομο, έχει έναν δικό του τρόπο να πενθεί. Δεν περνούν όλοι οι άνθρωποι τα στάδια του πένθους με την ίδια σειρά και ο χρόνος που απαιτείται για να φτάσει κάποιος στο στάδιο της αποδοχής, ποικίλλει από άτομο σε άτομο και από περίπτωση σε περίπτωση.

Μετά από μια απώλεια, δεν είμαστε πια οι ίδιοι, αλλάζουμε, μεγαλώνουμε και εξελισσόμαστε. Η πληγή της απώλειας δεν κλείνει ποτέ εντελώς και παραμένει σε τέτοιο βαθμό, που ναι μεν δεν προκαλεί προβλήματα, από την άλλη, σε μια επερχόμενη συναισθηματική έξαρση, αιμορραγεί ακατάσχετα! Είναι, τελικά, «ο χρόνος, ο καλύτερος γιατρός»;

Βιώνοντας τις δικές μου απώλειες, αναρωτιέμαι αν τελικά ο χρόνος απάλυνε τις δικές μου πληγές, ή έθαψε επιμελώς όσα ακριβώς δε θα ήθελα να θυμάμαι. Αυτά, τα οποία δε θέλω σαφώς να θυμάμαι, είναι η ίδια η στιγμή του αποχωρισμού και οι αμέσως επόμενες… εκείνες που πρέπει να συνειδητοποιήσεις τι συνέβη. Σε έναν θάνατο, δεν μπορείς ποτέ να είσαι σίγουρος γι’ αυτά που θα νιώσεις στο μέλλον. Δεν οδεύεις μπροστά με την ευκολία που θα είχε ένας πιθανός χωρισμός, και τα κατάλοιπα της απώλειας έχουν πλέον «βουλώσει» τις ψυχικές σου αρτηρίες. Προσπαθείς να πιαστείς από οτιδήποτε θα μπορέσει να σε φέρει στην επιφάνεια και να πάρεις εκείνη την πολύτιμη ανάσα ζωής που σου στέρησε αυτό το τόσο θλιβερό γεγονός! Το παράδοξο είναι, όμως, ότι η λειτουργία του πένθους κάνει το άτομο να περάσει μεν μέσα από (ψυχολογικές) συμπληγάδες, αλλά αυτός είναι ο δρόμος που οδηγεί στο φυσιολογικό ξεπέρασμα του πένθους. Το άτομο θα βγει πιο ώριμο και ψυχικά λειτουργικό.

Καταλήγοντας, η αγάπη είναι η κινητήριος δύναμη για την επούλωση, ή μάλλον τη φροντίδα, των εσωτερικών μας τραυμάτων… Χάρη σε αυτήν πιστεύουμε στον Θεό, στη ζωή, αφιερώνουμε τις πράξεις και τους λογισμούς μας σε εκείνους που χάσαμε, και φροντίζουμε ο αγώνας μας να τους κάνει περήφανους για εμάς.

Η ψυχή ζει αιώνια και είναι η απόδειξη της ύπαρξης όλων μας…


Άννα Σπυροπούλου

Γεννήθηκε στο Βόλο το 1997. Είναι απόφοιτη του Τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ειδικεύτηκε στον τομέα της Μεσαιωνικής και Νεότερης Φιλολογίας. Από νεαρή ηλικία είχε αντιληφθεί την αγάπη της για τη λογοτεχνία, διαβάζοντας και αναλύοντας πλήθος λογοτεχνικών κειμένων. Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια φιλολογικού ενδιαφέροντος. Στοχεύοντας σε μεταπτυχιακό τίτλο της Ειδικής Αγωγής, έχει παρακολουθήσει σεμινάριο και έχει λάβει πιστοποίηση του συστήματος ανάγνωσης και γραφής Braille. Ενδιαφέροντα της μεταξύ άλλων αποτελούν το κλασικό μπαλέτο, το πιάνο και τα ταξίδια.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Άννα Σπυροπούλου
Άννα Σπυροπούλου
Γεννήθηκε στο Βόλο το 1997. Είναι απόφοιτη του Τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ειδικεύτηκε στον τομέα της Μεσαιωνικής και Νεότερης Φιλολογίας. Από νεαρή ηλικία είχε αντιληφθεί την αγάπη της για τη λογοτεχνία, διαβάζοντας και αναλύοντας πλήθος λογοτεχνικών κειμένων. Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια φιλολογικού ενδιαφέροντος. Στοχεύοντας σε μεταπτυχιακό τίτλο της Ειδικής Αγωγής, έχει παρακολουθήσει σεμινάριο και έχει λάβει πιστοποίηση του συστήματος ανάγνωσης και γραφής Braille. Ενδιαφέροντα της μεταξύ άλλων αποτελούν το κλασικό μπαλέτο, το πιάνο και τα ταξίδια.