14.9 C
Athens
Παρασκευή, 19 Απριλίου, 2024
ΑρχικήIn MemoriamIn Memoriam: Βασίλειος Β’ ο Βουλγαροκτόνος

In Memoriam: Βασίλειος Β’ ο Βουλγαροκτόνος


Του Θεοχάρη Χατζημανώλη,

Σα σήμερα άφησε την τελευταία του πνοή ο Βασίλειος Β’, Βυζαντινός αυτοκράτορας της Μακεδονικής δυναστείας, που έχει μείνει γνωστός με τον τίτλο «Βουλγαροκτόνος» λόγω των επιτυχών εκστρατειών του εναντίων των Βουλγάρων, αλλά και το μένος του εναντίον τους.

Βυζαντινός αυτοκράτορας και επίλεκτο μέλος της Μακεδονικής Δυναστείας. Υπήρξε ένας από τους πιο προβεβλημένους βυζαντινούς στη συλλογική μας μνήμη, ιδιαίτερα τα χρόνια των Βαλκανικών Πολέμων και την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Τελευταία, λόγω των κατακλυσμιαίων αλλαγών στις διεθνείς σχέσεις, οι “μετοχές” του είναι πεσμένες στην κλίμακα των ηρώων του Ελληνισμού.

Ο Βασίλειος γεννήθηκε το 958 και ήταν γιος του αυτοκράτορα Ρωμανού του Β’ και της Θεοφανούς. Ανέβηκε στο θρόνο του Βυζαντίου το 976, σε ηλικία μόλις 18 ετών. Σχεδόν αγράμματος, αλλά ικανότατος στρατιωτικός, ξεκαθάρισε πρώτα την επικράτειά του από τις εμφύλιες διαμάχες με τις εξεγέρσεις του Βάρδα Σκληρού και του Βάρδα Φωκά. Διαχειρίστηκε με σύνεση τα οικονομικά, αφήνοντας γεμάτα τα κρατικά θησαυροφυλάκια, όταν πέθανε.

Ανέπτυξε ιδιαίτερες σχέσεις με τους Ρώσους. Πάντρεψε την πορφυρογέννητη αδελφή του Άννα με τον πρίγκιπα του Κιέβου Βλαδίμηρο, που βαφτίστηκε χριστιανός. Η ενέργεια αυτή είχε ως συνέπεια τον μαζικό εκχριστιανισμό του ρωσικού λαού.

Η μεγάλη προσφορά του Βασιλείου στο Βυζάντιο, όπως μαρτυρά το προσωνύμιό του, υπήρξε η κατάλυση του βουλγαρικού κράτους. Οι Βούλγαροι υπό τον Τσάρο Σαμουήλ είχαν δυναμώσει πολύ και απειλούσαν το Βυζάντιο. Το 987, σε μάχη κοντά στη Λάρισα, ο Σαμουήλ κατατρόπωσε τον Βασίλειο, γεγονός που σημάδεψε για όλη του τη ζωή την πολιτική του απέναντι τους.

Η αποφασιστική μάχη κατά των Βουλγάρων δόθηκε στις 29 Ιουλίου 1014 στην τοποθεσία Κλειδί, κοντά στις Σέρρες. Ο στρατηγός του, Νικηφόρος Ξιφίας, συνέτριψε τον στρατό του Σαμουήλ, συλλαμβάνοντας 14.000 αιχμαλώτους.

Ο θρίαμβος του Βασιλείου γρήγορα μετατράπηκε σε καταισχύνη, εξαιτίας μιας απάνθρωπης πράξης, που όμοιά της δεν υπάρχει στην παγκόσμια ιστορία. Όπως αναφέρει ο χρονογράφος, Ιωάννης Σκυλίτζης, ο Βασίλειος έδωσε εντολή να τυφλωθούν όλοι οι αιχμάλωτοι, αφήνοντας σε κάθε εκατοντάδα ένα μονόφθαλμο για να οδηγήσει τους υπόλοιπους πίσω στον βασιλιά τους, ο οποίος μόλις αντίκρισε το αποτρόπαιο θέαμα ξεψύχησε.

Ο Βασίλειος δικαιολογήθηκε για την πράξη του αυτή ότι ήταν απολύτως νόμιμη και προβλεπόμενη από τους νόμους του Βυζαντίου. Οι Βούλγαροι του Σαμουήλ θεωρήθηκαν στασιαστές, επειδή ανήκαν στην αυτοκρατορία και γι’ αυτό τους επιβλήθηκε η ανάλογη ποινή. Μετά τη νίκη του, ο Βουλγαροκτόνος πήγε στην Αθήνα, ανέβηκε στην Ακρόπολη και προσκύνησε την Παναγιά την Αθηνιώτισσα, ναός της οποίας είχε γίνει ο Παρθενώνας.

Εκτός από τους Βουλγάρους ο Βασίλειος πολέμησε και νίκησε τους Άραβες στη Συρία, τους Λογγοβάρδους στην Ιταλία, τους Αρμένιους στην Κιλικία και τους Νορμανδούς στη Σικελία. Υπήρξε ισχυρή και αντιφατική προσωπικότητα, ένας μονάρχης αφοσιωμένος στο καθήκον του, που σημάδεψε τη Βυζαντινή ιστορία.

Πέθανε στις 15 Δεκεμβρίου 1025, σε ηλικία 67 ετών, έχοντας περάσει σχεδόν ολόκληρη τη ζωή του πάνω σ’ ένα άλογο, πολεμώντας διαρκώς.


Θεοχάρης Χατζημανώλης

Γεννήθηκε στο Λιτόχωρο Πιερίας το 1999. Είναι φοιτητής του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από τον Οκτώβριο του 2017. Στα ενδιαφέροντα και τις δράσεις που αναπτύσσει συμπεριλαμβάνονται θεματικές ενότητες πολιτικής, ιστορίας, φιλοσοφίας, κοινωνιολογίας, οικονομίας και κριτικής της τέχνης. Συμμετέχει σε πολιτικές προσομοιώσεις, επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες και ασχολείται από την παιδική του ηλικία με το θέατρο. Γνωρίζει αγγλικά και ιταλικά. Στο OffLine Post γράφει ιστορικά θέματα.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ραφαήλ-Νικόλαος Μπελενιώτης, Σύμβουλος Έκδοσης
Ραφαήλ-Νικόλαος Μπελενιώτης, Σύμβουλος Έκδοσης
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1999. Είναι φοιτητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με κατεύθυνση στην νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία.