20.5 C
Athens
Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΕυρώπηΜια στιγμή προόδου για την ειρήνη στην Κριμαία

Μια στιγμή προόδου για την ειρήνη στην Κριμαία


Της Μαρίας Κρουσταλλίδη, 

Λίγο πριν την εκπνοή του 2019 και την έλευση της νέας δεκαετίας, μία ελπιδοφόρα εξέλιξη έλαβε χώρα στην Ουκρανία. Στις 29 Δεκεμβρίου, συνολικά 200 κρατούμενοι εκατέρωθεν ανταλλάχθηκαν ανάμεσα στην κυβέρνηση του Κιέβου και φιλορωσικούς αποσχιστές αξιωματούχους, στο πλαίσιο των ειρηνευτικών συνομιλιών που διεξήχθησαν νωρίτερα τον ίδιο μήνα στο Παρίσι μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, παρουσία των ηγετών της Γαλλίας και της Γερμανίας. Ακόμα και μια πολύ επιδερμική ματιά, όμως, ίσως να αρκεί για να πείσει τους αιθεροβάμονες ότι -δυστυχώς- υπάρχουν βασικά κωλύματα, ενώ είναι πολύ πιθανό να μην έχουμε δει ακόμη ούτε την κορυφή του παγόβουνου.

Την εν λόγω συνάντηση χαιρέτισε με αισιοδοξία η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και μεμονωμένα, οι ηγέτες των Ευρωπαϊκών κρατών, με Merkel και Macron να κάνουν λόγο για μεγάλη πρόοδο και αισιοδοξία για την επίλυση της μοναδικής ενεργού εστίας συγκρούσεων στον Ευρωπαϊκό χώρο. Αν μη τι άλλο, πρόκειται για μια διπλωματική επιτυχία με αμφίβολα, ωστόσο, απτό αποτέλεσμα. Η συμφωνία του Μινσκ του 2015, με την απόσυρση των βαρέων στρατιωτικών εξοπλισμών από την περιοχή της Κριμαίας, κάτι που δεν έγινε ποτέ εξ ολοκλήρου, αποτελεί παράδειγμα για το πώς κάθε προσπάθεια για τον τερματισμό της διαμάχης μέχρι στιγμής προσέκρουσε στο τείχος της ρωσικής απροθυμίας.

Παρά το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Vladimir Putin δέχθηκε με μεγάλη προθυμία την ανταλλαγή και προέβαλε κάθε εθιμοτυπική αβροφροσύνη, είναι γνωστό  πως η Ρωσία δεν πρόκειται να αποσυρθεί τόσο εύκολα από την κατεχόμενη περιοχή της Κριμαίας, δε θα επιτρέψει τη διεξαγωγή ανεξάρτητων και αμερόληπτων εκλογών στις περιοχές των αυτοανακηρυχθέντων «Λαϊκών Δημοκρατιών» Donetsk και Lugansk και σίγουρα, δε θα σταματήσει να τροφοδοτεί τον υβριδικό πόλεμο που με τόση επιτυχία έχει εφαρμόσει στην περιοχή.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα στον τερματισμό του εν λόγω πολέμου είναι η φύση του: το στοιχείο της άρνησης υπαιτιότητας, παρασκηνιακών κινήσεων και ατέρμονων μυστικών ενεργειών είναι εγγενές στον υβριδικό πόλεμο και αποτελεί ένα κύριο διακριτικό του. Είναι, λοιπόν, πολύ εύκολο να δηλώνει κανείς πως επιθυμεί την ειρήνευση και να δρα διπλωματικά και πολιτικά προς αυτή, ενώ, παράλληλα, μπορεί να αποδίδει την υπαιτιότητα για τη συνέχιση της σύγκρουσης σε μη κυβερνητικούς, μη εξαρτώμενους από τις δικές του κρατικές δομές, δρώντες.

Ένα ακόμη «αγκάθι» στη διαχείριση του προβλήματος, αποτελεί η χλιαρή στάση της Δύσης. Κατά το 2019, εκπρόσωποι της Ρωσικής Ομοσπονδίας έγιναν και πάλι δεκτοί στη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ασφάλειας και Συνεργασίας για την Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Από τη μία πλευρά, ο αποκλεισμός του ενός μέρους από το διάλογο, ο διπλωματικός εξοστρακισμός αποτελεί τροχοπέδη παρά ισχυρό χαρτί για τη διαπραγμάτευση μιας βιώσιμης ειρήνης. Ωστόσο, κάπου εκεί ίσως να ελλοχεύει ο κίνδυνος τα γεγονότα να γίνουν «ξεχασμένα» χωρίς να είναι και «περασμένα».

Παράλληλα, ο Ουκρανός Πρόεδρος Zelensky, έχοντας βασίσει σχεδόν αποκλειστικά την εκλογική του επιτυχία στο ύψιστο αξίωμα της χώρας του σε εκτεταμένα σχέδια για την επίτευξη της πολυπόθητης ειρήνης, βρίσκεται αντιμέτωπος με δριμεία κριτική. Η Ουκρανική πλευρά απελευθέρωσε 124 κρατουμένους, πολύ περισσότερους από τους 74 που έλαβε σε αντάλλαγμα, κάτι το οποίο, αφενός προκαλεί την οργή ενός μεγάλου μέρους της Ουκρανικής κοινής γνώμης και αφετέρου, εγείρει ερωτήματα για το κατά πόσο η ανισορροπία της ανταλλαγής αυτής συνιστά ένδειξη καλής θέλησης ή απεγνωσμένη κίνηση εκ μέρους του Κιέβου.

Πάντως, η ειρήνευση, κατά την άποψη της γραφούσας, αποτελεί -τουλάχιστον προς το παρόν- μια χίμαιρα, όπως επίσης και μια τεράστια αποτυχία της Δυτικής πολιτικής αλλά και της διπλωματίας, εν γένει. Το σημαντικότερο, δε, όλων, είναι ότι κάθε διαδικασία μέχρι στιγμής στερείται του βασικού συστατικού για την διεξαγωγή κάθε παραγωγικής διαπραγμάτευσης, που δεν είναι άλλο από την ειλικρινή πρόθεση από τα μέρη να επιτευχθεί η συμφωνία.


TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Μαρία Κρουσταλλίδη
Μαρία Κρουσταλλίδη
Είναι επί πτυχίω φοιτήτρια του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Αρθρογραφεί για τρία χρόνια σχετικά με θέματα διεθνούς πολιτικής και διπλωματίας. Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια προσομοίωσης πολιτικών θεσμών και στην οργάνωσή τους. Τα ακαδημαϊκά της ενδιαφέροντα άπτονται θεμάτων ασφάλειας, άμυνας, διεθνών σχέσεων και διαπραγματεύσεων. Διετέλεσε Αρχισυντάκτρια Διεθνών Θεμάτων του OffLine Post κατά το διάστημα Μάιος-Οκτώβριος 2020.