Κλίμα, αλλαγή και Ισημερινός

Της Μαρίας Βλάχου,

Τα νησιά Γκαλαπάγκος (Islas Galápagos) βρίσκονται στον Ειρηνικό Ωκεανό, 1.000 χλμ από την ακτή του Εκουαδόρ και αποτελούν ένα σύμπλεγμα νησιών, βράχων και νησίδων. Ανήκουν στο κράτος του Ισημερινού και συχνά χαρακτηρίζονται ως επίγειος παράδεισος. Αποτελούν σημείο τομής τριών ωκεάνιων ρευμάτων και τριών τεκτονικών πλακών, της Nazca, της Coco και της πλάκας του Ειρηνικού (Pacific). Η ιδιαιτερότητά τους αυτή συμβάλλει στη φιλοξενία πλήθους ειδών χλωρίδας και πανίδας, όπως το θαλάσσιο ιγκουάνα, η γιγάντια χελώνα των Γκαλαπάγκος και ο θαλάσσιος λέων. Λέγεται, μάλιστα, πως αποτελούν τον τόπο όπου ο Κάρολος Δαρβίνος (1835), μετά από μελέτες που διεξήγαγε, κατέληξε στη θεωρία της εξέλιξης, βάσει του κριτηρίου της φυσικής επιλογής. Αποτελούν ένα απομονωμένο και ευαίσθητο οικοσύστημα, ικανό να μαγεύσει κάθε επισκέπτη.

Λόγω της κλιματικής αλλαγής και της ανθρώπινης παρέμβασης, ο επίγειος αυτός παράδεισος τίθεται σε κίνδυνο. Το Ελ Νίνιο (El Niño) χτύπησε την πόρτα και των συγκεκριμένων νησιών, τα οποία υπό κανονικές συνθήκες περιβρέχονται από δροσερά ύδατα, οδηγώντας σε αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας, διευρύνοντας παράλληλα το έδαφος εφαρμογής του φαινομένου και καθιστώντας το συχνότερο. Στο πρόσφατο παρελθόν (1982), το εν λόγω φαινόμενο αποτέλεσε ανασταλτικό παράγοντα για την άνοδο των θρεπτικών ουσιών στην επιφάνεια του ωκεανού. Το αποτέλεσμα ήταν πως η πλειοψηφία των πιγκουίνων εξαφανίστηκαν λόγω της πείνας, ομοίως και οι θαλάσσιοι λέοντες, ενώ τα θαλάσσια ιγκουάνα απώλεσαν το μεγαλύτερο μέρος του βάρους τους για να επιβιώσουν.

Κάνοντας ένα άλμα στο σήμερα, μετά τον τρόμο που προκάλεσαν οι επιπτώσεις των αμέτρητων τουριστικών ροών στα νησιά, ανησυχία έχει προκαλέσει το ναυάγιο στο λιμάνι του Σαν Κριστόμπαλ. Το πλοίο–φορτηγίδα με το όνομα Orca που ναυάγησε, μετέφερε 2.300 λίτρα ντίζελ, τα οποία δημιούργησαν μια άκρως απειλητική, για το εύθραυστο οικοσύστημα των Γκαλαπάγκος, πετρελαιοκηλίδα. Πρόκειται για ατύχημα, το οποίο συνέβη καθώς ανατράπηκε γερανός, ενώ τοποθετούσε εμπορευματοκιβώτιο στη φορτηγίδα. Η άμεση αντίδραση των αρμόδιων φορέων έθεσε την πετρελαιοκηλίδα σε έλεγχο, διασώζοντας τα νησιά.

Τα νησιά Γκαλαπάγκος, από το 1978 έχουν χαρακτηριστεί ως παγκόσμια φυσική κληρονομιά από την UNESCO. Η προστασία τους χρειάζεται να είναι αυξημένη και έγκαιρη. Εκτός, όμως, από τα νησιά του Ειρηνικού, υπάρχουν και τα «Γκαλαπάγκος της Μεσογείου». Πρόκειται για τα τελευταία ακέραια φυσικά καταφύγια της Ευρώπης, τα οποία βρίσκονται στο Αιγαίο. Έχουν ενταχθεί στο Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000 και η μελέτη που διεξάγουν οι επιστήμονες επιτρέπεται για περιορισμένο μόνο χρονικό διάστημα και με αυστηρές προϋποθέσεις. Σε αυτό τον μικρό κήπο της Εδέμ σχεδιάζεται ένα τεράστιο έργο, το οποίο περιλαμβάνει ανεμογεννήτριες, οδικά δίκτυα, δεξαμενές και άλλα πολλά. Ο Ισημερινός προστατεύει τα Γκαλαπάγκος του. Εμείς;

Πηγές

1. https://www.lifo.gr/videos/lifo_picks_planetearth/200847/nisia-gkalapagkos-o-teleytaios-parthenos-paradeisos
2. https://www.kathimerini.gr/1001072/article/epikairothta/perivallon/h-klimatikh-allagh-metamorfwse-ta-gkalapagkos
3. https://www.huffingtonpost.gr/entry/petrelaiokelida-apeilei-to-thalassio-oikosestema-toe-archiepelayoes-ton-neson-ykalapaykos_gr_5e00662fe4b0b2520d0d3e42
4. https://www.eea.gr/epikairotita-eea/i-zoi-sti-gi-paremvasi-sotirias-ton-eidon-sta-nisia-gkalapagkos/
5. https://ecozen.gr/2019/11/perivallontikes-mko-amesi-prostasia-ton-quot-gkalapagkos-tis/
6. https://whc.unesco.org/en/list/1/

Μαρία Βλάχου

Είναι φοιτήτρια στο τμήμα Νομικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει λάβει μέρος τόσο σε προσομοιώσεις, όσο και σε σεμινάρια και ημερίδες σχετικά με το Δημόσιο, το Ποινικό Δίκαιο και ζητήματα της επικαιρότητας. Η αγάπη της για τα βιβλία την ώθησε στην αρθρογραφία. Στόχος της είναι η αυτοβελτίωση, καθώς πιστεύει ότι μόνο μέσα από την εσωτερική μας καλλιέργεια, μπορούμε να εξελίξουμε την κοινωνία στην οποία ζούμε.