24.8 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΔιεθνήEl presidente mas pobre

El presidente mas pobre


Του Μανώλη Φυρογένη, 

«Όταν ήμουν νέος, σκέφτηκα ότι όλος ο αγώνας ήταν για την εξουσία. Τώρα πλέον βλέπω ότι η ιστορία των κοινωνικών και πολιτικών κινημάτων είναι σαν ένας σωρός από σπασμένα γυαλιά, από τα οποία λείπουν θεμελιώδη πράγματα, όπως τα εργατικά και τα κοινωνικά δικαιώματα».

Μαθαίνοντας την ιστορία του «el presidente mas pobre», του φτωχότερου προέδρου όπως τον είχε ονομάσει ο ίδιος ο λαός της Ουρουγουάης, δεν μπορείς παρά να θορυβηθείς και να ψάξεις ακόμα περισσότερες πληροφορίες για τον άνθρωπο που ανάγκασε τον σπουδαίο Βόσνιο σκηνοθέτη, Εμίρ Κουστουρίτσα, να διανύσει πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα για να επισκεφθεί τον Χοσέ Μουχίκα και να πρωταγωνιστήσει στο βιογραφικό ντοκιμαντέρ του με τίτλο «Ο τελευταίος ήρωας».

Ο «El Pepe», όπως έχει μείνει λοιπόν γνωστός στην ιστορία της χώρας του, υπήρξε αντάρτης του αριστερού αστικού κινήματος των Τουπαμάρος, το οποίο αντέδρασε στην κατακόρυφη πτώση του υψηλού, μέχρι και τον Β’ ΠΠ, βιοτικού επιπέδου της χώρας, ένα κίνημα το οποίο κέρδισε τεράστια υποστήριξη στα διάφορα κοινωνικά στρώματα της Ουρουγουάης αλλά κατασπαράχθηκε το 1972-1973 από την αστυνομία και μυστικούς συμβούλους των ΗΠΑ. Πολλά μέλη του κινήματος θανατώθηκαν ενώ τα ηγετικά στελέχη αυτού, ανάμεσα και στους οποίους βρισκόταν ο απερχόμενος πρόεδρος της χώρας, φυλακίζονται/βασανίζονται/βρίσκονται στην απομόνωση για κάτι παραπάνω από 12 χρόνια.

Ο ιδεαλιστής, σοσιαλιστής και πάντοτε ρομαντικός, Χοσέ Μουχίκα βρίσκεται στο επίκεντρο της ταινία «La Noche de 12 Años» (Η Δωδεκαετής Νύχτα) με θέμα τη φυλάκισή του από το 1973 μέχρι το 1985. Παρόλα αυτά, τα προαναφερθέντα στοιχεία ίσως δεν δικαιολογούν από μόνα τους τη φήμη του ιστορικού «El Pepe».

«Η πολιτική είναι μια ανάγκη ανθρωπολογική». Όπως αναφέρει και ο Αριστοτέλης, «ο άνθρωπος είναι πολιτικό ζώο. Οι άνθρωποι είναι άτομα αλλά χρειάζεται να ζήσουν σε μια κοινωνία. Κατ’ ανάγκην υπάρχουν και εντάσεις μέσα στην κοινωνία και σε μια κοινωνία με εντάσεις ο καλός πολιτικός πρέπει να κρατάει μια ισορροπία».

Ο πολιτικός βίος και η κατάκτηση του υψηλότερου αξιώματος στη χώρα, σπανιότατα συνάδει με τη διατήρηση της ατομικής ταυτότητας και του πρωταρχικού οράματος. Παρόλα αυτά, το σπάνιο κατέστη δυνατό την πενταετία της προεδρίας του πιο έντιμου πιθανότατα προέδρου ενός κράτους.

Γιατί όμως πραγματικά αποτελεί ο Χοσέ Μουχίκα το πιο λαμπρό παράδειγμα πολιτικής ηγεσίας?

Σε μια χώρα με μικρό, συγκριτικά με τις υπόλοιπες της Λατινικής Αμερικής, πληθυσμό αλλά και βαθιά ριζωμένα δημοκρατικά ιδανικά και αξίες, ο Μουχίκα δώριζε το 90% του προεδρικού του μισθού μηνιαίως σε φιλανθρωπικές οργανώσεις, μετακινούταν με ένα πολύ παλιό Σκαραβαίο, χωρίς κοστούμια, «μπράβους» και προεδρικά μέγαρα. Θεωρούσε τον εαυτό του ολιγαρκή πρόεδρο καθώς τόνιζε συνεχώς ότι τον ενδιέφερε μονάχα η συντροφιά των αγαπημένων του και η οποία δεν εξαγοράζεται με χρήματα.

«Δεν είμαι ο φτωχός πρόεδρος, όπως με αποκαλούν. Φτωχοί είναι οι άνθρωποι που χρειάζονται πολλά. Είμαι απλώς ένας ολιγαρκής πρόεδρος. Μου αρέσει να ζω όπως η πλειονότητα της χώρας μου. Πρόκειται για την ίδια πλειονότητα που με εξέλεξε. Και γι’ αυτό ταυτίζομαι μαζί της. Ηθικά, δεν έχω το δικαίωμα να ζω όπως η μειοψηφία της χώρας μου».

Εκπροσωπώντας πανάξια τα δημοκρατικά ιδανικά μιας χώρας με καθολική ψηφοφορία ήδη από το 1912, κατοχυρωμένο 8ωρο εργασίας από το 1915, θεσμοθέτηση πλουραλιστικού συστήματος διακυβέρνησης της χώρας, αναγνώριση του δικαιώματος για συνδικαλισμό και απεργία, διαχωρισμό Εκκλησίας-Κράτους, ο «Πέπε» έβαλε τα γυαλιά σε Ευρώπη και Η.Π.Α νομιμοποιώντας τόσο τους γάμους μεταξύ ομοφυλοφίλων, τις αμβλώσεις και την πορνεία όσο τη χρήση και τη νόμιμη πώληση της μαριχουάνας, θέλοντας να πατάξει το παράνομο εμπόριο.

Η μείωση της φτώχειας, η κατά δύναμιν ανακατανομή του πλούτου και οι επενδύσεις βρέθηκαν σε πρώτο πλάνο την πενταετία 2010-2015 για τον πρόεδρο Μουχίκα. Κατά τη διάρκεια της θητείας του η Ουρουγουάη βίωσε ιστορικό χαμηλό στην ανεργία και αύξηση τους μισθούς των εργαζομένων.

Για μια χώρα 3,5 εκατομμυρίων κατοίκων και τριπλάσιων αγελάδων, ο ιδεαλισμός και ο ρομαντισμός του «El Pepe» αποτελούσε θείο δώρο. Αν και ξεκίνησε ως βασικό μέλος μιας επαναστατικής οργάνωσης που, απαλλοτρίωνε όπλα και πυρομαχικά από εγκαταστάσεις της αστυνομίας, προχωρούσε σε κατασχέσεις φορτηγών, τραπεζών κλπ., απήγαγε δικαστές και μυστικούς πράκτορες της CIA, εκείνος κυβέρνησε χωρίς να απαρνηθεί την καταγωγή του και το όραμά του. Ένας πολιτικός ηγέτης ο οποίος έγινε ιδιαίτερα λατρευτός στις τάξεις των Ουρουγουανών, ο οποίος παραιτήθηκε στα μέσα της βουλευτικής του θητείας διότι κουράστηκε σωματικά και δε δέχτηκε την βουλευτική σύνταξη. Κανείς, ούτε καν οι μεγαλύτεροι επικριτές του, δεν μπορούν να καταλογίσουν στον Μουχίκα ανακολουθία λόγων και πράξεων, έναν τύπο ηγέτη που λείπει από την «πεφωτισμένη» Ευρώπη.


Μανώλης Φυρογένης

Φοιτητής επί πτυχίω στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων με κατεύθυνση την Πολιτική Επιστήμη. Ενδιαφέρεται για τα κοινά ενώ ασχολείται ενεργά στον τομέα που έχει επιλέξει να ασχοληθεί επαγγελματικά. Επίσης, έχει εμπειρία από το Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ, καθώς υπήρξε μέρος του προγράμματος ανταλλαγής φοιτητών (Erasmus) με απόλυτη επιτυχία.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ