Της Χριστιάνας Ράσα,
Καθώς πλησιάζει η συνάντηση των υπουργών εξωτερικών του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, στις 3 και 4 Απριλίου, για τον εορτασμό των 70 χρόνων ύπαρξης και λειτουργίας της συμμαχίας, το ερώτημα που ταλανίζει την διεθνή σκηνή είναι το εξής: Πεθαίνει πράγματι η Βορειοατλαντική Συμμαχία; Κατά την διάρκεια του προηγούμενου έτους ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Donald Trump, απείλησε πολλάκις με απόσυρση των ΗΠΑ από την συμμαχία, ισχυριζόμενος ότι η παραμονή της χώρας δεν αποτελεί συμφέρον, παρά μόνο περιττά έξοδα και ότι οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ εκμεταλλεύονται την χώρα. Συγκεκριμένα, αμφισβητεί το άρθρο 5 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον στο οποίο αναγράφεται ρητά : «Το ΝΑΤΟ δεσμεύεται επί της αρχής ότι μια επίθεση εναντίον ενός ή περισσοτέρων μελών του θεωρείται ως επίθεση εναντίον όλων. Αυτή είναι η αρχή της συλλογικής άμυνας, η οποία κατοχυρώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον».
Βέβαια, δεν είναι άγνωστη η αποστροφή του προέδρου Trump έναντι της συλλογικότητας. Επί προεδρίας Donald Trump οι ΗΠΑ ολοένα και βυθίζονται στην εσωστρέφεια. Πλέον στα σχέδια του προέδρου εμφανίζονται μόνο διμερείς συμφωνίες, καθώς όπως είναι ευρέως γνωστό ο μεγαλύτερος αριθμός των διεθνών δρώντων αποτελούν εχθρούς του Trump και αντιστοίχως των ΗΠΑ ή μήπως αυτό αποτελεί απλώς ένα ακόμη “tweet” του προέδρου; Σίγουρα, ένας πρόεδρος που δεν προασπίζει την συνεργασία και την συλλογικότητα σε έναν κόσμο που σήμερα κατακλύζεται από το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης δεν δύναται να θεωρείται «πλανητάρχης» και να απαιτεί να αντιμετωπίζεται αντίστοιχα. Όπως είναι επόμενο, οι απειλές για απόσυρση της χώρας από την συμμαχία, θεωρήθηκαν «αερολογίες» από τους συμμάχους με το πέρας του καιρού ωστόσο, η απόσυρση αυτή έπαψε να αποτελεί απλώς σενάριο. Οι προθέσεις του προέδρου Trump φαίνονται πραγματικές και η ύπαρξη κρίσης στην Βορειοατλαντική Συμμαχία αποτελεί πλέον γεγονός. 
Την κρίση μπορεί να διακρίνει κανείς και από τις σχέσεις ΗΠΑ-Ε.Ε. Παρά τις προσπάθειες των ηγετών των Ευρωπαϊκών κρατών για την διατήρηση συνεργασίας, ο πρόεδρος Trump φάνηκε παραπάνω από καχύποπτος αντιμετωπίζοντας την Ευρώπη περισσότερο ως αντίπαλο παρά ως σύμμαχο. Τα αισθήματα ωστόσο φαίνεται να είναι αμοιβαία, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει χάσει την εμπιστοσύνη της Ευρώπης ενώ η αίσθηση ότι η Ευρώπη θα πρέπει να «προχωρήσει» μόνη της στα διεθνή δρώμενα, γίνεται ολοένα εντονότερη. Θα πρέπει βέβαια να αναγνωρίσουμε την «προσπάθεια» του προέδρου Donald Trump, οι πολιτικές δράσεις του οποίου έχουν καταφέρει να υπονομεύσουν κεκτημένα χρόνων, έχοντας ήδη αποσυρθεί από την Συμφωνία του Παρισιού (Σύμβαση/Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή) καθώς και από την πυρηνική συμφωνία 5+1 με το Ιράν, τον Μάιο του 2018. Βέβαια, για να μην είμαστε παραπάνω σκληροί απ’ όσο θα έπρεπε, οι ΗΠΑ επί Donald Trump, ενίσχυσαν σε ορισμένα σημεία το ΝΑΤΟ. Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να τονιστούν «οι ΗΠΑ», καθώς οι αποφάσεις δεν πάρθηκαν με πρωτοβουλία του προέδρου αλλά τις περισσότερες φορές χρειάστηκε να ασκηθούν πιέσεις στον ίδιο.
Τα σημεία αυτά, αποτελούν εφαρμογή της πολιτικής του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Barack Obama για την ενίσχυση των αμυντικών δομών στην Ανατολική Ευρώπη, το νομοσχέδιο που επέβαλλε κυρώσεις στη Ρωσία για την παρέμβαση στις εκλογές των ΗΠΑ και την επιχείρηση δολοφονίας ενός πρώην κατασκόπου στο Ηνωμένο Βασίλειο καθώς και η αποστολή όπλων στην Ουκρανία. Το Κογκρέσο βέβαια, δεν αποτελεί μέσο πίεσης του προέδρου Trump πλέον, καθώς ο ίδιος φαίνεται να περιστοιχίζεται από άτομα ίδιων πολιτικών πεποιθήσεων ή ατόμων που δεν θα ήθελαν σε καμία περίπτωση να εναντιωθούν στον φίλτατο πρόεδρο. Εντούτοις, οι πολίτες των ΗΠΑ δεν φαίνεται να συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις με τον πρόεδρο τους καθώς γκάλοπ, έδειξε ότι το 80% των Αμερικανών επιθυμούν η χώρα να παραμείνει στην συμμαχία, ενώ το 78% πιστεύει ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να υπερασπιστούν έναν σύμμαχο σε περίπτωση που θεωρηθεί αναγκαίο. 
Έχει θεωρεί λανθασμένα ότι ένας από τους λόγους που η διατλαντική συμμαχία φθείρεται με το πέρας των χρόνων είναι η απουσία της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτό που δεν έχουν λάβει υπόψιν τους οι υποστηρικτές αυτής της άποψης είναι ότι η αποδυνάμωση του ΝΑΤΟ ήταν και εξακολουθεί να είναι στις βλέψεις της σημερινής Ρωσίας και του πρόεδρου της Vladimir Putin. Η αποχώρηση των ΗΠΑ από την συμμαχία θα αποτελέσει μια νίκη, αν μπορεί να χαρακτηριστεί κατ’ αυτόν τρόπο, για την Ρωσική Ομοσπονδία η οποία θα σπεύσει να εκμεταλλευτεί την κατάσταση. Η διάλυση δε, της συμμαχίας θα επηρέαζε πολλούς από τους συμμάχους, όπως για παράδειγμα την Ελλάδα η οποία θα βρεθεί σε δυσμενή κατάσταση όσον αφορά τις σχέσεις της με την γειτονική Τουρκία. Οι αλλαγές που δημιουργούνται επί προεδρίας Trump φαίνεται να έχουν έναν μη αναστρέψιμο και επιθετικό χαρακτήρα. Εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε είχαν σημειωθεί και στο παρελθόν, ωστόσο όλοι οι προηγούμενοι ηγέτες πίστευαν ότι η συμμαχία με την Ευρώπη ήταν χρήσιμη για τα συμφέροντα της χώρας. Ένας πρόεδρος που δεν πιστεύει στη συλλογικότητα, θεωρώντας ταυτοχρόνως ανούσια την συνεργασία με την Ευρώπη εάν δεν είναι επικίνδυνος, είναι σίγουρα απρόβλεπτος.
